Prace wykopaliskowe w jerozolimskiej Bazylice Grobu Pańskiego są bardzo trudne i delikatne, ale zarazem bezcenne dla poznania historii tego miejsca – wskazuje Francesca Romana Stasolla, profesor archeologii chrześcijańskiej i średniowiecznej na rzymskim Uniwersytecie La Sapienza. To właśnie ta uczelnia prowadzi badania wykonywane od roku przy okazji renowacji posadzki.
Prof. Stasolla poinformowała, że dużo trudności powoduje fakt, iż prace podejmuje się fragmentami, tak by jak najmniej zakłócić normalne funkcjonowanie bazyliki, do której każdego dnia przybywają tysiące pielgrzymów i turystów. Archeolodzy pracują także w nocy. Obszary objęte badaniami do tej pory obejmowały część nawy północnej, dużą część rotundy, a w ostatniej fazie koncentrowały się na północnym obszarze średniowiecznego korytarza.
Na światło dzienne zdołano wydobyć ważne fragmenty wczesnochrześcijańskiego kościoła. Ciekawe dla naukowców jest też odkrycie kamiennych kanałów pozwalających odprowadzać wodę z obecnych fundamentów bazyliki. To tym cenniejsze, że projekt renowacji obejmuje jednocześnie projektowanie, a także budowę systemów elektrycznych, wodnych i przeciwpożarowych oraz inne prace konieczne do utrzymania bezpieczeństwa w bazylice. Włoska profesor podkreśla, iż powoli oczom archeologów ukazują się kolejne sekwencje historii tego ważnego dla chrześcijaństwa kościoła aż do czasów Konstantyna. Jak dodaje, potrzeba jeszcze sporo czasu, by móc odczytać obecny tam depozyt archeologiczny w całości.
Warto odnotować, że prowadzone prace, zarówno przy odnowieniu samej posadzki, jak i wykopaliskach, możliwe są dzięki współpracy trzech Kościołów chrześcijańskich: katolickiego, prawosławnego oraz ormiańskiego. Wynika to z faktu, że Bazylika Grobu Pańskiego w Jerozolimie pozostaje dziś wspólną własnością różnych wyznań a zasady współpracy i korzystania ze świątyni ustanowione są porozumieniem z 1852 r., tzw. status quo. Nie dopuszcza ono w praktyce żadnych zmian w codziennym rytmie funkcjonowania tej najważniejszej świątyni chrześcijaństwa bez jednomyślnej zgody wszystkich opiekujących się nią Kościołów. Ze strony katolickiej za renowację odpowiada Kustodia Ziemi Świętej.