Dla kogo są banki inwestycyjne?

Na rynku finansowym prowadzonych jest wiele operacji wykraczających poza pierwotne funkcje banków, jakimi było przechowywanie depozytów i udzielanie kredytów. Dużą rolę odgrywa chociażby obrót papierami wartościowymi. Przykładowo, jeśli ktoś chciałby zacząć grać na giełdzie, nie może robić tego osobiście, ale potrzebuje do tego pośrednika w postaci brokera. Czasami potrzebne jest przeprowadzenie dużych operacji na rynku międzybankowym. Czasami potrzeba też zarządzania dużo bardziej skomplikowanymi rozwiązaniami finansowymi niż zwykłe depozyty. Aby odpowiedzieć na te wszystkie wymienione wyżej potrzeby, powstały banki inwestycyjne.

To nie jest zwykły bank

Czym różni się bank inwestycyjny od banku tradycyjnego, do którego możemy wejść z ulicy? Różnica w działaniu tych dwóch rodzajów banków polega na sposobie pozyskania oraz zagospodarowania pozyskanych funduszy. Bank tradycyjny realizuje politykę kredytową po uprzednim pozyskaniu funduszy od deponentów. Dzięki temu bank tradycyjny zyskuje środki finansowe na udzielenie różnego rodzaju kredytów. Natomiast bank inwestycyjny skupia się na wycinku działalności bankowej związanej z obrotem i emisją papierów wartościowych. Bank inwestycyjny, inaczej niż bank tradycyjny, jest to instytucja finansowa wyspecjalizowana w pośrednictwie, dystrybucji instrumentów bezpośrednich, takich jak akcje czy obligacje, wystawione już przez inne podmioty. Bank tego typu nie posiada za to w swojej ofercie rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych czy lokat terminowych.

Również klienci banków inwestycyjnych różnią się od klientów banków uniwersalnych. Klientami są przede wszystkim wielkie korporacje, a także różnego rodzaju fundusze – emerytalne, inwestycyjne, czy hedgingowe. Podmioty tego typu dysponują licznymi środkami finansowymi, a ich potrzeby znacznie przewyższają wymagania klientów detalicznych (osób prywatnych lub małych firm). Ponadto jedna z kluczowych ról banku inwestycyjnego, polega na pośrednictwie pomiędzy przedsiębiorstwami, które muszą zgromadzić kapitał poprzez emisję akcji lub obligacji oraz dużymi inwestorami, którzy ostatecznie nabędą takie aktywa. Klientem banków inwestycyjnych bywają też samorządy. One też potrzebują często dużych środków na inwestycje, a banki inwestycyjne ułatwiają ich pozyskanie i obrót nimi.

Jak to wszystko działa?

Najważniejszą rolą banku inwestycyjnego jest rola pośrednika finansowego. Banki tego typu pomagają swoim klientom prowadzić programy emisji akcji. Pomagają również korporacjom uzyskać finansowanie dłużne poprzez znalezienie inwestorów dla obligacji korporacyjnych. Rola banku inwestycyjnego rozpoczyna się od doradztwa przed emisją i jest kontynuowana po dystrybucji papierów wartościowych w formie doradztwa. Bank inwestycyjny może również analizować sprawozdania finansowe spółki pod kątem ich prawidłowego wykonania i publikować prospekty wyjaśniające ofertę dla inwestorów przed udostępnieniem papierów wartościowych do nabycia.

Ważną rolą banku inwestycyjnego jest też pomoc udzielana klientom instytucjonalnym przy ważnych operacjach korporacyjnych, np. fuzjach czy przejęciach. Głównym wkładem banku inwestycyjnego w fuzję lub przejęcie jest ocena wartości ewentualnego przejęcia i pomoc stronom w uzyskaniu odpowiadające obu stronom transakcji ceny. Bank inwestycyjny pomaga również w uporządkowaniu i ułatwieniu przejęcia, tak aby transakcja przebiegała jak najsprawniej. Banki inwestycyjne prowadzą też własne badania rynkowe, dokonują przeglądu firm i raportów autorskich na temat ich perspektyw rozwoju na rynku, często z rekomendacjami dotyczącymi inwestowania w ich papiery wartościowe. Choć badania mogą same w sobie nie generować przychodów, wynikająca z nich wiedza jest wykorzystywana do wspomagania handlowców i sprzedaży.

Naprawdę duży bank

W Polsce usługi z zakresu bankowości inwestycyjnej świadczą banki uniwersalne, filie zagranicznych banków inwestycyjnych oraz firmy oferujące usługi bankowości inwestycyjnej. Największe banki inwestycyjne na świecie pochodzą z USA, Niemiec czy Wielkiej Brytanii. Większość z tego rodzaju wielkich banków działa na niemal wszystkich kontynentach i obsługuje tysiące firm. Rola, jaką banki inwestycyjne spełniają w gospodarce sprawia, że często same stają się one wielkimi, bankowymi korporacjami. Na listach największych firm na świecie, takich jak Fortune Globar 500 czy Forbes Global 2000, znajduje się kilkadziesiąt korporacji finansowych, i to na wysokich miejscach.

Ogromna rola ekonomiczna banków inwestycyjnych powoduje oczywiście konsekwencje społeczne. Ponieważ banki inwestycyjne nie przyjmują depozytów, podlegały one mniej ścisłej regulacji. Dlatego coraz częściej pojawia się krytyka ich działania i nawoływanie do większej ich kontroli. W bankach inwestycyjnych mogą pojawiać się też konflikty interesów, np. w sytuacji kiedy działy doradcze i handlowe nie zachowują niezależności. Dlatego też większość banków inwestycyjnych musi utrzymywać tzw. chiński mur. To przenośna nazwa mówiąca o barierze, jaka powinna istnieć pomiędzy dwoma działami bankowości inwestycyjnej, która pomaga zapobiegać dzieleniu się informacjami, które pozwoliłyby jednej lub drugiej stronie nieuczciwie czerpać zyski.

Bartosz Bartczak

Masz pytania lub uwagi do tego tekstu? Przekaż je nam poprzez poniższą ankietę lub przez e-mail.

Czytasz IV artykuł z serii "Instytucje i usługi finansowe". Przeczytaj pozostałe