Rodzinny przewodnik po świętach (Wstęp)

Elżbieta Kopocz

RODZINNY PRZEWODNIK PO ŚWIĘTACH

ISBN: 978-83-7505-381-4

wyd.: WAM 2010

Wstęp

Mijają dni, tygodnie, miesiące, lata. Każdy rok naszego życia przeplatany jest datami przywołującymi ważne wydarzenia. Wielkie i wspaniałe, oczekiwane z niecierpliwością Święta Bożego Narodzenia i Zmartwychwstania Pańskiego. W międzyczasie Adwent i Wielki Post. One wyznaczają główny rytm chrześcijańskiego życia. Pomiędzy nimi wiele innych odnotowanych w kalendarzu dni istotnych dla nas, dla rodziny, Kościoła, Ojczyzny.

To właśnie święta pozwalają nam przeznaczyć więcej czasu na to, co dla nas istotne: na przebywanie z tymi, których kochamy, i wejście w głębszy wymiar życia, za którym w naszej codzienności często tęsknimy. A ostatecznie prawdziwym powodem naszego świętowania jest miłość — miłość do Boga, do ludzi, do Ojczyzny. Ponieważ jednak słowa są niejednokrotnie zbyt ubogie, by wyrazić nasze najgłębsze uczucia towarzyszące przeżywaniu świąt, wypełniamy je zewnętrznymi znakami — rytuałami. Po części organizujemy je tak, jak tradycja w naszej rodzinie przekazywała z pokolenia na pokolenie. Zakładając nowe rodziny, wzbogacamy je zwyczajami wyniesionymi z domów rodzinnych, które nieraz pozostają w całkowicie odmiennych regionach kulturowych. I tak mieszają się gesty, znaki, symbole. Ale każdy z nich ma podkreślić wagę przeżywanego święta, dopełnić jego znaczenie, sprawić, by to, co niematerialne, stało się obecne.

Lubimy świętować. Prawdopodobnie dlatego, że świętowanie przenika całego człowieka i ogarnia całą jego istotę. Dokładnie prasujemy białe bluzki, koszule i obrusy. Pieczołowicie przekazujemy przepisy kulinarne na potrawy przygotowywane czasami tylko raz w roku. Dbamy o odpowiednią oprawę i nastrój. Kiedy przychodzą do nas dzieci, pytając, dlaczego robimy to czy tamto, zazwyczaj odpowiadamy — „bo to taka tradycja”. Trudniej nam już szczegółowo wytłumaczyć, skąd ta tradycja, dlaczego właśnie dzisiaj, dlaczego taki wystrój, taki a nie inny obyczaj. Niestety zdarza się, że przykładamy większą wagę do zewnętrznych oznak i zachowań, a zapominamy o korzeniach i istocie danego święta.

Sami niejednokrotnie w naszej rodzinie, obchodząc kolejny „ważny” dzień, stwierdzaliśmy, że w zasadzie wiemy, dlaczego jest ważny, jednak dochodząc do szczegółów, musieliśmy z pokorą stwierdzić, że trzeba wrócić do źródeł. Tak pojawiła się refleksja, że niemożliwe, abyśmy byli jedyną rodziną szukającą często prostych odpowiedzi na proste pytania o nasze korzenie i tradycje świętowania. Dlaczego więc nie podzielić się tym, co znaleźliśmy, przeżyliśmy i otrzymaliśmy dzięki świętowaniu? Zebrałam informacje, myśli i refleksje, które w prosty sposób porządkują wiedzę, pozwalając lepiej przeżywać świąteczne chwile i pomagając odpowiadać na pytania naszych pociech w taki sposób, by kiedyś, świętując we własnych rodzinach, wiedziały „dlaczego” i tym samym przekazywały kolejnym pokoleniom najważniejsze wartości i zasady chrześcijańskiego życia.

Przewodnik obejmuje najważniejsze święta kościelne i państwowe oraz uroczystości świeckie. Jedne z nich mają wymiar publiczny, inne, mając charakter bardziej intymny, przeżywane są w gronie rodziny i przyjaciół. Pośród tej różnorodności świąt umieściłam jeszcze pierwsze dni pór roku, traktując je jako okazję do dziękowania Bogu za piękno stworzenia oraz szansę na dostrzeżenie w naturze „niewidzialnych Jego przymiotów — wiekuistej Jego potęgi oraz bóstwa”, które „stają się widzialne dla umysłu przez Jego dzieła” (Rz 1, 20). Kolejność poszczególnych rozdziałów nie odpowiada kolejności świąt w kalendarzu ze względu na święta „ruchome”, których data każdorazowo zależy od zmiennej daty Wielkanocy. Na końcu książki zostały zamieszczone aneksy, które systematyzują wszystkie opisane święta i podają daty ich obchodów bądź sposoby ich wyliczania.

Korzystając z pomysłów zawartych w niniejszej książce, pamiętajmy o konieczności dostosowywania ich do potrzeb, możliwości i talentów własnej rodziny. Nie każda propozycja jest dobra dla wszystkich. Najważniejsze, abyście starali się rozwijać wszystko to, co już stworzyliście jako rodzina, a jeśli któraś z inspiracji wam się spodoba — sprawi może, iż będziecie jeszcze głębiej przeżywać swoje świętowanie, a tym samym jeszcze bardziej dzielić się miłością. Zapełnijcie wolne strony własnymi rytuałami, dopisujcie nowe pomysły i refleksje. Stworzycie w ten sposób niezwykle cenny dar, który będziecie mogli przekazać waszym dzieciom, gdy kiedyś wyruszą w świat, aby zbudować własny dom.

opr. aw/aw