Epifania

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Epifania

(gr. „ukazanie się, objawienie”) Ogólnie rzecz biorąc, jest to każde objawienie się bóstwa w czasie i przestrzeni (Wj 3, 12; 19, 18; Dz 2, 3-4). Pisma św. Jana wskazują na wcielenie i na całe życie Chrystusa jako na epifanię (J 1, 14; 1 J 1, 1-3). Na Wschodzie, przynajmniej od IV wieku, 6 stycznia obchodzi się jako większe święto Epifanię, podczas której święci się cały cykl objawień Chrystusa w narodzeniu, pokłonie Mędrców, chrzcie w Jordanie i pierwszym cudzie w Kanie Galilejskiej (J 2, 1-11). Z czasem Boże Narodzenie zaczęto na stałe obchodzić 25 grudnia, chociaż w tradycji ormiańskiej do dzisiaj się je wspomina 6 stycznia. Na Wschodzie, gdzie chrzest nazywa się także photismos (gr. „oświecenie”), święto Epifanii obchodzi się ze światłami, a wody rzek itp. (które przedstawiają Jordan) święci się przez zanurzenie w nich krzyża. Na Zachodzie w uroczystość Epifanii święci się przybycie Mędrców do Betlejem oraz objawienie Chrystusa poganom; następna niedziela jest niezmiennie poświęcona wydarzeniu Chrztu Pańskiego, podczas gdy wesele w Kanie Galilejskiej jest wspominane w drugą niedzielę zwykłą w roku C. Mimo to antyfona do pieśni Maryi (Magnificat) z drugich nieszporów uroczystości Objawienia Pańskiego zachowała ten potrójny, łączny charakter: „W tym dniu tak świętym trzy cuda wysławiamy: dziś gwiazda przywiodła Mędrców do żłóbka; dziś podczas godów woda stała się winem; dziś Chrystus dla naszego zbawienia przyjął od Jana chrzest w Jordanie”. Zob. Boże Narodzenie, chwała, teofania, teologia Janowa.

opr. mg/mg