Kwestia z "Zarysu wiary", katechizmu wydanego przez Związek Katechetów Niemieckich w 1980 r.
Dla wielu chrześcijan słowo „Kościół” oznacza tylko instytucję, a więc widzą w nim wyłącznie to, co jest „zewnętrzne” - budowlę, zarząd, ustawy, myślą o wpływach, o autorytecie i o wielkich uroczystościach. Ale nie one stanowią o istocie Kościoła, choć niewątpliwie są w nim niezbędne.
Czym jest Kościół zrozumiemy, poznając sens działalności Jezusa Chrystusa: On zapowiedział Królestwo Boże i dla tego Królestwa gromadził wokół siebie ludzi, uzdrawiał chorych, wypędzał złe duchy, zasiadał do posiłku z grzesznikami, nauczał i rozsyłał uczniów, aby coraz więcej ludzi garnęło się do Niego. I to było początkiem Kościoła, całkowicie oddanego w służbę zapowiedzianego Królestwa Bożego. Gdy Jezus Chrystus przyjdzie ponownie przy końcu czasów i Królestwo Boże stanie się dla nas faktem, misja Kościoła będzie już wypełniona. Ale dopóki ta chwila nie nadejdzie, Kościół musi kontynuować posłannictwo Jezusa. Od Niego otrzymał polecenia i wskazania, a także obietnicę Jego Ducha Pocieszyciela - Ducha Świętego - który napełnia go życiem. W Kościele nadal żyje i działa Jezus Chrystus, aby Boże panowanie i Jego Królestwo stawały się coraz bardziej widoczne i prowadziły do zbawienia.
Jezus przez swoje słowa i czyny objawił ludziom wszystkich czasów zbawczą wolę Boga. I z Jego polecenia Kościół powinien czynić tę zbawczą wolę Boga „widzialną i słyszalną”. Kościół jest bowiem znakiem wspólnoty zbawienia, którą utworzył Bóg przez Jezusa Chrystusa. Jest znakiem Jego bliskości, w nim człowiek zbliża się do Boga. Dlatego mówimy, że Kościół jest podstawowym sakramentem miłości Boga do człowieka. Tylko ten, kto dostrzega związek między Chrystusem i Kościołem, zrozumie wiarę katolików w to, że w Kościele Jezus Chrystus pozostaje widzialnym, słyszalnym i realnie obecnym.
Uwidacznia się to - poza głoszeniem Ewangelii i służbą człowiekowi - przede wszystkim w sakramentach Kościoła. Są one żywymi znakami, które wskazują, co Bóg dla nas czyni przez Jezusa Chrystusa. To, czym Kościół jest jako całość - sprawiają poszczególne sakramenty: łączą nas z Panem Bogiem. Dlatego też formy organizacyjne Kościoła, które mogą zniekształcić jego posłannictwo o Królestwie Bożym, muszą być wciąż rewidowane.
Sobór watykański II mówi:
Kościół jest w Chrystusie niejako sakramentem, czyli znakiem i narzędziem wewnętrznego zjednoczenia z Bogiem i jedności całego rodzaju ludzkiego (z Konstytucji dogmatycznej o Kościele, 1).
Sakrament (od łac. sacramentum = niewzruszalne opieczętowanie i używane najczęściej jako tłumaczenie greckiego mysterion = tajemnica): Teologowie powiadają: Jezus Chrystus jest Prasakramentem Bożej miłości do człowieka. Oznacza to, że On ją zapowiada (w słowie), On ją przynosi (działanie) i On sam nią jest (skutek). W tym samym sensie także Kościół jest sakramentem. Od Jezusa Chrystusa otrzymał on polecenie głoszenia miłości Boga do człowieka i przyczyniania się do tego, aby ta miłość mogła uzewnętrznić się w naszym świecie. Odbywa się to w poszczególnych sakramentach, które w sposób widzialny, słyszalny i doświadczalny mówią nam o tym, jak Bóg kocha nas przez Jezusa.
Symbol (grec. = znak): Znak wskazujący na coś innego. Obrazy, gesty, działania mogą być symbolami. Najważniejszym rzeczowym symbolem chrześcijan jest krzyż.
Sakramentalia: Czynności poświęcenia i błogosławienia, podobne do sakramentów. Są to „znaki święte, które z pewnym podobieństwem do sakramentów oznaczają skutki, przede wszystkim duchowe, a osiąga się je przez modlitwę Kościoła” (Konstytucja o liturgii świętej, 60). O poświęcaniu mówimy wówczas, gdy jakiś człowiek albo jakiś przedmiot (np. dzwony kościelne) przeznaczone są na służbę Bogu O błogosławieństwie mówimy wtedy, gdy prosimy Boga o błogosławieństwa dla ludzi (np. błogosławienie dzieci) albo dla przedmiotów (np. błogosławienie domu).
opr. mg/lb