Pan jest blisko

Sobór Watykański II stwierdza: „Czas Adwentu ma podwójny charakter: jest czasem przygotowania na Święta Bożego Narodzenia, w czasie których wspomina się pierwsze przyjście Syna Bożego do ludzi, i jednocześnie jest czasem, w którym Kościół oczekuje powtórnego przyjścia Chrystusa u końca czasów”.

Chociaż cała teologia liturgii Adwentu koncentruje się wokół myśli mesjańskiej i eschatologicznej proroka Izajasza, wyraźnie dają się wyodrębnić dwa okresy. Od pierwszej niedzieli aż do 16 grudnia tematem dominującym jest wymiar eschatologiczny — powtórne przyjście Chrystusa w chwale u końca czasów. Modlił się Kościół w I prefacji adwentowej: „On ponownie przyjdzie w blasku swej chwały, aby nam udzielić obiecanych darów, których czuwając z ufnością oczekujemy”. Od 17 grudnia tematem dominującym jest bezpośrednie przygotowanie na przyjście Syna Bożego w ludzkim ciele. Ten ostatni okres ma też wyraźnie charakter maryjny.

Radujmy się

Całą liturgię Adwentu, nie tylko 3. niedzielę, zwaną „gaudete”, wyraźnie cechuje radość z przyjścia, radosne oczekiwanie. Brak śpiewu „Gloria” w niedziele Adwentu ma podkreślić „nowość” jego brzmienia w Boże Narodzenie. Oczekiwanie Zbawiciela dla ucznia Chrystusa jest zawsze nacechowane „świętym entuzjazmem, szczerym uznaniem i najgłębszym pragnieniem Odkupiciela” — jak podkreśla Kościół w starych formularzach mszalnych. Często rozbrzmiewa w liturgii Adwentu wołanie: „Idźmy z radością na spotkanie Pana” oraz „Marana tha! Przyjdź Panie Jezu!”. A także wezwanie Apostoła: „Radujcie się w Panu, jeszcze raz powtarzam: radujcie się! Niech będzie znana wszystkim ludziom wasza wyrozumiała łagodność: Pan jest blisko!”. Liturgia stawia przed nami postacie historii zbawienia, które towarzyszą naszemu oczekiwaniu na przyjście Mesjasza. Prefacja przypomina: „Jezusa Chrystusa przepowiadali wszyscy Prorocy, Dziewica Matka oczekiwała z wielką miłością, Jan Chrzciciel zwiastował Jego przyjście i ogłosił Jego obecność wśród ludu”. Prorok Izajasz uczy nas nadziei; Jan Chrzciciel radykalizmu i gotowości do nawrócenia; Maryja przyjmowania woli Bożej.

Antyfony o Mesjaszu

W jednej z kaplic, w bezpośredniej bliskości groty narodzenia w Betlejem, na dwóch kolumnach wyryte są w formie zawołania określenia Mesjasza, rozpoczynające tzw. antyfony większe: O Mądrości, O Panie, Wodzu Izraela, O Korzeniu Jessego, O Kluczu Dawida, O Wschodzie, O Królu, O Emmanuelu. Tymi antyfonami modli się Kościół w Modlitwie Wieczornej Liturgii Godzin, poprzedzając nimi hymn Magnificat. One też przygotowują nas do słuchania Ewangelii w czasie Mszy św. Niektórzy historycy datują ich pochodzenie na V wiek, inni na czasy Grzegorza Wielkiego. Wydaje się pewne ich rzymskie pochodzenie. Śpiew tych antyfon w okresie Adwentu był wykonywany szczególnie uroczyście w kościołach katedralnych i klasztorach. Tę tradycję zachowały do dziś niektóre wspólnoty zakonne. Bogactwo treści biblijnych i teologicznych, zawartych w jakże syntetycznej formie, zwraca naszą uwagę na przychodzącego Mesjasza: Kim jest On sam i co oznacza Jego przyjście dla człowieka.

opr. mg/mg