Nowy metropolita warszawski, arcybiskup Adrian Galbas SAC pochodzi z Bytomia, ma 56 lat, jest pallotynem i doktorem teologii duchowości. Wśród biskupów wyróżnia się bardzo wysokim wzrostem i bezpośrednim stylem wypowiedzi. Bliska jest mu wizja Kościoła synodalnego, Kościoła, który „wychodzi na peryferie” i jest – jak mówi papież Franciszek – „szpitalem polowym”.
Kościół synodalny – to wizja Kościoła bliska abp Adrianowi Galbasowi. „Synodalność, w rozumieniu Soboru Watykańskiego II, bardziej odpowiada naturze Kościoła niż feudalnie praktykowana hierarchiczność” – podkreślał w jednej z rozmów z KAI. Kiedyś przyznał:
„Czasem żartuję, że jestem antyklerykalny, bo źle się czuję bez ludzi świeckich. Podziwiam często wysiłek, jaki wkładają w pielęgnowanie swojej wiary. Tu życie rodzinne, tu praca zawodowa, a jeszcze tyle siły, determinacji, by się modlić, spowiadać, rozwijać się duchowo. Księża mogą się uczyć. Ale znam i lubię nie tylko tych z pierwszych ławek. Pan Bóg dał mi też poznać wiele osób, które mają z Nim pod górkę, które są albo wprost niewierzące, albo definiują się jako poszukujący. Czasem są poobrażani na Boga. Ciągnie mnie do nich, bo są bardzo ciekawi i jeśli tylko nie mają w sobie jakiejś antyklerykalnej zadry, która utrudnia dialog, to spotkania z nimi są super. Bardzo pomagają, bo pokazują inne punkty widzenia”.
Z wypowiedzi abp. Galbasa widać, że pragnie on budowania Kościoła, który potrafi słuchać świeckich: „Nie możemy wychodzić z założenia, że znamy wszystkie odpowiedzi na różne pytania, ważna jest wiedza na temat pytań, jakie stawiają sobie ludzie. Nie znając tych pytań, nigdy na nie prawidłowo nie odpowiemy. Nie możemy ich a priori oceniać, krytykować, odrzucać. Inaczej nie zbudujemy żadnej wspólnej drogi".
W Kościele w Polsce abp Galbas, jako przewodniczący Rady ds. Apostolstwa Świeckich pełnił funkcję koordynatora procesu synodalnego. W październiku 2023 r. wziął udział w pierwszej sesji synodalnej w Rzymie w ramach trzeciego etapu Synodu o synodalności. Podczas 396. Zebrania plenarnego KEP na Jasnej Górze był jednym z mówców referujących biskupom tę sesję synodu o synodalności. W swym wystąpieniu wskazał, że synodalność jest przede wszystkim realizacją zasady pomocniczości, obecnej w Kościele od samego zarania.
„Zakłada ona, że to, co można zrobić na niższych poziomach życia Kościoła, należy tam robić, a nie powinno to być zastępowane przez tych, którzy stoją wyżej” – wyjaśnił.
Dodał, że synodalność może być także receptą na samotność przeżywaną dziś przez bardzo wielu w Kościele. „Przydałaby się większa życzliwość wobec Synodu Biskupów o synodalności” – mówił w rozmowie z KAI w przerwie obrad. „Można mieć wrażenie, że w Kościele w Polsce dominuje narracja synodo-sceptyków, a tymczasem potrzebny jest spokojny głos biskupów, całego episkopatu, zachęcający do poważniejszego zaangażowania w synod” – przekonywał.
Od wyboru na biskupa w grudniu 2019 r. bardzo stara się unikać „feudalnie praktykowanej hierarchiczności”. Podczas święceń biskupich w katedrze w Ełku 11 stycznia 2020 r. mówił o tym zaskakująco prostym językiem:
„Nie traktujcie mnie jak porcelanowej lalki, z którą trzeba się bardzo delikatnie obchodzić. Jestem waszym bratem i chciałbym, aby nasza relacja nie była patologiczna, a to wymaga uczciwości”.
Prosty, niepretensjonalny język to wyróżnik nowego metropolity katowickiego. Nie lubi owijania w bawełnę, używa często kolokwializmów, co czasem wywołuje konsternację wśród słuchaczy, ale innym, znudzonym pompatycznym stylem kazań, bardzo się podoba. W tradycyjne „święto kapłanów”, czyli w Wielki Czwartek, apelował: „[...] Traktujcie nas jak ludzi: kiedy trzeba, to pochwalcie, kiedy uważacie, to podziękujcie, ale też umiejcie skrytykować, zwrócić uwagę, wykazać błąd, albo niedopatrzenie”.
W Ełku był lubiany, może dlatego, że za bezpretensjonalnym stylem wypowiedzi szedł bezpretensjonalny styl życia: biskupa można było zobaczyć biegającego wokół ełckiego jeziora czy spotkać na siłowni.
Gdy obejmował funkcję ordynariusza diecezji katowickiej, po półtorarocznym okresie funkcji koadiutora, deklarował, że nie chcę być biskupem na piedestale: „w Kościele jest jeden piedestał, który jest zarezerwowany dla Boga, nie dla biskupa. Gdyby biskup wszedł na ten piedestał, wówczas byłby bałwochwalcą”.
Jako jedną z najistotniejszych kwestii do podjęcia w Kościele współczesnym widzi ewangelizację, zwłaszcza ludzi młodych. W wywiadzie dla Katolickiej Agencji Informacyjnej diagnozował:
„[Kościół] dla wielu młodych jest po prostu bez sensu. Młodzi coraz częściej mają poczucie, że Kościół ich nie zna, nie rozumie, nie komunikuje z nimi, nie odpowiada na ich pytania. Skoro więc w ich mniemaniu Kościół się nimi nie interesuje, dlatego też oni nie interesują się Kościołem.”
Doświadczenie spotkania Chrystusa na swojej drodze życia to według biskupa – doktora duchowości – sedno religijnej wiary. Podczas Ogólnopolskiego Czuwania Odnowy w Duchu Świętym na Jasnej Górze w maju br. odniósł się w tym kontekście do modnej ostatnio kwestii sztucznej inteligencji: „Nieskuteczność ewangelizacji polega na tym: mamy pojęcie o Chrystusie, ale nie mamy często doświadczenia spotkania z Nim. A opowiadanie o pojęciu nikogo nie zapali, nie da życia” – mówił.
Nie bojąc się też śmieszności i uwag, że to „biskupowi nie przystoi”, podjął wyzwanie wykonania rapu w ramach akcji charytatywnej. W takt melodii rapował w swoim stylu: „Dziś potrzeba, by być w kupie, a więc dołącz się, biskupie, / i nie marudź i też nie jęcz, tylko podejmij ten challenge. / Twa modlitwa nie jest próżna, ale ważna też jałmużna, / może biedny, może krezus, tak nauczał przecież Jezus. (…) Miłosierdzie darmo dane to Ewangelii przesłanie. / Bez uczynków, cóż niestety, twe gadania to są bzdety”.
Jest zwolennikiem Kościoła formowanego według wizji papieża Franciszka, na którego homilie, listy i encykliki często się powołuje, przestrzegając braci w kapłaństwie: „Nie możemy jako księża i biskupi z ambon w kółko cytować zdania papieża Franciszka o wychodzeniu na peryferie i iść tylko do tych, którzy mówią to, co chcielibyśmy usłyszeć, albo powtarzają nasze własne słowa".
Uważa, że „ludzie nieheteronormatywni są częścią Kościoła i powinni się czuć w nim tak samo przyjęci jak osoby heteroseksualne. Nie można im dawać sygnałów wykluczenia w języku, w sposobie traktowania, w półuśmieszkach czy jakkolwiek inaczej”. I powołując się na papieża dodaje: „Kościół to nie olimpiada dla najlepszych, ale – jak mówi papież Franciszek – szpital polowy”.
24 października 2023 r. – po rezygnacji bp. Grzegorza Kaszaka z pełnienia posługi biskupa sosnowieckiego – został mianowany przez papieża Franciszka administratorem apostolskim sede vacante diecezji sosnowieckiej. Diecezja ta doświadczająca trudności od lat wstrząśnięta została skandalicznymi wydarzeniami z udziałem duchownych. Abp Galbas jako administrator apostolski do czasu wyboru w kwietniu 2024 r. nowego biskupa sosnowieckiego Artura Ważnego rozpoczął działania w kierunku wyjaśnienia i uzdrowienia sytuacji. Kilkakrotnie przepraszał diecezjan za zgorszenie. Zapewniał też o konkretnych działaniach naprawczych. 28 marca 2024 r. przewodniczył Mszy Świętej Wieczerzy Pańskiej w katedrze sosnowieckiej. Przeprosił wówczas wiernych za wszystkie zgorszenia spowodowane przez księży.
23 kwietnia br. w liście do wiernych diecezji sosnowieckiej wyraził radość z nominacji bp. Artura Ważnego na nowego biskupa sosnowieckiego. „Bp Artur na pewno nie jest tchórzem i nie będzie uciekał od spraw trudnych" – napisał.
Zachęca do jednoznacznego i bezkompromisowego działania w sprawie pedofilii, konkretnego stawania po stronie pokrzywdzonych:
„Powinniśmy jasno mówić o wszelkich nadużyciach władzy w Kościele i szukać odpowiedzi na pytanie, co zrobić, aby one nie miały w przyszłości miejsca. Bo tam, gdzie miały miejsce, doprowadziły do dramatów i wielkich cierpień" – podkreślał.
Zauważył, że „Kościół nie może głosić Ewangelii, jeśli nie będzie wiarygodny, a nie będzie wiarygodny, jeśli nie doprowadzi do całkowitego samooczyszczenia w sprawie pedofilii”. Odbudowywanie wiarygodności powinno według niego zacząć się od prostych kroków: „Jasne nazywanie zła, konkretne stawanie po stronie pokrzywdzonych, konsekwentne odbudowywanie utraconego zaufania i bardzo dużo modlitwy. Te rany goją się bardzo powoli, a nawet jak się zagoją, to pozostają jeszcze blizny. Droga jest więc długa, ale innej nie ma. Obyśmy też wszyscy umieli odnaleźć się w Kościele zranionym. Powiedzieć o nim: to mój Kościół, kocham go i go potrzebuję. Kościół zraniony nadal jest moim Kościołem” – mówił w wywiadzie dla KAI.
W Konferencji Episkopatu Polski abp Adrian Galbas jest Przewodniczącym Rady ds. Apostolstwa Świeckich. Zasiada również w Komisji Wspólnej Rządu i KEP. Jest też członkiem Rady Programowej KAI.
Podczas 397. Zebrania plenarnego KEP abp Adrian Galbas wybrany został do Rady Stałej KEP.
Źródło: KAI