Ja jestem winnym krzewem

Symbol winnego krzewu był w Starym Testamencie symbolem ludu, który został wybrany przez Boga i otoczony Jego troskliwą miłością. Jezus przejmuje symbol, aby odkryć przed nami nową rzeczywistość: „Ja jestem prawdziwym krzewem winnym”.

W dalszym ciągu Bóg jest troskliwym właścicielem winnicy, a ludzie ludem-winoroślą. Ale pomiędzy nimi pojawia się człowiek-winorośl, człowiek „zbiorowy” — Jezus. Winnica o szczepach rozproszonych staje się Szczepem jedynym, który stale będzie wzrastał w swoich latoroślach: „Ja jestem krzewem winnym — wy latoroślami”.

Rysuje się tajemnica jedności; ścisłe zjednoczenie Jezusa ze swymi uczniami. Przychodzi tu oczywiście na myśl wspólnota wszystkich ludzi w Adamie, ale wspólnota w Jezusie jest o wiele silniejsza i przynosząca wyłącznie dobro. Swoją moc czerpie z innej jedności: Jezusa i Ojca, „szczepu” i „właściciela winnicy”.

Tę boską jedność, rozciągającą się w Jezusie na nas, charakteryzuje słowo typowe dla świętego Jana: trwać. „Wytrwajcie we Mnie, a Ja będę trwał w was”. W swojej wielkiej modlitwie arcykapłańskiej Jezus po raz ostatni powie o tej niezwykłej jedności: „Aby wszyscy stanowili jedno, jak Ty, Ojcze, we Mnie, a Ja w Tobie, aby i oni stanowili jedno w nas” (17,21).

Święty Paweł będzie wolał użyć tu symbolu ciała: jesteśmy Ciałem Chrystusa, ciałem, którym jest Kościół. Chrystus i Kościół są „Chrystusem pełnym”.

Od czasu Soboru watykańskiego II uczymy się na nowo cenić inne biblijne pojęcie, a mianowicie pojęcie Ludu Bożego. Ale zawsze będziemy potrzebowali widzieć siebie także jako Kościół i Ciało Chrystusa. Określenie „Lud Boży” kojarzy nam się z wędrującymi ludźmi, z ogromną karawaną, która wyruszyła w drogę za Abrahamem, Mojżeszem, Dawidem i Jezusem, prawdziwym Pasterzem. Kościół to nieodzowna organizacja Chrystusowych miejsc budowy na całej ziemi, miejsc, gdzie ochrzczeni spotykają Boga i spotykają się ze sobą, aby nauczyć się służyć wszystkim ludziom, którzy są ich braćmi. Ciało Chrystusa przywołuje na myśl tajemnice jedności, przebywania w tej wspólnocie życia, łączącej nas z Jezusem, którą tak pięknie symbolizują winne soki.

Beze Mnie — mówi Jezus — bez mojego życia w waszych żyłach, nic nie możecie uczynić, nie możecie przeżyć niczego głębokiego i prawdziwego ani z Ojcem, ani między sobą. Jesteście tylko uschłą latoroślą.

Jezus opisał także inny aspekt zjednoczenia: „Kto spożywa moje Ciało i Krew moją pije, trwa we mnie, a Ja w nim” (6,56).

Krzew winny, Lud, Kościół, Ciało, Eucharystia — wszystko to wydobywa nas z chrześcijaństwa indywidualistycznego. I nawet z tego uczuciowego „Ty i ja” z Bogiem. Nigdy nie jesteśmy sami ani we dwoje, chrześcijańska rzeczywistość jest trylogią: ja, Bóg i bracia. Życie chrześcijańskie polega na tym, ażeby jednocześnie trwać w komunii z Trójcą Świętą i z ludzkością. Obraz zbyt rozdzielonych więzi — wertykalnej i horyzontalnej — nie służy mi, wolę widzieć siebie w ogromnym świecie, w którym dotykam wszędzie jednocześnie, Pana i moich braci.

To życie wspólnotowe, będące równocześnie różnorodnością i jednością, jest oczywiście komunią miłości. W wersetach, które czytamy dalej i które będziemy rozważać (9 do 17 — Janowy hymn o miłości), Jezus mówi nam, że te same boskie soki, ta sama miłość, powinny stopniowo wszystkich ludzi uczynić w Chrystusie olbrzymim Ludem-Winoroślą.

ANDRÉ SÈVE, Homilie niedzielne Kraków 1999