Rozwijać POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI - przezwyciężać bezsilność

Samodoświadczenie dzisiejszego człowieka

 Ludzie, których spotykam jako duszpasterz, krążą często wokół dwóch biegunów: brakującego poczucia własnej wartości i poczucia bezsilności. Nie są to wyłącznie młodzi, którzy cierpią z powodu braku wiary w siebie i tęsknią za tym, aby rozwinąć poczucie własnej wartości. Również od ludzi znajdujących się w sile wieku słyszę często, jak bardzo brak im pewności co do własnej wartości. Nie mają odwagi bronić swojego zdania, jeśli inni swoje wygłaszają z dużą pewnością siebie. Uważają, że niczego nie potrafią. Inni robią to lepiej - tak myślą. Matki, których dzieci właśnie odeszły z domu, zauważają nagle, że ich z trudem budowane poczucie własnej wartości nagle legło w gruzach. Jedyną treścią ich życia były bowiem dzieci. Teraz są konfrontowane z samymi sobą i wydaje im się, że nic już nie znaczą. Również ludzie starsi nieraz mówią o tym, że mają złe zdanie o sobie samych. Na starość przypominają sobie, że jako dzieci nie byli traktowani poważnie i nikt nie pytał ich o zdanie. Teraz, kiedy nie mogą wykazać się żadnymi osiągnięciami, czują się bezwartościowi.

Młodzi ludzie wątpią, czy w ogóle są coś warci. Cierpią, bo uważają, że nikt się z nimi nie liczy, sądzą, że nie są tak cool, jak by tego chcieli. Denerwują się, że się czerwienią, kiedy ktoś poruszy drażliwy dla nich temat. A przede wszystkim boją się, że nie są godni miłości. Młodzi mężczyźni w obecności kobiet odczuwają skrępowanie, ponieważ nie są pewni, czy te ich akceptują. Kiedy spostrzegą, że któryś z ich znajomych znalazł sobie przyjaciółkę, konstatują, że widać są niewiele warci, bo nadal są sami i żadna dziewczyna się nimi nie interesuje. Młode kobiety odczuwają lęk, że mężczyźni je zlekceważą, że je ośmieszą, gdyż nie odpowiadają obowiązującemu ideałowi piękna, i całą swoją energię zużywają na to, aby ich wygląd odpowiadał temu, jakiego ich zdaniem oczekują od nich mężczyźni.

Również bezsilność staje się w rozmowach duszpasterskich coraz częstszym tematem. Przykładowo: młody mężczyzna okazuje się bezsilny w podejmowaniu decyzji dotyczącej jego przyszłości. Wielu odczuwa bezsilność w walce z samym sobą. Nie potrafi zrobić kroku naprzód. Ubolewa ciągle z powodu własnych niepowodzeń, ale nie potrafi niczego zmienić. Młode kobiety cierpią, bo nie są w stanie zapanować nad zaburzeniem jedzenia. Młodzi mężczyźni czują się bezsilni, gdyż nie potrafią poradzić sobie ze swoją seksualnością, tak by sprostać swoim o niej wyobrażeniom i ideałom. Niektórzy irytują się tym, że stale się kompromitują, czują się niepewnie w obecności innych i popełniają błędy, nie będąc w stanie im zapobiec.

Często uczucia bezsilności mają swoje źródło w czynnikach zewnętrznych, np. w sytuacji na rynku pracy albo w otoczeniu społecznym czy klimacie politycznym. Jeśli ktoś zaraz po ukończeniu studiów wysłał 40 lub 50 podań o przyjęcie do pracy i nie otrzymał żadnej odpowiedzi, czuje się bezsilny, myśląc o przyszłości. Nabiera przekonania, że choćby zrobił wszystko, co w jego mocy, to i tak na nic się to zda. Z okrutnymi realiami nie da sobie rady. Jeśli jakiś uczeń zaangażował się w działalność na rzecz ochrony środowiska, bywa, że z niej rezygnuje, żywiąc przeświadczenie, że nie ma ona sensu - społeczeństwo bowiem wciąż będzie niszczyć przyrodę. Ktoś inny czuje się bezsilny w podejmowanych próbach ratowania swojego rozbitego małżeństwa lub zmiany czegoś w trudnym związku. Nieraz bezsilność ma swe korzenie w dzieciństwie. Niejedno dziecko było bezradne, choć starało się załagodzić napięcia między rodzicami i pogodzić ich po kłótni, albo odczuwało bezsilną złość, kiedy je niesprawiedliwie karano. Tę samą złość już jako dorosły odczuwa wobec przełożonych, wobec autorytetów i w sytuacjach konfliktowych w rodzinie, w parafii i w zakładzie pracy.

Rodzice czują się bezsilni wobec swoich dorosłych dzieci idących zupełnie inną drogą niż ta, którą sobie dla nich wymarzyli. Nie potrafią już do nich dotrzeć. Zarówno starzy, jak i młodzi czują się bezsilni w świecie, w którym dzieje się dużo złego, na co nie mają wpływu, bo decydują o tym inni, grupy rządzące i anonimowe siły, których działania nie można pojąć.

opr. aw/aw