Relatywizm

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Relatywizm

(z łac. „relativus = odnoszący się do czegoś, względny, warunkowy”) Pogląd głoszący, że nie ma żadnych absolutnych prawd ani wartości i że wszystko jest zdeterminowane przez poszczególne okresy dziejów, przez kultury, społeczeństwa i osoby. Czysty relatywizm („wszystkie roszczenia i prawdy są względne”) jest sam w sobie sprzeczny. Łagodniejsza odmiana relatywizmu kładzie nacisk na fakt, że założenia historyczne, kulturalne i religijne warunkują pojęcie znaczenia i prawdy. Relatywizujący sposób podejścia Ernesta Troeltscha (1865-1923) zmusił współczesnych teologów do lepszego wyjaśnienia, na czym polega „absolut” Chrystusa, tak by ukazać, że jest On w sposób ostateczny i niezrównany pełnią Bożego objawienia i zbawienia dla wszystkich narodów i wszystkich czasów. Jeżeli idzie o określenia dogmatyczne, to trzeba odróżnić historycznie uwarunkowane sformułowania od trwałych prawd, które są przedmiotem nauczania. Zob. chrystologia, dogmat, idealizm, krytyka biblijna, modernizm, pluralizm, świadomość klasyczna.

opr. mg/mg