Manicheizm

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Manicheizm

Nauka Maniego urodzonego w Persji około roku 215 i na rozkaz władcy perskiego obdartego żywcem ze skóry w roku 275. Mani zaczerpnął szczegóły z nauk głoszonych przez Zaratustrę, buddyzm, gnostyków i chrześcijan, a w samym sobie widział następcę proroków Starego Testamentu, Zaratustry oraz Jezusa i uważał, że jego zadaniem jest wyzwolenie iskry światła w ludziach, żeby ich w ten sposób uwolnić od materii i ciemności. Surowe życie ascetyczne i żywotna działalność misyjna spowodowały, że nauka Maniego rozpowszechniła się i ogarnęła Indie, Chiny, Italię, Północną Afrykę i inne części imperium rzymskiego. Św. Augustyn z Hippony (354-430) przed swoim nawróceniem był przez dziewięć lat manichejczykiem. „Manichejczyk” był często synonimem heretyka, szczególnie gdy szło o podobnie dualistyczne ruchy (zob. DH 435, 444-445, 455, 457, 461-464, 718, 1336, 1340, 3246; ND 402/5,7,11-13; 409; 621). Zob. albigensi, dualizm, gnostycyzm, katarzy, pryscylianie.

opr. mg/mg