Cholesterol – badania, leczenie i profilaktyka

Jakie są objawy wysokiego cholesterolu?

Początkowo podwyższony cholesterol nie daje żadnych objawów. Z biegiem czasu pojawia się zapalenie i ból ścięgien. Oprócz tego można zaobserwować kępki żółte, czyli podskórne złogi cholesterolu. Przybierają one postać grudek o żółtym lub pomarańczowym zabarwieniu. Zmiany występują w okolicy oczu, niekiedy też na rękach, stopach, w pobliżu stawu kolanowego i łokciowego lub w okolicy pośladków. Aby tego uniknąć, warto przynajmniej raz w roku sprawdzić poziom cholesterolu całkowitego. Należy zaznaczyć, że osoby po zawale, udarze lub z miażdżycą, powinni badać się częściej, zgodnie z zaleceniami lekarza. 

Badanie cholesterolu – jak się przygotować?

Badanie cholesterolu należy wykonywać w godzinach porannych, na czczo. To oznacza, że od ostatniego posiłku powinno upłynąć 10–12 godzin. W tym czasie nie wolno spożywać kawy i herbaty, można natomiast pić wodę. Unikaj intensywnego wysiłku fizycznego i sytuacji stresowych na 2–3 dni przed badaniem. Do laboratorium warto przyjść po całonocnym wypoczynku, aby uzyskać wiarygodny wynik. Do wykonania badania potrzebna jest próbka krwi pobrana z żyły łokciowej.

Badanie cholesterolu – normy i interpretacja wyników

Stężenie cholesterolu całkowitego nie powinno przekraczać 200 mg/dl. Prawidłowy poziom dobrego cholesterolu (HDL) wynosi przynajmniej 50 mg/dl u kobiet i minimum 40 mg/dl u mężczyzn. Stężenie złego cholesterolu (LDL) z kolei nie może przekraczać 115 mg/dl. Norma trójglicerydów wynosi poniżej 150 mg/dl.

Podwyższony poziom cholesterolu może być związany ze złą dietą, siedzącym trybem życia, nadużywaniem alkoholu, paleniem papierosów i chorobami wątroby. W grupie ryzyka znajdują się też osoby z nadwagą i otyłością. Oprócz tego wysokie stężenie cholesterolu bywa związane z przyjmowaniem kortykosteroidów, beta-blokerów lub diuretyków tiazydowych. Wyróżnia się również hipercholesterolemię pierwotną, czyli uwarunkowaną genetycznie.

Obniżony poziom cholesterolu może wskazywać na:

• niedożywienie;
• nadczynność tarczycy;
• przewlekły stan zapalny;
• zespół złego wchłaniania;
• niewydolność wątroby;
• nowotwór;
• gastroenteropatię.

Należy zaznaczyć, że niski cholesterol może mieć podłoże genetyczne.

Jak obniżyć wysoki cholesterol?

W wielu przypadkach wskazane jest przyjmowanie leków na obniżenie cholesterolu. Pacjent powinien też wprowadzić zdrowe nawyki żywieniowe i zadbać o odpowiednią dawkę ruchu. Przede wszystkim trzeba ograniczyć spożycie tłuszczów nasyconych i kwasów tłuszczowych trans. Jednocześnie należy wzbogacić dietę w błonnik, który znajdziesz w warzywach, owocach, produktach pełnoziarnistych i nasionach roślin strączkowych. Pamiętaj, by pić przynajmniej 1,5–2 l wody dziennie. Unikaj smażenia na głębokim tłuszczu – zamiast tego gotuj (w wodzie i na parze), piecz w rękawie foliowym lub duś w sosie własnym. Jeśli chcesz smażyć, zrezygnuj z tłuszczu.

Rzuć papierosy i ogranicz alkohol. Kontroluj też masę ciała, ponieważ nadprogramowe kilogramy przyczyniają się do wzrostu stężenia cholesterolu. Zanim zaczniesz pić wywar z liści karczocha, siemię lniane albo napar z babki płesznik, skontaktuj się z lekarzem.