Miliony dzieci czekają na pomoc

Benedykt XVI przyjął w Sali Klementyńskiej uczestników XXXVII Konferencji Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO). Na spotkaniu obecni byli m.in. dotychczasowy dyrektor generalny FAO, Jacques Diouf (od 1994 r.), i nowo wybrany, José Graziano da Silva, który obejmie urząd 1 stycznia 2012 r. Audiencje u Papieża dla uczestników konferencji FAO mają już 60-letnią tradycję, czyli od czasu, gdy Rzym stał się siedzibą tej agencji ONZ. Mimo zobowiązań podjętych przez wspólnotę międzynarodową liczba głodujących na świecie nie zmniejszyła się, a głównymi ofiarami tej tragedii, spowodowanej przez egoizm i spekulacje, są dzieci. Zdaniem Ojca Świętego, obecny kryzys — który objął zarówno gospodarkę, jak i życie społeczne — domaga się w pierwszym rzędzie współpracy w eliminacji ubóstwa.

Panie przewodniczący, panowie ministrowie,panie dyrektorze generalny, panie i panowie!

1. Bardzo się cieszę, że mogę was przyjąć, wszystkich uczestników XXXVII Konferencji Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa, zgodnie z długą i piękną tradycją, zapoczątkowaną przed 60 już laty, kiedy to siedziba FAO została przeniesiona do Rzymu.

Za pańskim pośrednictwem, panie przewodniczący, pragnę podziękować licznym delegacjom rządowym, które zechciały przybyć na to spotkanie, dając w ten sposób świadectwo o rzeczywistej uniwersalności FAO. Chciałbym również raz jeszcze zapewnić o poparciu Stolicy Apostolskiej dla godnej uznania i niezastąpionej działalności tej Organizacji i potwierdzić, że Kościół katolicki zobowiązuje się do współpracy z wami w przedsięwzięciach mających na celu zaspokojenie rzeczywistych potrzeb licznych braci i sióstr w człowieczeństwie.

Korzystam z okazji, aby pozdrowić pana Jacques'a Dioufa, dyrektora generalnego, którego kompetencja i oddanie pozwoliły FAO stawić czoło problemom i kryzysom, spowodowanym przez zmieniającą się sytuację globalną, które dotknęły, w sposób wręcz dramatyczny, dziedziny jej działalności.

Nowo wybranemu dyrektorowi generalnemu, panu José Grazianowi da Silvie, składam najlepsze życzenia sukcesów w jego przyszłej działalności, ufając, że FAO będzie coraz bardziej i coraz lepiej spełniała oczekiwania swoich państw członkowskich i wprowadzała konkretne rozwiązania problemów osób cierpiących z powodu głodu i niedożywienia.

2. W waszych obradach wskazaliście rodzaje polityki i strategii, które mogą przyczynić się do odrodzenia sektora rolniczego, podniesienia poziomu produkcji żywności i ogólniejszego rozwoju obszarów rolnych. Obecny kryzys, który teraz objął już wszystkie aspekty rzeczywistości gospodarczej i społecznej, zmusza bowiem do dołożenia wszelkich starań, by pomóc w wyeliminowaniu nędzy, co jest pierwszym krokiem do uwolnienia od głodu milionów mężczyzn, kobiet i dzieci, pozbawionych chleba powszedniego. Jednakże całościowa refleksja nakazuje, by szukać przyczyn tej sytuacji, nie ograniczając się do poziomu produkcji, wzrastającego popytu na żywność czy zmienności cen: czynniki te, choć ważne, mogą spowodować, że dramat głodu będzie pojmowany w kategoriach wyłącznie technicznych.

Nędza, zacofanie gospodarcze, a zatem głód są często spowodowane przez egoistyczne postawy, rodzące się w sercu człowieka, które przejawiają się w jego działalności społecznej, w wymianie gospodarczej, w warunkach rynkowych, w braku dostępu do żywności, a ich rezultatem jest negowanie podstawowego prawa każdego człowieka do wyżywienia, a zatem do wolności od głodu. Jak możemy przemilczeć fakt, że nawet żywność stała się przedmiotem spekulacji bądź jest związana z fluktuacjami rynku finansowego, który jest pozbawiony pewnych reguł i ubogi w zasady moralne, i wydaje się, że liczy się dla niego jeden tylko cel, jakim jest zysk? Żywność jest warunkiem związanym z podstawowym prawem do życia. Zagwarantowanie jej oznacza również, że trzeba bezpośrednio i bezzwłocznie modyfikować te czynniki, które w sektorze rolniczym wywierają negatywny wpływ na zdolność produkcyjną, na mechanizmy dystrybucji i na rynek międzynarodowy. I to w sytuacji, kiedy globalna produkcja żywności, według FAO i wiarygodnych ekspertów, jest w stanie nakarmić ludność świata.

3. Kontekst międzynarodowy oraz częste obawy związane z niestabilnością i wzrostem cen wymagają konkretnych i z konieczności wspólnych działań, aby uzyskać rezultaty, których nie mogą zagwarantować pojedyncze państwa. Oznacza to, że solidarność musi stać się istotnym kryterium wszelkiej aktywności politycznej i wszelkich strategii, tak aby działalność na szczeblu międzynarodowym i jej reguły stały się narzędziami efektywnej służby całej rodzinie ludzkiej, a w szczególności najbardziej potrzebującym. Potrzebny jest zatem pilnie model rozwoju, który uwzględni nie tylko ekonomiczny zakres potrzeb czy niezawodność techniczną obranych strategii, ale również ludzki wymiar wszystkich inicjatyw, i który będzie w stanie doprowadzić do autentycznego braterstwa (por. Caritas in veritate, 20), odwołującego się do etycznego nakazu, by «karmić głodnych», w którym wyraża się współczucie i ludzkie uczucia, wpisane w serce każdej osoby, a który Kościół zalicza do dzieł miłosierdzia. W myśl tego instytucje wspólnoty międzynarodowej są powołane do działania w sposób konsekwentny, wypełniając swój mandat, aby wspierać wartości właściwe godności człowieka, eliminując tendencje do izolacji i nie pozostawiając miejsca na indywidualne roszczenia, przedstawiane jako interesy ogółu.

4. FAO musi też zreorganizować swoją strukturę, usuwając przeszkody, oddalające od celu wskazanego w jej konstytucji, którym jest: zagwarantowanie wzrostu zasobów żywności, zwiększenie możliwości produkcji żywności, rozwój obszarów rolnych, ażeby zapewnić ludzkości wolność od głodu (por. FAO, Konstytucja, Wstęp). W związku z tym zasadnicze znaczenie ma pełna zgodność działań Organizacji i rządów, aby ukierunkować i wspierać jej inicjatywy, zwłaszcza przy obecnej koniunkturze, powodującej zmniejszanie się ilości zasobów ekonomicznych i finansowych, podczas gdy liczba głodujących na świecie nie maleje tak, jak zakładano.

5. Myślę o sytuacji milionów dzieci, które jako główne ofiary tej tragedii są skazane na przedwczesną śmierć, na opóźnienie w rozwoju fizycznym i psychicznym bądź muszą godzić się na to, by je w różny sposób eksploatowano, w zamian za minimum pożywienia. Uwzględnianie potrzeb młodych pokoleń może być sposobem na przeciwstawienie się tendencji do odchodzenia z terenów rolniczych i od pracy na roli, co pozwoliłoby całym wspólnotom, których istnienie jest zagrożone przez głód, patrzeć w swoją przyszłość z większą ufnością. Musimy bowiem stwierdzić, że pomimo podjętych zobowiązań i wynikających z nich powinności konkretna opieka społeczna i pomoc często ograniczają się do sytuacji kryzysowych, a zapomina się, że spójna koncepcja rozwoju powinna być w stanie zarysować przyszłość każdemu człowiekowi, rodzinie i wspólnocie, wytyczając cele długoterminowe.

Trzeba zatem wspierać inicjatywy, jakie zamierza się podjąć, również na forum całej wspólnoty międzynarodowej, ażeby odkryć na nowo wartość rodzinnego przedsiębiorstwa rolnego i by zachowało ono swoją główną rolę, aby można było osiągnąć trwałe bezpieczeństwo żywnościowe. W istocie w świecie wiejskim tradycyjna rodzina stara się podnosić produkcję rolniczą poprzez mądre przekazywanie przez rodziców dzieciom nie tylko metod uprawy czy przechowywania i dystrybucji żywności, ale także sposobów życia, zasad wychowania, kultury, religijności, koncepcji świętości osoby we wszystkich fazach jej życia. Rodzina rolnicza jest wzorem nie tylko pracy, ale i życia oraz konkretnego okazywania solidarności, w którym jest potwierdzona istotna rola kobiety.

Panie przewodniczący, panie i panowie!

6. Cel, jakim jest bezpieczeństwo żywnościowe, jest potrzebą autentycznie ludzką, jesteśmy tego świadomi. Zagwarantowanie go obecnym i przyszłym pokoleniom jest równoznaczne także z ochroną zasobów naturalnych przed niepohamowaną eksploatacją, bowiem tendencja do konsumowania i marnotrawstwa zdaje się ignorować potrzebę uwzględnienia dziedzictwa genetycznego i różnic biologicznych, które są bardzo ważne dla działalności rolniczej. Ale idei wyłącznego zawłaszczenia tych zasobów przeciwstawia się wezwanie, jakie Bóg kieruje do mężczyzn i kobiet, aby «uprawiając ziemię i jej doglądając» (por. Rdz 2, 8-17), upowszechniali udział w korzystaniu z dóbr stworzenia, będący celem, do którego realizacji mogą z pewnością przyczynić się działalność wielostronna i zasady międzynarodowe.

W naszych czasach, gdy działalność rolnicza boryka się z licznymi problemami, a z drugiej strony pojawiają się nowe sposobności zmniejszenia dramatu głodu, możecie starać się, aby dzięki zagwarantowaniu żywności odpowiadającej potrzebom każdy mógł wzrastać zgodnie ze swoim prawdziwym charakterem stworzenia, uczynionego na podobieństwo Boga.

Tego wam życzę i proszę o obfite Boże błogosławieństwa dla was wszystkich i dla waszej pracy.

opr. mg/mg