Kariera grzechu?

Cele  katechezy:

• uświadomienie grzeszności człowieka i Bożego miłosierdzia,
• doprowadzenie do postawy nawrócenia i życia zgodnego z głosem sumienia.

Plan  katechezy:

I.  Wszyscy jesteśmy grzeszni
II.  Bóg wobec grzechu i grzesznika

A.  Pierwszy grzech Aniołów i ludzi
B.  Bóg kocha nas mimo naszych grzechów
C.  Chcemy żyć bez grzechu

III.  Grzeszyć coraz mniej

I. Sytuacja: Wszyscy jesteśmy grzeszni

W tej części katechezy chcemy ukazać problem życiowy, pokazać jego aktualność w życiu uczestników katechezy. Chcemy postawić wiele ważnych pytań związanych z naszym problemem i umotywować młodzież do wspólnego szukania odpowiedzi.

Jeszcze kilka lat temu, gdy ktoś popełnił grzech, wstydził się tego. Dziś często spotykamy ludzi, którzy przechwalają się swoimi grzechami. Im kto jest "gorszy", tym jest "lepszy" w oczach kolegów i koleżanek. Zwłaszcza w telewizji spotykamy powszechną akceptację i pochwałę grzechu. Jest wielu znanych ludzi, którzy sami w różnych wywiadach chwalą się swoim grzesznym życiem. "Normalne" staje się, że znany aktor ma cztery żony, że piosenkarki prowadzą rozpustne życie dla kariery, że różni idole młodzieżowi dokonują "bohaterskich czynów" pod wpływem alkoholu i narkotyków. Doszło do tego, że nawet niektóre podręczniki szkolne instruują młodzież, jak grzeszyć bezpiecznie. Coraz częściej słyszymy o tym, że dzieci mordują dzieci. Żyjemy dziś w świecie, gdzie grzech robi wielką karierę.

Sama młodzież zna najlepiej swoje środowisko i może w tym miejscu podać kilka aktualnych przykładów.

Gdy słuchamy tego wszystkiego, rodzą się w nas następujące pytania:

Z grzechem spotykamy się również my wszyscy. Dotyka on każdego z nas. Często jesteśmy przez to upokorzeni. Chcemy zatem poszukać odpowiedzi na te pytania, aby dopomóc samym sobie.

II. Interpretacja: Bóg wobec grzechu i grzesznika

Celem tej części katechezy jest przekazanie aktualnej nauki Kościoła na dany temat. Posługujemy się tu źródłami według ich hierarchii ważności. Zawsze na pierwszym miejscu stawiamy Słowo Boże, następnie Magisterium Kościoła, potem źródła naukowe, wypowiedzi autorytetów.

A. Pierwszy grzech Aniołów i ludzi

Gdy dziś obserwujemy świat i ludzi, zastanawiamy się czasem, czego jest więcej na świecie: dobra czy zła? I jednego i drugiego możemy każdego dnia doświadczyć pod dostatkiem. Skąd wzięło się zło w sercu człowieka? Przecież Bóg jest dobry i stworzył nas na Swój obraz!

Bóg nie stworzył zła, ale obdarował wszystkie stworzenia wolnością. Oprócz świata widzialnego istnieje też świat niewidzialny. Sam Bóg jest niewidzialny. Dlatego stworzył też podobne do Siebie duchy doskonałe zwane Aniołami, aby Mu służyły. Są więc blisko Boga i oglądają Go w Jego chwale. Jednak niektóre Anioły zbuntowały się i nie chciały dłużej służyć Bogu. Same chciały być jak bogowie. Od tego momentu musiały opuścić bliskość Boga. Stały się złymi duchami czyli szatanami. Rozpoczęły walkę przeciw Bogu. Próbują przeciągnąć na swoją stronę jak najwięcej ludzi. Ponieważ człowiek jest wolny w podejmowaniu decyzji, może stać się partnerem diabła, który wyrządza zło sobie i światu. Zły duch posługuje się podstępem, bo jest inteligentny. Człowiek jest czasem słaby i ulega.

Podobny przebieg do buntu Aniołów ma biblijna historia o Adamie i Ewie. Nie posłuchali nakazu Boga, który ich kochał. Ulegli pokusie diabła, który chciał ich zguby. I stało się. Popełnili grzech pierworodny. Pierwszy grzech człowieka w historii świata. Poprzez Ewę, matkę wszystkich żyjących, wszyscy jej potomkowie stają się uczestnikami grzechu. Każdy człowiek rodzi się ze skutkami grzechu pierworodnego: jest słaby, ulega złu, choruje i cierpi, a w końcu musi umrzeć.

Bóg jednak kocha ludzi i nie zostawia ich samych. Nawet gdy oni od Niego odchodzą.

B. Bóg kocha nas mimo naszych grzechów

W Nowym Testamencie mamy wiele opisów wydarzeń związanych z naszym tematem. Jezus często spotykał grzeszników, sam do nich chodził. Zaskakiwał tym wszystkich pobożnych Żydów. Rozważmy teraz trzy fragmenty z Ewangelii. W czasie czytania tych tekstów spróbujmy zauważyć, jaki jest stosunek Jezusa do grzeszników i do grzechu.

Tekst I: Kobieta cudzołożna (J 8,1nn)

Jezus natomiast udał się na Górę Oliwną, ale o brzasku zjawił się znów w świątyni. Cały lud schodził się do Niego, a On usiadłszy nauczał ich. Wówczas uczeni w Piśmie i faryzeusze przyprowadzili do Niego kobietę którą pochwycono na cudzołóstwie, a postawiwszy ją pośrodku, powiedzieli do Niego: "Nauczycielu, tę kobietę dopiero pochwycono na cudzołóstwie. W Prawie Mojżesz nakazał nam takie kamienować. A Ty co mówisz?" Mówili to wystawiając Go na próbę, aby mieli o co Go oskarżyć. Lecz Jezus nachyliwszy się pisał palcem po ziemi. A kiedy w dalszym ciągu Go pytali, podniósł się i rzekł do nich: "Kto z was jest bez grzechu, niech pierwszy rzuci na nią kamień". I powtórnie nachyliwszy się pisał na ziemi. Kiedy to usłyszeli, wszyscy jeden po drugim zaczęli odchodzić, poczynając od starszych, aż do ostatnich. Pozostał tylko Jezus i kobieta, stojąca na środku. Wówczas Jezus podniósłszy się rzekł do niej: "Kobieto, gdzież oni są? Nikt cię nie potępił?" A ona odrzekła: "Nikt, Panie!" Rzekł do niej Jezus: "I Ja ciebie nie potępiam. - Idź, a od tej chwili już nie grzesz!".

Jezus wie, że każdy człowiek popełnia grzechy. Jednak z powodu grzechów nie potępia człowieka. Staje w obronie człowieka grzesznego. Nie chce, abyśmy się nawzajem potępiali z powodu naszych grzechów. Często nie jesteśmy lepsi od tych, których potępiamy. Jezus nie chce, aby grzesznik bał się Boga i przed Nim ze strachu uciekał. Chce natomiast naszego nawrócenia. Każe nam zmienić życie na lepsze.

Tekst II: Zgorszenie (Mt 18,1nn)

Biada światu z powodu zgorszeń! Muszą wprawdzie przyjść zgorszenia, lecz biada człowiekowi, przez którego dokonuje się zgorszenie. Otóż jeśli twoja ręka lub noga jest dla ciebie powodem grzechu, odetnij ją i odrzuć od siebie! Lepiej jest dla ciebie wejść do życia ułomnym lub chromym, niż z dwiema rękami lub dwiema nogami być wrzuconym w ogień wieczny. I jeśli twoje oko jest dla ciebie powodem grzechu, wyłup je i odrzuć od siebie! Lepiej jest dla ciebie jednookim wejść do życia, niż z dwojgiem oczu być wrzuconym do piekła ognistego.

Strzeżcie się, żebyście nie gardzili żadnym z tych małych; albowiem powiadam wam: Aniołowie ich w niebie wpatrują się zawsze w oblicze Ojca mojego, który jest w niebie. «Albowiem Syn Człowieczy przyszedł ocalić to, co zginęło».

Tak jak dawniej, dziś też mamy wiele złego przykładu i zgorszenia. Wszyscy, którzy uczą dzieci i młodzież złych rzeczy i są gorszycielami, będą surowo przez Boga ukarani. Każdy młody człowiek ma prawo dojrzewać w wolności dziecka Bożego. Gdy sami popełniamy różne grzechy powinniśmy pamiętać, że świętość i zbawienie jest ważniejsze niż zdrowie, a nawet życie. Musimy uczyć się panować nad swoim całym ciałem, by żyć bez grzechu. Jezusowi zależy na każdym człowieku. Oddał życie za zbawienie i szczęście wieczne wszystkich ludzi.

Tekst III: Nawrócona grzesznica (Łk 7,36-50)

Jeden z faryzeuszów zaprosił Go do siebie na posiłek. Wszedł więc do domu faryzeusza i zajął miejsce za stołem. A oto kobieta, która prowadziła w mieście życie grzeszne, dowiedziawszy się, że jest gościem w domu faryzeusza, przyniosła flakonik alabastrowy olejku, i stanąwszy z tyłu u nóg Jego, płacząc, zaczęła łzami oblewać Jego nogi i włosami swej głowy je wycierać. Potem całowała Jego stopy i namaszczała je olejkiem. Widząc to faryzeusz, który Go zaprosił, mówił sam do siebie: "Gdyby On był prorokiem, wiedziałby, co za jedna i jaka jest ta kobieta, która się Go dotyka, że jest grzesznicą". Na to Jezus rzekł do niego: "Szymonie, mam ci coś powiedzieć". On rzekł: "Powiedz, Nauczycielu!"

"Pewien wierzyciel miał dwóch dłużników. Jeden winien mu był pięćset denarów, a drugi pięćdziesiąt. Gdy nie mieli z czego oddać, darował obydwom. Który więc z nich będzie go bardziej miłował?" Szymon odpowiedział: "Sądzę, że ten, któremu więcej darował". On mu rzekł: "Słusznie osądziłeś".

Potem zwrócił się do kobiety i rzekł Szymonowi: "Widzisz tę kobietę? Wszedłem do twego domu, a nie podałeś Mi wody do nóg; ona zaś łzami oblała Mi stopy i swymi włosami je otarła. Nie dałeś Mi pocałunku; a ona, odkąd wszedłem, nie przestaje całować nóg moich. Głowy nie namaściłeś Mi oliwą; ona zaś olejkiem namaściła moje nogi. Dlatego powiadam ci: Odpuszczone są jej liczne grzechy, ponieważ bardzo umiłowała. A ten, komu mało się odpuszcza, mało miłuje". Do niej zaś rzekł: "Twoje grzechy są odpuszczone".

Na to współbiesiadnicy zaczęli mówić sami do siebie: "Któż On jest, że nawet grzechy odpuszcza?" On zaś rzekł do kobiety: "Twoja wiara cię ocaliła, idź w pokoju!"

Im bardziej grzeszymy, tym bardziej powinniśmy za nasze grzechy żałować. Im większy grzech nam się przytrafi, tym głębsze powinno być nasze nawrócenie i nasza miłość do Boga i ludzi. Mimo naszych grzechów możemy nadal miłować Boga. On nas nie odtrąca, wręcz przeciwnie; cieszy się bardzo, gdy wracamy. Każdy nasz powrót do Boga pogłębia naszą wiarę. Tego spodziewa się po nas Jezus.

Możemy sięgnąć do innych tekstów z Nowego Testamentu i jeszcze pogłębić nasz temat: Bogaty młodzieniec (Mk 10,17-22), Uzdrowienie paralityka (Mt 9,1nn), Owca zabłąkana (Łk 15,1-7), Obowiązek przebaczenia (Łk 17,3-4), Celnik Zacheusz (Łk 19,1nn), Nielitościwy dłużnik (Mt 18,23-35), Dobry łotr (Łk 23,39-43), Zamiast wad - cnoty (Ef 4,25-5,1), Należy zerwać z grzechem (1 J 1,8-10; 2,1-11).

Po tych rozważaniach jesteśmy w stanie odpowiedzieć na kolejne pytanie naszej katechezy: co to jest grzech. Mogą nam również pomóc wybrane teksty Katechizmu Kościoła Katolickiego.

1849 Grzech jest wykroczeniem przeciw rozumowi, prawdzie, prawemu sumieniu; jest brakiem prawdziwej miłości względem Boga i bliźniego z powodu 311 niewłaściwego przywiązania do pewnych dóbr. Rani on naturę człowieka i godzi w ludzką solidarność. Został określony jako "słowo, czyn lub pragnienie przeciwne 1952 prawu wiecznemu" św. Augustyn, Contra Faustum manichaeum, 22: PL 42, 418; św. Tomasz z Akwinu, Summa theologiae, I-II, 71, 6.

1850 Grzech jest obrazą Boga: "Tylko przeciw Tobie zgrzeszyłem i uczyniłem, co złe jest przed Tobą" (Ps 51, 6). Grzech przeciwstawia się miłości Boga do 1440 nas i odwraca od Niego nasze serca. Jest on, podobnie jak grzech pierworodny, nieposłuszeństwem, buntem przeciw Bogu spowodowanym wolą stania się "jak 397 Bóg", w poznawaniu i określaniu dobra i zła (Rdz 3, 5). Grzech jest więc "miłością siebie, posuniętą aż do pogardy Boga" św. Augustyn, De civitate Dei, 14, 28. Wskutek tego pysznego wywyższania siebie grzech jest całkowitym przeciwieństwem posłuszeństwa 615 Jezusa, który dokonał zbawienia (Por. Flp 2, 6-9.).

1868 Grzech jest czynem osobistym; co więcej, ponosimy odpowiedzialność za grzechy popełniane przez innych, gdy w nich współdziałamy:

• uczestnicząc w nich bezpośrednio i 1736 dobrowolnie;
• nakazując je, zalecając, pochwalając lub aprobując;
• nie wyjawiając ich lub nie przeszkadzając im, mimo że jesteśmy do tego zobowiązani;
• chroniąc tych, którzy popełniają zło.

Ostatnim punktem interpretacji jest modlitwa. Jest to moment centralny w katechezie. Gdy Jezus oświecił nas dziś na nowo światłem Słowa Bożego, chcemy wyrazić Mu postawę naszej gotowości. On nie mówił do nas na próżno. Zrozumieliśmy Jego naukę i chcemy już teraz żyć lepiej. Powiemy Mu to wszystko we wspólnej modlitwie.

C. Chcemy żyć bez grzechu - Modlitwa

Dowiedzieliśmy się już co to jest grzech. Wiemy, że jest brakiem miłości, odejściem od Boga, jest złem wyrządzanym drugiemu człowiekowi i sobie. Zrozumieliśmy, że Bóg nie potępia grzesznika, a tylko jego grzech. Bóg kocha nas mimo naszych grzechów. On jest najwspanialszym i najprawdziwszym Ojcem. My też chcemy być Jego najlepszymi dziećmi, chociaż nie zawsze nam to się udaje. Codziennie prosimy Go o przebaczenie i obiecujemy poprawę w modlitwie "Ojcze nasz". Pomódlmy się teraz, abyśmy zwyciężali w walce z grzechem.

• Ojcze nasz najlepszy, Ty nas zawsze kochasz, nawet gdy obrażamy Cię grzechami, daj nam codziennie siłę do walki z naszymi słabościami - Ciebie prosimy...
• Panie Boże, oświeć nas Twoim światłem, byśmy nie błądzili - Ciebie prosimy...
• Nasz Ojcze, naucz nas kochać Ciebie tak jak Ty nas kochasz - Ciebie prosimy...
• Naucz nas, Panie Boże, przebaczać wszystkim naszym winowajcom i oddal od nas pokusy do zła - Ciebie prosimy...
• Dodaj nam siły, abyśmy każdego dnia byli coraz bliżej Ciebie i by nasze życie mogło się Tobie coraz bardziej podobać - Ciebie prosimy...
• Janusz Korczak powiedział: "pozwólmy dziecku błądzić i radośnie dążyć do poprawy" - daj nam, Boże, kochających rodziców, mądrych wychowawców, świętych spowiedników i światłych katechetów pomagających nam w dążeniu do dobra - Ciebie prosimy...

III. Konkretyzacja: Grzeszyć coraz mniej!

Zrozumieliśmy do czego Bóg nas wzywa. Chcemy zatem zmienić nasze życie. W ostatniej części katechezy poszukamy konkretnych zastosowań naszej obietnicy złożonej przed chwilą.

Jak to jest właściwie na co dzień z grzechem w naszym życiu? Jakie my popełniamy grzechy? Jakie grzechy popełniają uczniowie? Uczniowie - uczniowskie, dzieci - dziecięce, rodzice - rodzicielskie, nauczyciele - nauczycielskie, policjanci - policyjne, redaktorzy - redaktorskie i tak dalej. Gdybyśmy zrobili teraz rachunek sumienia, to przekonamy się, że przez nasze grzechy nie zachowujemy przede wszystkim Dekalogu czyli dziesięciu przykazań Bożych.

Kto potrafi je wymienić? Oprócz Dekalogu są też przykazania kościelne. One wyjaśniają Dekalog. Dowiadujemy się z nich np., że mamy obowiązek uczestniczyć we Mszy św. niedzielnej.

Największe jednak i najważniejsze są dwa przykazania miłości: "Będziesz miłował Pana Boga swego całym swoim sercem, całą swoją duszą i całym swoim umysłem. To jest największe i pierwsze przykazanie. Drugie podobne jest do niego: Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego".

Kto wykracza przeciw miłości Boga i bliźniego, ten najbardziej grzeszy.

Wiemy, że nie wszystkie grzechy są równe. Jedne są powszednie, a inne śmiertelne. A co na ten temat możemy przeczytać w nowym katechizmie?

1854 Grzechy należy oceniać według ich ciężaru. Rozróżnienie między grzechem śmiertelnym a grzechem powszednim, dostrzegalne już w Piśmie świętym (Por. 1 J 5,16-17), zostało przyjęte w tradycji Kościoła. Potwierdza je doświadczenie ludzi.

1855 Grzech śmiertelny niszczy miłość w sercu człowieka wskutek poważnego 1395 wykroczenia przeciw prawu Bożemu; podsuwając człowiekowi dobra niższe, odwraca go od Boga, który jest jego celem ostatecznym i szczęściem.

Grzech powszedni pozwala trwać miłości, chociaż ją obraża i rani.

1856 Grzech śmiertelny, naruszając w nas zasadę życia, którą jest miłość, 1446 domaga się nowej inicjatywy miłosierdzia Bożego i nawrócenia serca, które zazwyczaj dokonuje się w ramach sakramentu pojednania:

1857 Aby grzech był śmiertelny, są konieczne jednocześnie trzy warunki: "Grzechem śmiertelnym jest ten, który dotyczy materii poważnej i który nadto został popełniony z pełną świadomością i całkowitą zgodą" Jan Paweł II, adhort. apost. Reconciliatio et paenitentia, 17.

1876 Powtarzanie grzechów, nawet powszednich, rodzi wady, wśród których wyróżnia się grzechy główne.

Zechciejmy czujnie wsłuchiwać się w głos Boga w naszym sumieniu i codziennie wieczorem robić dokładny rachunek sumienia. Wówczas unikniemy wielu grzechów.

opr. ab/ab