Moja druga ojczyzna: Ukraina

O Dowbyszu, gdzie kapłańską posługę pełni ks. Waldemar Pawelec, pallotyn pochodzący z diecezji siedleckiej, mówi się „mała miejscowość z wielką historią”. - Losy mieszkających tutaj Polaków to swoisty ewenement. Myślę, że jeszcze nie do końca odkryty przez historyków i socjologów - przyznaje Podlasiak, który od 13 lat niesie im Dobrą Nowinę.

Po raz pierwszy usłyszałam o ks. Waldemarze, słuchając relacji z wydarzeń na Majdanie Niepodległości w lutym 2014 r. Jako kustosz diecezjalnego sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Dowbyszu został poproszony o przywiezienie do Kijowa figury Matki Bożej. Zrobił to z grupą wolontariuszy 17 lutego, w okresie najbardziej natężonych walk. O szczegółach modlitewnej krucjaty, jaka w Kijowie zjednoczyła wówczas wierzących i niewierzących, katolików i prawosławnych, jak też o codzienności parafii w Dowbyszu i tutejszych katolików - miałam okazję dowiedzieć się dwa tygodnie temu w bezpośredniej rozmowie z ks. W. Pawelcem. 11 listopada, w Święto Niepodległości, przyjechał do Siedlec, by omówić szczegóły tegorocznej Akcji Paczka, organizowanej przez harcerzy ZHR.

„Będziemy się modlić”

- Kiedy w 2000 r. jako student trzeciego roku seminarium przyjechałem na Wielkanoc do pomocy do Żytomierza i wszedłem do kaplicy, w której posługują pallotyni, wiedziałem, że to jest to. Że to są ludzie, do których wrócę - mówi o początku tej drogi, która tak mocno związała go z Kościołem katolickim na Ukrainie. Spośród obrazów kojarzących mu się z tym pierwszym pobytem na wschodnich rubieżach dawnej Rzeczpospolitej, przywołuje jeszcze jeden, bardzo znamienny: - W Wielki Czwartek pojechaliśmy do malutkiej parafii w Dubowcu. Ks. Andrzej, który wtedy dojeżdżał tam z posługą duszpasterską, zwrócił się w pewnym momencie do ludzi, którzy przyszli na nabożeństwo, żeby modlili się o to, by ci polscy klerycy w przyszłości wrócili tutaj do pracy. Do dzisiaj pamiętam ten błagalny krzyk, jaki zerwał się po tych słowach: „Tak, będziemy się modlić, żeby tutaj przyjechali i nam służyli”. Od tamtej pory żadnych świąt wielkanocnych nie spędziłem poza Ukrainą - przyznaje ks. Waldemar, od 2003 r. na stałe pracujący na Ukrainie, a od 2010 r. pełniący funkcję proboszcza w Dowbyszu.

Symbol pojednania

Dowbysz to jedyny w swoim rodzaju punkt na mapie miejsc związanych z Polakami. Pięciotysięczne dzisiaj miasteczko, leżące 60 km od Żytomierza, 350 km od granicy Polski z Ukrainą, w 1930 r. zamieszkiwały 52 tys. osób - Polacy stanowili wówczas 70% ludności. W 1926 r. zostało stolicą tzw. Marchlewszczyzny - autonomicznego regionu polskiego, powołanego przez Stalina w ukraińskiej republice demokratycznej w celu przeprowadzenia „wzorcowej” bolszewizacji z zamiarem przerzucenia ludzi przenikniętych ideałami komunistycznymi do Polski. - Kiedy okazało się, że wyodrębnienie tego regionu przyniosło skutek przeciwny od zamierzonego, rejon zlikwidowano, a Polaków zesłano do Kazachstanu i na Syberię. Ludzie, którzy dzisiaj mieszkają w Dowbyszu, są potomkami tych Polaków, którzy wrócili z wygnania. Wracając, zastali w swoich domach inne rodziny, przesiedlone tutaj ze wschodniej Ukrainy - tłumaczy ks. W. Pawelec z uwagą, że dzisiaj Dowbysz to symbol pojednania między Polakami a Ukraińcami. - Mieszkają tutaj ludzie dwóch różnych narodowości i wyznań, ale żyją w zgodzie. Na przykład Boże Narodzenie świętujemy przez miesiąc: od 24 grudnia do 19 stycznia. Dzieci mają ferie już od 24 grudnia, gdy obchody świąt zaczynają katolicy - uzasadnia.

Więcej niż plebania

Parafia w Dowbyszu jest dla tutejszych katolików czymś więcej niż ośrodkiem duszpasterskim. W domu parafialnym działa szkoła tańca, drużyna Skautów Europy, prowadzone są zajęcia muzyczne, chóry, tworzy się klub sportowy, istnieje sekcja j. angielskiego i j. polskiego, siłownia... - jednym słowem - pełni on funkcję domu kultury, pomagającego dzieciom i młodzieży rozwijać talenty. - To wszystko po to, by dać alternatywę dla tego, co mają na ulicy, by zyskały aspiracje, do czegoś chciały dążyć - mówi proboszcz dowbyskiej parafii, odnosząc się do braku perspektyw rozwoju, kształcenia i pracy jako konsekwencji sytuacji gospodarczej i politycznej Ukrainy, jak też ogólnego marazmu. - Młodzi bardzo chcą zmienić ten kraj. Boją się jednak, że jeśli nie nastąpi to szybko, zaprzepaszczone zostaną osiągnięcia rewolucji godności - jak tutaj mówi się o wydarzeniach z przełomu 2013 i 2014 r. Niestety ciągle pokutuje przekonanie, że liczy się masa, a nie jednostka. Stąd trudność, by przejść do myślenia o bliźnim. - Dlatego tak ważne jest, by pokazać tym ludziom, że można - i że warto - bezinteresownie pomóc komuś innemu - tłumaczy.

MONIKA LIPIŃSKA
Echo Katolickie 48/2015

opr. ab/ab