Aby wszyscy stanowili jedno

11 X — XIII KONGREGACJA

Kard. Angelo Sodano
Sekretarz Stanu

Aby wszyscy stanowili jedno

W punkcie n. 85 dokumentu roboczego naszego zgromadzenia znajdujemy wezwanie do refleksji nad relacją między Eucharystią a jednością Kościoła. Wielu Ojców Synodalnych wypowiedziało się już na ten ważny temat, zwracając uwagę na różne jego aspekty.

Ze swej strony chciałbym przede wszystkim podkreślić, że cała liturgia eucharystyczna sprzyja zacieśnieniu więzów jedności między nami. Z tego względu tak ważna jest modlitwa za papieża, odmawiana podczas każdej Mszy św. Ważna jest modlitwa za biskupa — pasterza Kościoła partykularnego, w którym sprawuje się Eucharystię. Ważny jest gest przekazania sobie znaku pokoju między zgromadzonymi, leczący wszelkie rany, które mogły zostać zadane jedności w lokalnych wspólnotach. Istnieje też wiele podziałów między nami, sługami Pana, w zgromadzeniach zakonnych, w diecezjach, gdzie żyją różne grupy etniczne. Eucharystia jest nieustannym wezwaniem do jedności wszystkich uczniów Chrystusa, co więcej, jest zawsze czynnikiem jednoczącym, ponieważ przekazuje nam jednoczącą łaskę.

W tym kontekście delikatną kwestię stanowi odpowiedź na pytanie, jaką postawę powinniśmy zajmować wobec naszych braci odłączonych, którzy pragną uczestniczyć w Eucharystii celebrowanej w naszym Kościele. Spotkałem się z różnymi opiniami na ten temat. Ze swej strony chciałbym jednak przypomnieć, że starania o budowanie jedności z braćmi odłączonymi nie powinny prowadzić do podziałów między nami. Niezawodnym sposobem, by ich uniknąć, jest dochowanie wierności przepisom dyscyplinarnym obowiązującym w Kościele.

W tej kwestii istnieją jasne wytyczne, wystarczy sięgnąć do ostatniej Encykliki śp. Papieża Jana Pawła II Ecclesia de Eucharistia. Jeden cały jej rozdział poświęcony jest Eucharystii i wspólnocie kościelnej.

Na przykład w punkcie n. 44 czytamy:

«Ponieważ właśnie jedność Kościoła, którą Eucharystia urzeczywistnia przez ofiarę i komunię z Ciałem i Krwią Pana, koniecznie domaga się pełnej komunii w zakresie wyznania wiary, sakramentów i władzy kościelnej, nie jest możliwe koncelebrowanie tej samej liturgii eucharystycznej, dopóki nie będzie na nowo przywrócona w pełni ta więź. Tego rodzaju koncelebracja nie byłaby ważnym środkiem, a wręcz mogłaby okazać się przeszkodą do osiągnięcia pełnej komunii, pomniejszając poczucie dystansu dzielącego nas od celu i wprowadzając lub uwiarygodniając dwuznaczności w rozumieniu takiej czy innej prawdy wiary. Droga ku pełnej jedności może być realizowana tylko w prawdzie. W tym zakresie zakaz zawarty w prawie Kościoła nie zostawia miejsca na niepewności, z poszanowaniem normy moralnej ogłoszonej przez Sobór Watykański II. Chciałbym jednak przypomnieć to, co w Encyklice Ut unum sint dodałem po stwierdzeniu niemożności wspólnego sprawowania Eucharystii: 'Mimo to gorąco pragniemy odprawiać razem jedyną Eucharystię Chrystusa, i to pragnienie już staje się wspólnym uwielbieniem i wspólną modlitwą błagalną. Razem zwracamy się do Ojca i czynimy to coraz bardziej „jednym sercem„'».

W punkcie n. 45 Encyklika przypomina:

«Chociaż w żadnym wypadku nie jest dopuszczalna koncelebracja, gdy brak pełnej jedności, nie dotyczy to jednak udzielania Eucharystii w specjalnych okolicznościach poszczególnym osobom należącym do Kościołów lub Wspólnot kościelnych nie pozostających w pełnej jedności z Kościołem katolickim. W tym przypadku bowiem celem jest zaspokojenie poważnej potrzeby duchowej dla zbawienia wiecznego poszczególnych wiernych, nie zaś realizacja interkomunii, niemożliwej dopóty, dopóki nie będą w pełni zacieśnione widzialne więzy komunii kościelnej».

W cytowanym fragmencie Encykliki Magisterium papieskie posługuje się pojęciem «interkomunii», które należy oczywiście wyjaśnić, bowiem jeśli jest właściwie pojmowane, pomaga zrozumieć, że udzielenie komunii komuś, kto nie jest katolikiem, może nastąpić tylko w okolicznościach wyjątkowych.

Nasze Instrumentum laboris rozwiązuje tę kwestię, umieszczając pod koniec punktu n. 86 pojęcie «interkomunii» w cudzysłowie.

Na zakończenie chciałbym powiedzieć, że wierność dyscyplinie Kościoła również w tej skomplikowanej kwestii jest rękojmią jedności między nami, oczekującymi na spełnienie prośby Chrystusa: «Ut unum sint» (J 17, 21).

opr. mg/mg