Współczesne formy niewolnictwa

Ojciec Święty spotkał się 18 kwietnia w Sali Konsystorza z uczestnikami rozpoczętej dzień wcześniej sesji plenarnej Papieskiej Akademii Nauk Społecznych obradującej na temat różnych kwestii związanych z handlem ludźmi. Na wyraźne życzenie Franciszka gremium to skupiło się na kwestii współczesnego niewolnictwa, jego przyczyn i skutków społecznych oraz sposobów zwalczania tego zjawiska. Historyczne zniesienie niewolnictwa jako struktury społecznej zawdzięczamy chrześcijańskiemu przesłaniu. Również dzisiaj walka z tym zjawiskiem jest inspirowana często wiarą ludzi naszych czasów w Chrystusa.

Drodzy Bracia i Siostry!

Witam was, członków Papieskiej Akademii Nauk Społecznych i uczestników tej sesji plenarnej, poświęconej handlowi ludźmi. Dziękuję za uprzejme słowa pani prezes Margaret Archer. Wszystkich serdecznie witam i zapewniam was, że jestem bardzo wdzięczny za to, co Akademia czyni w celu pogłębiania znajomości nowych form niewolnictwa i dla wykorzenienia handlu istotami ludzkimi, kierując się jedynym zamiarem — służenia człowiekowi, w szczególności osobom zepchniętym na margines i wykluczanym.

Jako chrześcijanie czujecie się zobowiązani przez Kazanie na Górze Pana Jezusa, a także «protokół», według którego będziemy sądzeni na końcu naszego życia, jak mówi Ewangelia Mateusza, rozdz. 25. «Błogosławieni ubodzy, błogosławieni, którzy się smucą, błogosławieni cisi, błogosławieni czystego serca, błogosławieni miłosierni, błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, błogosławieni, którzy cierpią prześladowanie dla sprawiedliwości — oni posiądą ziemię, oni będą dziećmi Bożymi, oni Boga oglądać będą» (por. Mt 5, 3-10). «Błogosławieni przez Ojca», Jego synowie, którzy Go będą oglądać, to ci, którzy troszczą się o ostatnich i którzy miłują najmniejszych spośród swoich braci: «Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili», mówi Pan (Mt 25, 40).

A dziś wśród tych braci najbardziej potrzebujących pomocy są ci, którzy zaznają tragedii współczesnych form niewolnictwa, pracy przymusowej, pracy niewolniczej, prostytucji, handlu narządami, narkotyków.

Św. Piotr Klawer w chwili historycznej, kiedy niewolnictwo było bardzo rozpowszechnione i społecznie akceptowane, niestety — co jest skandalem — także w świecie chrześcijańskim, ponieważ było wielkim interesem, poczuł się wezwany przez te słowa Pana i poświęcił się, stając się «niewolnikiem niewolników». Bardzo wielu innych świętych mężczyzn i kobiet, jak na przykład św. Jan z Mathy, zwalczało niewolnictwo, kierując się poleceniem Pawła: «Już nie niewolnik czy niewolnica, ale brat i siostra w Chrystusie» (por. Flm 16).

Wiemy, że historyczne zniesienie niewolnictwa jako struktury społecznej jest bezpośrednim następstwem orędzia wolności, przyniesionego na świat przez Chrystusa, z Jego pełnią łaski, prawdy i miłości, z Jego programem Błogosławieństw. Dalsze stopniowe nabieranie świadomości tego przesłania w ciągu dziejów jest dziełem Ducha Chrystusa i Jego darów udzielanych swoim świętym i bardzo licznym mężczyznom i kobietom dobrej woli, którzy nie utożsamiają się z jakąś wiarą religijną, lecz angażują się w sprawę polepszenia kondycji ludzkiej.

Niestety, w globalnym systemie gospodarczym, zdominowanym przez zysk, rozwinęły się nowe formy niewolnictwa, w pewnym sensie gorsze i bardziej nieludzkie od tych z przeszłości. Dziś zatem jeszcze bardziej jesteśmy zobowiązani, by postępując zgodnie z przesłaniem o odkupieniu Pana, napiętnować je i zwalczać. Przede wszystkim musimy być bardziej świadomi tego nowego zła, które w zglobalizowanym świecie usiłuje się ukryć, ponieważ jest skandaliczne i «politycznie niepoprawne». Nikt nie chce przyznać, że w jego mieście, nawet w jego dzielnicy, w jego regionie czy narodzie istnieją nowe formy niewolnictwa, tymczasem wiemy, że ta plaga dotyczy niemal wszystkich krajów.

Powinniśmy poza tym ujawniać tę straszliwą plagę z całym jej ciężarem. Już papież Benedykt XVI potępił otwarcie wszelkie pogwałcanie równej godności wśród istot ludzkich (por. przemówienie do nowego ambasadora Republiki Federalnej Niemiec przy Stolicy Apostolskiej, 7 listopada 2011 r.). Ja sam wielokrotnie oświadczałem, że te nowe formy niewolnictwa — handel istotami ludzkimi, przymusowa praca, prostytucja, handel narządami — «są niezwykle poważnymi przestępstwami, są raną na ciele współczesnej ludzkości» (por. przemówienie do uczestników II Międzynarodowej Konferencji na temat walki z handlem ludźmi, 10 kwietnia 2014 r.). Całe społeczeństwo jest wzywane do pogłębiania tej świadomości, zwłaszcza w tym co dotyczy prawodawstwa krajowego i międzynarodowego, tak aby można było oddać handlarzy w ręce sprawiedliwości, a ich niegodziwe zarobki przeznaczyć na rehabilitację ofiar. Należałoby szukać bardziej odpowiednich sposobów ukarania osób, które stają się wspólnikami w tym nieludzkim handlu. Jesteśmy wzywani do ulepszania sposobów ratowania i integracji społecznej ofiar, także dzięki uaktualnianiu norm dotyczących prawa do azylu. Musi wzrosnąć świadomość władz cywilnych co do powagi tej tragedii, która jest regresem ludzkości. A bardzo często — jakże często! — te nowe formy niewolnictwa są chronione przez instytucje, które powinny bronić ludności przed tymi zbrodniami.

Drodzy przyjaciele, zachęcam was do kontynuowania tej pracy, przez którą przyczyniacie się do większego uświadamiania światu tego wyzwania. Światło Ewangelii jest przewodnikiem dla każdego, kto oddaje się służbie cywilizacji miłości, w której Błogosławieństwa mają oddźwięk w społeczeństwie, gdzie istnieje rzeczywista integracja ostatnich. Trzeba budować miasto ziemskie w świetle Błogosławieństw i w ten sposób podążać ku niebu w towarzystwie małych i ostatnich.

Błogosławię was wszystkich, błogosławię waszą pracę i wasze inicjatywy. Bardzo wam dziękuję za to, co robicie. Towarzyszę wam moją modlitwą i także was proszę, nie zapominajcie modlić się za mnie. Dziękuję.

opr. mg/mg