Pismo Święte w Kościele

Zauważyliście, że po Soborze bardzo często mówi się u Piśmie św. W dokumentach soborowych, w szczególności w Konstytucji o liturgii św.⁽¹⁾, wszędzie spotykamy odwoływanie się do Pisma św. To samo odnosi się do Konstytucji dogmatycznej o Kościele⁽²⁾ i do Dekretu o ekumenizmie⁽³⁾. Nieskończony byłby dokładny wykaz odwoływania się do Pisma św. Ale jeden bardzo ważny dokument jest poświęcony Pismu św., a mianowicie Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym, która rozpoczyna się od słów Dei Verbum. Jest to jeden z najważniejszych i podstawowych dokumentów soborowych wraz z Konstytucją o Kościele (Lumen gentium) i o Kościele w świecie współczesnym (Gaudium et spes). Konstytucja Dei Verbum charakteryzuje doktrynalny proces Kościoła - poczynając od Soboru Trydenckiego - uwypukla najważniejsze zagadnienia biblijne, powstałe w ostatnich czasach, ustala funkcję Pisma św. w stosunku do Objawienia, to znaczy, ustala funkcję wyrażonego na piśmie słowa Bożego⁽⁴⁾, precyzuje jego stosunek do Tradycji⁽⁵⁾ i mówi o stosunku Pisma św. do magisterium Kościoła⁽⁶⁾, to znaczy do norm wiary⁽⁷⁾.

Zauważmy, że w tym oficjalnym dokumencie kościelnym po raz pierwszy w sposób jasny ukazano "ekonomię zbawienia" a z nią określenie dotyczące rozwoju doktrynalnego⁽⁸⁾. Włączono też do niego wiele nowości dyscyplinarnych, modyfikujących przepisy Soboru Trydenckiego⁽⁹⁾ i przepisy Papieża Klemensa XI. wydane po sporach na temat jansenistycznej doktryny Paschazjusza Quesnela⁽¹⁰⁾. Postulują one przygotowanie tłumaczeń i wydań Pisma św. za zezwoleniem władzy Kościoła i przy współpracy z braćmi odłączonymi⁽¹¹⁾.

Sobór Watykański II i encykliki papieży

W pierwszych pięciu rozdziałach omawia Konstytucja wiele zagadnień odnoszących się do doktryny i studiów biblijnych. Cześć ta wpisuje się do serii wielkich dokumentów papieskich, które specjalnie w tym wieku zostały wydane i omawiają zagadnienia o tak wielkim znaczeniu, jak np. encyklika Providentissimus Deus Papieża Leona XIII z r. 1893, Spiritus Paraclitus Papieża Benedykta XV z r. 1920, Divino afflante Spiritu Papieża Piusa XII z r. 1943 itd. Nam jednak wystarczy przypomnienie, proste odwołanie się do szóstego rozdziału tej Konstytucji soborowej, który mówi o Piśmie św. w życiu Kościoła i dlatego odnosi się bezpośrednio do całego ludu chrześcijańskiego.

O czym mówi ten rozdział?

Przede wszystkim mówi o wielkiej czci, jaką Kościół otaczał księgi Pisma św. i Tradycję świętą "jako najwyższe prawidło swej wiary"⁽¹²⁾. Być może nie jest obca temu stwierdzeniu intencja apologetyczna, broniąca Kościół katolicki - z historia i Pismem św. w ręce - przed zarzutem, że kocha i szanuje Pismo św. mniej niż protestanci XVI w., którzy przyjmowali je za jedyną normę wiary "samo Pismo św. Oddzielali je od Kościoła i pierwotnej Tradycji oraz od interpretacji nadawanej mu w ciągu wieków przez Tradycję. Praktycznie: każdemu czytelnikowi Biblii pozwalali na rozumienie jej według własnego upodobania, zgodnie z rzekomym oświeceniem Ducha Świętego, ze szkodą przeto czy to dla zawartości Biblii, czy dla jedyności wiary. Pismo św. jest dla Kościoła słowem Bożym przez Boga natchnionym, a dzięki temu ma gwarancję Boskiej nieomylności, jeśli chodzi o jego znaczenie właściwe i autentyczne⁽¹³⁾.

Z niezliczonych świadectw o szacunku jakim Kościół otacza Pismo święte przemoczymy sławce powiedzenie św. Hieronima: Ignoratio Scripurarum ignoratio Christi est⁽¹⁴⁾.

Nowe pole otwiera się dla poszukujących Boga.

Co uznaje Kościół w Piśmie św.? Uznaje niezmienność swej nauki⁽¹⁵⁾. Ważność i ciągła autentyczność słowa Bożego zawartego w nim. Dalej, widzi w nim niewyczerpaną płodność duchową oraz profetyczną wartość, która tchnieniem Ducha Świętego może przyoblec każdą historyczna czy socjologiczną sytuację ludzką. Następnie w Piśmie św. widzi Kościół źródło przepowiadania i katechezy kościelnej, a przede wszystkim - pokarm duchowy.

Jeszcze raz odczytajmy wyjątek z tej świetlanej nauki: "Trzeba więc, aby całe nauczanie kościelne, tak: jak sama religia chrześcijańska, żywiło się Pismem św. Albowiem w księgach świętych Ojciec, który jest w niebie, spotyka się miłościwie ze swymi dziećmi i prowadzi z nimi rozmowę. Tak wielka zaś tkwi w słowie Bożym moc i potęga, że jest ono dla Kościoła podporą i siłą żywotną, a dla synów Kościoła utwierdzeniem wiary, pokarmem duszy oraz źródłem czystym i stałym życia duchowego. Stąd doskonałe zastosowanie ma do Pisma św. powiedzenie: "Żywe jest słowo Boże i skuteczne"⁽¹⁶⁾, które ma moc zbudować i dać dziedzictwo wszystkim uświęconym"⁽¹⁷⁾. Pojęcie pokarmu dusz powraca jeszcze dwukrotnie w Dei Verbum i ciągle nawiązuje do wspaniałych słów z Naśladowania Chrystusa⁽¹⁸⁾, które łączą pokarm słowa Bożego z pokarmem eucharystycznym: "Kościół miał zawsze we czci Pismo Boże, podobnie jak samo Ciało Pańskie, skoro zwłaszcza w liturgii św. nie przestaje brać i podawać wiernym chleb żywota tak ze stołu słowa Bożego, jak i Ciała Chrystusowego"⁽¹⁹⁾.

Dlatego właśnie, jeżeli chcemy być uważnymi i pilnymi uczniami Soboru, powinniśmy wszyscy nadawać Pismu św. nowe i wielkie znaczenie, zwłaszcza gdy chodzi o słuchanie go, szczególnie dziś, gdy reforma liturgiczna przyznała Pismu św. tak honorowe miejsce. Ale nie wystarczy słuchać, trzeba rozważać te słowa, to znaczy przyswoić je sobie. Konieczne jest przeto czytanie Pisma św., konieczne jest studiowanie go. Znajdziemy tu wiele trudności, ale dla tego, kto studiuje modląc się (orent ut intelligant uczy św. Augustyn⁽²⁰⁾) i kto szuka przewodnika wśród egzegetów kierowanych przez Kościół - trudności staną się bodźcem do lepszego poznania, zrozumienia oraz do osiągnięcia celu, jakim jest ściślejsze zjednoczenie ze Słowem Bożym⁽²¹⁾.