List Metropolity Katowickiego na Wielki Post 1997 r.
Drodzy Diecezjanie!
Kościół z nadzieją wkracza na drogi wielkopostnej odnowy i przemiany serca. Pragniemy wszyscy z nową świeżością wiary wyznać, że Jezus Chrystus jest Jedynym Zbawicielem człowieka, wczoraj, dziś i na wieki (por. Hbr 8,3; TMA,40).
Obrzęd posypania popiołem przypomniał nam naszą przemijalność. Czytane dziś słowo Ewangelii zwraca uwagę na ważność rozpoczętego czasu pokuty i postu: "Czas się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię!" (Mk 1,15).
Nawracajcie się! To wezwanie rozlega się nieustannie w Kościele, aby nic nie stało na przeszkodzie do pełnego zawierzenia Ewangelii.
Przyjęcie Ewangelii Chrystusa oznacza przyjęcie tej Miłości, która ostatecznie nadaje sens ludzkiemu życiu i śmierci, pracy i modlitwie, cierpieniu i chwilom radości.
Dlatego też człowiek, który chce zrozumieć siebie, musi ze swoim niepokojem, słabością i grzesznością przybliżyć się do Chrystusa. Musi przylgnąć do Chrystusa. Musi sobie "przyswoić" całą rzeczywistość Wcielenia i Odkupienia, aby siebie samego odnaleźć. Jeśli w człowieku dokona się ten proces, wówczas owocuje on nie tylko uwielbieniem Boga, ale także głębokim zachwytem nad samym sobą: Kimże jest człowiek, że Bóg o nim pamięta, że troszczy się o niego? (por. Ps. 8; Redemptor hominis, l0). Jak wielką wartość w oczach Boga musi mieć człowiek, skoro zasłużył na tak wielkiego Odkupiciela - zaśpiewa Kościół w Wielką Sobotę (por. Hymn "Exultet"). Bóg Syna swego Jednorodzonego dał, ażeby człowiek nie zginął, ale miał życie wieczne (por. J 3,16).
Pragnę więc, aby wzrok każdego człowieka w dniach Wielkiego Postu skierował się ku Chrystusowi Ukrzyżowanemu i Zmartwychwstałemu. Aby na miarę łaski swego powołania każdy z nas odnowił swoją więź z Chrystusem i Kościołem, "by nie zniweczyć Krzyża Chrystusowego" (por. 1 Kor 1,17; Veritatis splendor, 84).
Umiłowani!
Ta więź z Chrystusem i Kościołem, została zapoczątkowana przez sakrament chrztu świętego. O tej prawdzie w wymiarze ogólnonarodowym przypomniał nam Jan Paweł II w czasie I pielgrzymki do Ojczyzny, gdy mówił:
"Przed ponad tysiącem lat wody chrztu obmyły plemiona Słowian na polskiej ziemi. W piastowskich grodach dokonało się owo historyczne przeniesienie Ducha Świętego na polskie ziemie, a zarazem zapalenie znicza Ewangelii na ziemi naszych praojców" (Jan Paweł II, Gniezno, 3.6.1979).
Potrzeba, by również każdy z nas, myślą i sercem, podążył do swojej rodzinnej parafii, gdzie rodzice prosili dla niego o ten sakrament. Kapłan wypowiedział wtedy nad nami słowa: "Ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego". To była odpowiedź Chrystusa i Kościoła na najskrytsze pragnienie ludzkiego serca, które jest niespokojne dopóki nie spocznie w Bogu. Poprzez chrzest staliśmy się dziećmi Bożymi, braćmi Chrystusa, świątynią Ducha Świętego. Zostaliśmy włączeni we wspólnotę życia z Bogiem i bliźnimi w Kościele. Łaska tego sakramentu, to również zgładzenie obciążającego nas grzechu pierworodnego i niezatarte znamię dziecka Bożego. Od tamtej chwili zostaliśmy wprowadzeni w zasięg działania zbawczej Miłości Boga, Jego pokoju i nadziei, miłosierdzia i przebaczenia. Odtąd miłość Boża rozlana jest w naszych sercach przez dar Ducha Św., który został nam dany (por. Rz 5,5), zaś w Chrystusie mamy śmiały przystęp do Boga (por. Ef 3,12). Nadszedł i dla nas czas oddawania czci Bogu w Duchu i prawdzie (por. J 4,23). Wezwani też jesteśmy, by w każdym z nas w jakiejś mierze objawił się Bóg. Jego zbawcza miłość.
Sakrament chrztu jest mocnym fundamentem jedności Kościoła. Łączy nas z naszymi braćmi i siostrami z innych Kościołów chrześcijańskich. W tradycji chrześcijańskiej okres Wielkiego Postu był czasem intensywnego przygotowania kandydatów do przyjęcia chrztu na Wielkanoc. Dziś, kiedy wkraczamy na drogę wielkopostnej odnowy i pokuty, pragnę zachęcić każdego z was, byście w sposób świadomy odnowili to przymierze z Bogiem zawarte na chrzcie świętym.
Zachęca nas do tego także Ojciec Święty. W przygotowaniu do Wielkiego Jubileuszu Roku 2000, wzywa nas, byśmy ponownie odkryli Chrzest jako fundament chrześcijańskiego życia, zgodnie ze słowami Apostoła: "Wy wszyscy, którzy zostaliście ochrzczeni w Chrystusie, przyoblekliście się w Chrystusa" (por. Ga 3,27; TMA, 40). Jak tego dokonać?
Właściwym krokiem jest najpierw dobre przygotowanie rodziców i chrzestnych do liturgii sakramentu chrztu świętego. Wszak to ich pyta Kościół o wiarę i gotowość wychowania dzieci tak, aby zachować w nich Boże życie. Poprzez fakt wspólnotowego udzielania tego sakramentu, Kościół przypomina o odpowiedzialności nas wszystkich za przyszłe życie ochrzczonych. Przypomina o łasce chrztu i zadaniach wynikających z tego sakramentu każdorazowe sprawowanie liturgii chrzcielnej w naszych kościołach parafialnych, każdy obrzęd pokropienia, a także uczynienie znaku krzyża świętego wodą święconą przy wejściu do kościoła.
Często w dniach Wielkiego Postu stawiajmy sobie pytania z liturgii chrzcielnej: Czy wyrzekasz się grzechu, aby żyć w wolności dzieci Bożych? Czy wyrzekasz się wszystkiego co prowadzi do zła, aby Cię grzech nie opanował? Czy wyrzekasz się szatana, który jest głównym sprawcą grzechu? A także pytania o naszą wiarę: Czy wierzysz w Boga Ojca Wszechmogącego, w Jezusa Chrystusa, w Ducha Świętego, w święty Kościół Powszechny, obcowanie świętych, zmartwychwstanie ciała i życie wieczne? Na drodze odnowienia wypowiedzianego kiedyś przez rodziców i chrzestnych: "wyrzekam się" i "wierzę" - winniśmy wraz z Kościołem wsłuchiwać się w słowo Dobrej Nowiny o Chrystusie. Wciąż na nowo odczytywać całą prawdę o Chrystusie i człowieku.
Zachęcam do czytania Ewangelii w rodzinie, we wspólnotach modlitewnych, a także do lektury indywidualnej. Niech to czytanie stanie się naszą modlitwą. Wielką rolę w odnowieniu naszego przymierza chrztu spełnia katecheza. Zarówno rodzinna, szkolna jak i parafialna. Niech rodzice podejmą rozmowę z dziećmi i młodzieżą na tematy wiary. Dialog w rodzinie pozwala wcielać w życie prawdy wiary. Pomocny jest w tym Katechizm Kościoła Katolickiego. Pięknym zwyczajem w naszym kościele katowickim jest tradycja obchodzenia rocznicy chrztu świętego, tzw. "roczek". Niech ten zwyczaj sprzyja odnowieniu wiary całej rodzinie.
Tylko świadoma i dojrzała wiara pozwoli każdemu w sposób czynny i owocny przeżywać niedzielną Eucharystię. Ona jest szczytem całego naszego życia i źródłem, z którego czerpiemy moc (por. KL 10). Zbliżający się 46. Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny we Wrocławiu, na nowo uświadomi nam te prawdy.
Tak odnowieni i umocnieni, nie tylko zachowamy życie Boże w nas, ale nasza codzienność będzie przesycona Ewangelią. Łaska chrztu zaowocuje w naszej codzienności darami wzajemnej miłości, radości, pokoju, cierpliwości, uprzejmości, opanowania, życzliwości, pojednania i zgody (por. Ga 5,22). W ten sposób staniemy się ewangelicznym zaczynem w życiu społecznym.
Wiele światła na tej drodze przynosi II Synod Plenarny Kościoła w Polsce oraz spotkania formacyjne Akcji Katolickiej i innych stowarzyszeń i ruchów. Na mocy sakramentu chrztu jesteśmy wezwani, by poprzez wielorakie formy zaangażowania w życie wspólnoty Kościoła, czynić naszą wolność bardziej odpowiedzialną.
Podjęty trud odnowy winien zmierzać ku ożywieniu, wiary, świadectwa życia i prawdziwej tęsknoty za świętością (por. TMA, 42).
Drodzy Diecezjanie!
Oto program na drogę wielkopostnej odnowy. Wszystkim naszym poczynaniom towarzyszy orędownictwo Maryi, która w tym roku nawiedza wszystkie nasze wspólnoty parafialne. Niech ten czas utrwala owoce nawiedzenia w parafiach, które dostąpiły już tej łaski. Niech oręduje za tymi, którzy przygotowuj ą się na przyjęcie Jej jasnogórskiej Ikony. Maryja jest dla nas wzorem wiary autentycznie przeżytej (por TMA, 43). Ona mówi każdemu: "Uczyńcie wszystko, co Jezus wam powie" (por. J 2,5).
Oto teraz czas upragniony, oto teraz dzień zbawienia. Nawróćcie się do Boga, On bowiem jest łaskawy i miłosierny (por. Am 5,14).
Na trud wielkopostnej odnowy przymierza z Bogiem wszystkim diecezjanom błogosławię w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego.
+ Damian Zimoń
Arcybiskup
Metropolita Katowicki
Katowice, 31 stycznia 1997 r.