Maj miesiącem Maryi. Poznaj historię nabożeństw majowych i Litanii loretańskiej

Najważniejszą częścią nabożeństwa majowego jest Litania loretańska, czyli jeden z najwspanialszych hymnów na cześć Maryi, w którym wysławiane są Jej wielkie cnoty i przywileje. Źródła podają, że powstała już w XII wieku we Francji, lecz pierwsza forma się nie zachowała. Pośród różnych wersji utrwaliła się ta, która wywodzi się z włoskiej miejscowości Loreto, gdzie od pierwszej połowy XVI wieku Maryja była szczególnie czczona tą modlitwą.

Po raz pierwszy w formie drukowanej litania ukazała się w 1572 r. we Florencji i zawierała 43 wezwania. W 1587 r. została oficjalnie zatwierdzona przez papieża Sykstusa V. W kolejnych wiekach dodawano nowe wezwania, które odzwierciedlały rozwijające się w Kościele rozumienie roli Maryi i odpowiadały na aktualne potrzeby wiernych.

Przykładowo:

    •    Królowo Różańca Świętego (1675),
    •    Królowo bez zmazy pierworodnej poczęta (1846),
    •    Matko Dobrej Rady (1903),
    •    Królowo pokoju (1917),
    •    Królowo Wniebowzięta (1950),
    •    Matko Kościoła (1980),
    •    Królowo Rodzin (1995) – wezwanie to zawdzięczamy papieżowi Janowi Pawłowi II.

W Polsce, 12 października 1923 r., dodano wezwanie „Królowo Polskiej Korony”, które po II wojnie światowej przekształcono na „Królowo Polski”.

W 2020 r. Konferencja Episkopatu Polski zatwierdziła trzy nowe wezwania do Litanii loretańskiej, zgodne z decyzją papieża Franciszka:

    •    Matko miłosierdzia,
    •    Matko nadziei,
    •    Pociecho migrantów.

Początki nabożeństw majowych w Polsce

W Polsce nabożeństwo majowe znane było już w XVIII wieku. Rozpowszechnił je Michał Drohojowski, który w 1769 r. wydał w Przemyślu książeczkę „Miesiąc maj, czyli Maryi poświęcony”.

Prawdziwy rozkwit nabożeństw nastąpił jednak w XIX wieku, m.in. za sprawą jezuity o. Franciszka Ksawerego Asuma, który odprawił pierwsze znane nabożeństwo majowe w Tarnopolu w 1827 roku.

W kolejnych latach tradycja szybko rozprzestrzeniła się na inne miasta: Płock, Toruń, Nowy Sącz, Kraków i Warszawę. Wierni gromadzili się przed obrazami Matki Bożej w kościołach, kaplicach, a także przy kapliczkach przydrożnych.

Pieśni maryjne – nieodłączny element nabożeństw

Nabożeństwom majowym towarzyszą pieśni maryjne, z których jedną z najbardziej znanych i ukochanych przez Polaków jest „Chwalcie łąki umajone”, napisana przez Karola Antoniewicza Bołoza w 1850 roku we Lwowie. Pieśń ta, pełna wdzięczności i poetyckiego piękna, do dziś rozbrzmiewa w świątyniach i przy kapliczkach w całej Polsce podczas nabożeństw majowych.