Eugenika na „edukacji zdrowotnej”. Uczniowie dostaną przestarzałe informacje o antykoncepcji

Wśród obowiązkowych tematów nowego przedmiotu znalazł się tzw. wskaźnik Pearla. Wymyślono go blisko 100 lat temu po to, by utrudnić rozmnażanie niższym warstwom społecznym. Raymond Pearl miał w dorobku m.in. artykuły pt. „Hodowla lepszych ludzi” i „Kultura rasowa”. Jego indeks nie sprawdza się. Był krytykowany już w latach 60. zeszłego wieku.

Raymond Pearl, amerykański biolog AUTOR / CC 1.0

Zgodnie z programem nauczania, na lekcjach o antykoncepcji będących częścią „edukacji zdrowotnej” nie ma żadnego odniesienia do moralności. Brak jakiejkolwiek wzmianki o tym, że sztuczne zapobieganie poczęciu może być niezgodne z jakimś systemem wartości. Nie oznacza to, że uczniowie dostaną czystą wiedzę – dostaną nieprawdziwy wskaźnik opracowany przez zwolennika eugeniki.

Indeks, który się nie potwierdza

Wskaźnik Pearla znalazł się w obowiązkowej części programu drugiej klasy liceum (i innych szkół ponadpodstawowych). To jedyny sposób oceny skuteczności metod zapobiegania ciąży, o jakim jest mowa w opracowanym przez ministerstwo edukacji programie. Czym jest?

Opoka DODANE 09.09.2025 AKTUALIZACJA 11.09.2025

Ideologia zamiast wiedzy. Na tzw. edukacji zdrowotnej uczniowie mają się dowiedzieć, jak żyć i co myśleć

Tematy dotyczące seksu nie są jedyną złą rzeczą w programie nowego przedmiotu. Także w części dotyczącej ekologii czy psychologii tzw. edukacja zdrowotna jest zideologizowana, a niekiedy demoralizująca. Program napisano lewicowym żargonem, a niektóre lekcje przypominają publiczną samokrytykę z lat 50. Termin wypisania dziecka z zajęć mija 25 września.

Wskaźnik wylicza się, sprawdzając, ile niezamierzonych poczęć nastąpiło u 100 badanych kobiet stosujących daną metodę antykoncepcji. Im więcej poczętych dzieci, tym wskaźnik jest wyższy, zatem metoda przeciwdziałania ciąży ma być gorsza. Wskaźnik został opracowany w 1932 r. przez amerykańskiego biologa Raymonda Pearla.

Już w latach 60. pojawiały się postulaty, by zrezygnować z tego indeksu, bo nie odzwierciedla on rzeczywistości. Nie uwzględnia bowiem podstawowych czynników – stanu zdrowia kobiety (może mieć problem z płodnością i nawet o tym nie wiedzieć), płodności mężczyzny, wieku obojga, częstotliwości współżycia w okresie płodnym itp.

Światowa Organizacja Zdrowia, która promuje antykoncepcję, odeszła od indeksu Pearla, podobnie jak Amerykańskie Kolegium Położników i Ginekologów.

Hodowla lepszych ludzi

Urodzony w 1879 r. Raymond Pearl nie był ginekologiem. Zajmował się natomiast genetyką i biometrią. Przez pierwsze dekady zawodowego życia należał do ruchu eugenicznego. Eugenika, czyli wynikająca z nauk Karola Darwina o ewolucji próba poprawy gatunku ludzkiego miała wtedy duże wpływy w Stanach Zjednoczonych. Na podstawie poglądów eugeników prowadzono wielkie kampanie sterylizacji osób z niższych warstw społecznych czy należących do mniejszości etnicznych, a ponad połowa stanów ustanowiła zakaz krzyżowania ras. Tezy eugeników zaakceptowali niemieccy naziści, co doprowadziło do stworzenia ludobójczej polityki etnicznej.

Opoka DODANE 04.07.2024 AKTUALIZACJA 04.07.2024

Wysterylizowano 25 tys. osób. Japonia musi wypłacić odszkodowania

Sterylizacje dokonywane były na podstawie ustawy eugenicznej wprowadzonej w latach 40. zeszłego wieku. Wśród ofiar okrutnej praktyki znalazło się 10 tys. osób chorych na trąd. Oprócz tego 60 tys. kobiet cierpiących na choroby genetyczne poddano aborcji.

Pearl studiował w Londynie i poznał tam twórców ruchu eugenicznego, w tym Francisa Galtona i Karla Pearsona. Podzielał ich poglądy. W 1908 r. w artykule pt. „Hodowla lepszych ludzi” przekonywał, że cechy moralne i psychiczne są dziedziczne, więc można je przekazywać w obrębie populacji, albo poza nią – zależnie od zastosowanych środków selekcji. Z kolei w 1910 r. w artykule pt. „Kultura rasowa” pisał:

„Nie dość rozwiniętym, [czyli] ogromnej grupie fizycznych, umysłowych i moralnych wyrzutków, nie wolno pozwalać na bezkrytyczne rozmnażanie się, jak to się dzieje obecnie w większości przypadków. Co więcej, należy dołożyć wszelkich uzasadnionych starań, aby wspierać rozmnażanie się najlepiej przystosowanych”.

W zapiskach z 1920 r. opowiadał się wyraźnie zarówno z eugeniką pozytywną, jak i negatywną, tzn. za zachęcaniem „lepszych” ludzi do rozmnażania oraz za zniechęcaniem lub uniemożliwianiem posiadania dzieci tym „gorszym”. Cieszył się też, że w ruchu eugenicznym są i radykałowie, i zwolennicy bardziej umiarkowanych metod.

Nasycony ludźmi

W 1927 r. nieoczekiwanie zaatakował eugeników. Wytknął niedawnym kolegom to, że ich tez nie potwierdziła nowocześniejsza nauka – nie jest prawdą to, że „podobne rodzi podobne”, a pozytywna eugenika nie sprawdza się. Zarzucił eugenikom to, że kierują się uprzedzeniami. Nie oznaczało to jednak, że uznał życie każdego człowieka za tak samo ważne.

Jeszcze w połowie lat 30. przekonywał, że „polityka, którą przyjął rząd niemiecki, była przynajmniej w pewnym stopniu uzasadniona”.

Sam jednak skierował się w stronę kontroli populacji. Był jednym z największych promotorów tego zagadnienia w świecie naukowym, ale reklamował je także w popularnej prasie. Przekonywał, że świat jest bliski „nasycenia” ludźmi, że przeludnienie doprowadzi do wojen, że w Stanach Zjednoczonych granica bezpieczeństwa to 200 mln mieszkańców (dzisiaj to 340 mln), a cały świat pomieści najwyżej 5,2 mld osób. Najlepszym, albo i jedynym rozwiązaniem miało być, zdaniem Pearla, stosowanie antykoncepcji na duża skalę przez osoby genetycznie słabsze. To dlatego w 1932 r. opracował swoją skalę oceny skuteczności antykoncepcji. Teraz będą się jej uczyć polscy nastolatkowie.