Superno Dei

W Naszym umyśle utkwiło natchnienie Najwyższego, myśl, jaka od początku Naszego Pontyfikatu jawiła się Nam jakby kwiat nieoczekiwanej wiosny, myśl zwołania Soboru Powszechnego. Rzeczywiście, zgromadzenie Biskupów wokół Biskupa Rzymskiego może Kościół, ukochaną Oblubienicę Chrystusa wzbogacić nową i wspanialszą świetnością w tych niespokojnych czasach. Dla tych zaś, co chlubiąc się nazwą chrześcijan, są jednak odłączeni od tej Stolicy Apostolskiej, nowa zaświta nadzieja, że słuchając głosu Bożego Pasterza, przystąpią do jedynego Kościoła Chrystusa.

Dlatego w dniu 25 stycznia 1959 r., w uroczystość Nawrócenia św. Pawła Apostoła, po zakończeniu świętej Liturgii w Bazylice Ostieńskiej, w której braliśmy udział, ujawniliśmy Nasz zamiar zwołania Soboru Powszechnego świętemu Kolegium Kardynałów, które z radością go przyjęło i wyraziło gorące życzenia. Wobec tego, w dniu 17 maja tegoż roku, w uroczystość Zesłania Ducha Świętgo, mianowaliśmy Komisję Przedprzygotowawczą Soboru Powszechnego, złożoną z najbardziej dobranych Prałatów Kurii Rzymskiej, której przewodniczy Nasz ukochany Syn Kardynał Dominik Tardini, Nasz Sekretarz Stanu.

Następnie w Naszej pierwszej Encyklice zaznaczyliśmy, że głównym celem Soboru Powszechnego będzie "przyczynić się do wzrostu Wiary Katolickiej i do zbawiennego odrodzenia obyczajów chrześcijańskiego ludu, oraz przystosować karność kościelną odpowiednio do potrzeb naszych czasów. Stanowić to będzie bez wątpienia wspaniały widok jedności i miłości, na który patrząc także ci, co są odłączeni od Stolicy Apostolskiej, znajda w nim - jak się spodziewamy - słodką zachętę do szukania i odnalezienia jedności, o którą Jezus Chrystus tak żarliwą modlitwę zanosił do Ojca niebieskiego" (Encykl. Ad Petri Cathedram, 29 VI 1959, AAS LI, str. 511).

Ponadto postanowiliśmy, by przyszły Sobór nosił nazwę Drugiego Soboru Watykańskiego od miejsca, w którym się odbędzie.

Komisja Przedprzygotowawcza z wielką pilnością ukończyła powierzone jej przez Nas zadania. Nawiązała łączność z Episkopatem, by zdobyć wskazówki i sugestie odnoszące się do tematów, jakie mają być rozpatrywane przez Sobór. Po dokładnym uporządkowaniu materiału zawartego w ponad 2 tysiącach odpowiedzi, jakie w radosnym i życzliwym duchu nadesłali Biskupi i Prałaci wspomniana Komisja podała go do wiadomości świętym Dykasteriom Kurii Rzymskiej, które mogły z niego korzystać w opracowaniu własnych, przedstawionych Nam, propozycji. Również Uniwersytety Kościelne i Katolickie, pobudzone takim samym współzawodnictwem, przedłożyły swoje poglądy i studia, które będą wielką pomocą dla Kościoła.

My sami śledziliśmy te prace sądowania, przeprowadzone z pilną starannością i zastrzegliśmy, że z największą uwagą osobiście zbadamy sugestie i rady Biskupów, propozycje św. Dykasteriów Kurii Rzymskiej, poglądy i studia Uniwersytetów. Bardzo gorąco dziękujemy więc Panu za to, że Nasze przedsięwzięcie spotkało się z tak wielkoduszną i gorliwą pracą Naszych Czcigodnych Braci i ukochanych Synów.

Obecnie na podstawie bogatego materiału zebranego, widać jasno jakimi zagadnieniami winien się zająć przyszły Sobór Powszechny dla dobra Kościoła i dla dusz zbawienia. Wobec tego nadszedł czas, by z Boża pomocą przejść do ustanowienia Komisji, które winny zająć się przestudiowaniem tematów, jakie mogłyby być poruszone na Soborze. Komisje składać się będą z Kardynałów, Biskupów i Duchownych świeckich lub zakonnych, wybijających się cnotą i nauką, powołanych z różnych części świata, gdyż i w tym ujawnia się katolickość Kościoła.

Wobec tego niniejszym Motu proprio postanawiamy:

1. Dla przygotowania II-go Watykańskiego Soboru Powszechnego ustanowienie Komisji Przygotowawczych, których zadaniem będzie przestudiowanie wybranych przez Nas tematów, jakie uwzględniają życzenia Biskupów, oraz propozycji, wysuniętych przez św. Dykasteria Kurii Rzymskiej.

2. Poszczególne Komisje będą mogły w miarę potrzeby podzielić się na Sekcje i na Podkomisje.

3. Każda Komisja składać się będzie z Przewodniczącego i z pewnej liczby członków. Rolę Przewodniczącego sprawować będzie jeden z Kardynałów. Członkowie będą wybrani z pomiędzy Biskupów i wybitnych Duchownych.

4. Poszczególnym Komisjom przydzieli się Konsultorów, wybranych spośród specjalistów.

5. Każda Komisja będzie miała swego Sekretarza.

6. Przewodniczący i Członkowie poszczególnych Komisji podobnie jak Konsultorzy i Sekretarz będą przez Nas wyznaczeni.

7. Ustanowiono dziesięć Komisji Przygotowawczych: jeśli zajdzie potrzeba, można ich ustanowić więcej według Naszego uznania. Komisje są następujące:

1. Komisja Teologiczna, której zadaniem jest wybór zagadnień, jakie dotyczą Pisma św., Tradycji, wiary i obyczajów,
2. Komisja dla spraw Episkopatu i zarządu diecezjami,
3. Komisja dla spraw związanych z karnością kleru i wiernych,
4. Komisja dla spraw zakonnych,
5. Komisja dla dyscypliny Sakramentów,
6. Komisja dla spraw świętej Liturgii,
7. Komisja dla Studiów i Seminariów,
8. Komisja dla spraw Kościoła Wschodniego,
9. Komisja dla spraw Misyjnych,
10. Komisja dla Apostolstwa świeckich, dla wszelkich spraw tyczących Akcji Katolickiej, Religijnej i Społecznej.

8. Ponadto ustanawia się Sekretariat dla spraw związanych z nowoczesnymi środkami rozpowszechniania myśli (prasa, radio, telewizja, kino itp.). Kierownictwo tego Sekretariatu będzie spoczywało w rękach przez Nas mianowanego Prałata, a Sekretariat składać się będzie z Członków i Konsultorów, również przez Nas wybranych.

9. Celem zaś okazania Naszej miłości i życzliwości względem tych, co nazywają się chrześcijanami, ale są odłączeni od Stolicy Apostolskiej, by i oni również mogli śledzić prace Soboru i łatwiej odnaleźć drogę do tej jedności, o którą "Jezus Chrystus zanosił do Ojca niebieskiego tak gorącą modlitwę", ustanawiamy specjalną "Radę" względnie Sekretariat, któremu przewodniczyć będzie przez Nas wybrany Kardynał. Sekretariat będzie zorganizowany podobnie, jak wyżej wspomniane Komisje.

10. Wreszcie ustanawia się Komisję Główną, której przewodniczyć będziemy My sami osobiście, albo przez Kardynała przez Nas wyznaczonego.

W skład Członków Komisji Głównej wejdą: Przewodniczący poszczególnych Komisji, niektórzy inni Kardynałowie, oraz niektórzy Biskupi z różnych części świata.

11. Komisji Głównej przydzieli się pewną liczbę Doradców, wybranych spośród Biskupów i wybitnych Duchownych.

12. Sekretarz Generalny będzie równocześnie Sekretarzem Komisji Głównej.

13. Członkowie Komisji Głównej, jak również Doradcy i Sekretarz Generalny będą mianowani Naszą powagą.

14. Zadaniem Komisji Głównej będzie śledzić, i w miarę potrzeby koordynować prace poszczególnych Komisji, oraz przedkładać Nam wyniki tych prac, byśmy mogli ustalić tematy, jakimi zajmie się Sobór Powszechny.

Do zadań Komisji Głównej należy również podać przepisy ustalające przebieg przyszłego Soboru.

15. Wreszcie celem przygotowania ekonomicznej i technicznej strony Soboru, ustanowione zostaną odpowiednie Sekretariaty.

Wszystko, co w tej materii uważaliśmy za pożyteczne ustalić, chcemy i nakazujemy, by pozostało niezmienne i nienaruszone, tak, jak zostało ustalone w tekście całego postanowienia, i w poszczególnych jego częściach: wbrew jakimkolwiek przeszkodom.

Dan w Rzymie, u. św. Piotra, w dniu 5 czerwca, w Uroczystość Zesłania Ducha Św., roku 1960, a drugiego Naszego Pontyfikatu.

IOANNES XXIII

Źródło: Wiadomości Archidiecezjalne Warszawskie, 50 (1960) 642 - 646

opr. kkk/mg