Eschatologia powszechna Nowego Testamentu

Spis treści i przedmowy

Eschatologia powszechna Nowego Testamentu

Augustyn Jankowski OSB

ESCHATOLOGIA POWSZECHNA NOWEGO TESTAMENTU

ISBN: 978-83-7318-688-0

wyd.: WAM 2007



Spis treści
Słowo do niniejszego wydania   Przedmowa do niniejszego wydania 7 Przedmowa do wydania z 1987 roku 9 Wykaz skrótów 11 Część pierwsza ESCHATOLOGIA POWSZECHNA NOWEGO TESTAMENTU  WSTĘP DO CZĘŚCI PIERWSZEJ 15 Eschatologia według porównawczej historii religii 15 Eschatologia Starego Testamentu w zarysie 17 Specyfika nowotestamentowej eschatologii: Chrystus a czas 21 "Warstwy" eschatologii Nowego Testamentu 27 Quaestiones disputatae eschatologii Nowego Testamentu 32 Podział eschatologii Nowego Testamentu 33 I. PARUZJA CHRYSTUSA 35 Termin 35 Droga od Dnia Jahwe do Dnia Chrystusa 36 Gatunek literacki opisów paruzji i zasady jego interpretacji 41 Zwiastuny (prodromy) paruzji 42 Dane o paruzji zawarte w Ewangeliach synoptycznych 56 Dane o paruzji z Dziejów Apostolskich 66 Paruzja Chrystusa według nauki św. Pawła 68 Paruzja Chrystusa według pism Janowych 76 II. POWSZECHNE WSKRZESZENIE UMARŁYCH 85 Tło starotestamentowe nauki o zmartwychwstaniu ciała 85 Specyfika nowotestamentowego ujęcia prawdy o powszechnym zmartwychwskrzeszeniu 87 Przegląd danych Ewangelii i Dziejów Apostolskich o powszechnym zmartwychwstaniu ciał 89 Doktryna św. Pawła o zmartwychwstaniu ciała 96 Końcowe dane Nowego Testamentu o zmartwychwstaniu ciała 113 III. POWSZECHNY SĄD OSTATECZNY 116 Specyfika ujęcia biblijnego 116 Starotestamentowe przesłanki sądu 117 Powszechny sąd ostateczny u Synoptyków 120 Janowe rozwinięcie teologii sądu 123 Sąd według kerygmatu apostolskiego 125 Wkład Pawłowy do teologii sądu 126 Sąd ostateczny w Apokalipsie 131 IV. NIEBO WIECZNYM RADOSNYM ŻYCIEM ZBAWIONYCH 137 Zbawienie 137 Życie wieczne 140 Radość 142 Niebo jako etap końcowy królestwa Bożego 143 V. WIECZNE PIEKŁO ODRZUCAJĄCYCH BOGA 146 Terminologia 146 Dane Synoptyków o piekle 147 Dane Janowe o wiecznym potępieniu 153 Dane Pawłowe o wiecznej zagładzie 154 Obrazy potępienia w Janowej Apokalipsie 156 VI. NOWE NIEBO I NOWA ZIEMIA CZYLI REINTEGRACJA KOSMOSU 161 Przesłanki starotestamentowe 161 Teksty Synoptyków o przemianie ostatecznej 163 Apokatastaza według kerygmatu apostolskiego 165 Wyzwolenie pojednanego z Bogiem stworzenia według św. Pawła 166 Piętrowa wizja nowego wszechświata po katastrofie 171 Powszechna nowość według Apokalipsy 172 Część druga ESCHATOLOGIA INDYWIDUALNA NOWEGO TESTAMENTU  WSTĘP DO CZĘŚCI DRUGIEJ 179 Zastrzeżenia metodologiczne 179 Biblijne założenia antropologii i eschatologii 180 Układ i bieg myśli niniejszego traktatu 184 I. BIBLIJNY OBRAZ ŚMIERCI CZŁOWIEKA I CHRZEŚCIJANINA 187 Aspekty śmierci w Starym Testamencie 187 Los pośmiertny człowieka według Starego Testamentu 191 Nowy Testament o śmierci człowieka i chrześcijanina 196 A. Nowy Testament o powszechnym prawie śmierci 198 B. Jezus wobec śmierci człowieka: słowa i czyny 200 C. Jezus, Mesjasz i Zbawca, w obliczu własnej śmierci 202 D. Zaczątkowa teologia śmierci Jezusa w opisach Ewangelistów 205 E. Teologia "zstąpienia Chrystusa do Otchłani" (1 P 3, 18-20) 206 F. Następstwa eschatologiczne śmierci i zmartwychwstania Chrystusa 209 G. Solidarność wiernych ze śmiercią Jezusa Chrystusa 211 II. SĄD JEDNOSTKOWY NASTĘPUJĄCYCH PO ŚMIERCI 217 Późny judaizm o losie dusz po śmierci 218 Nauka Jezusa o tym, co następuje po śmierci 219 Podteksty sądu u Apostołów 226 Dane Apokalipsy Janowej o wielokrotnej paruzji a sąd 230 Teologiczne wycieniowanie sądu Chrystusa w Czwartej Ewangelii 232 III. TRWANIE DUSZY OD ŚMIERCI DO PARUZJI 238 Zapewnienie Jezusa o nagrodzie czekającej po śmierci 238 Wypowiedzi Pawłowe o szczęściu zaraz po śmierci 242 Dane Apokalipsy Janowej o stanie po śmierci 256 A. Dusze męczenników żyją u Boga przed paruzją. . 257 B. Grono wybranych w niebie stale się zwiększa 259 C. Uroczyście się stwierdza szczęście zbawionych już teraz 260 IV. BIBLIJNE PODSTAWY NAUKI O STANIE POŚREDNIM (CZYŚĆCU) 262 Wnioski płynące z faktu złożenia przez Judę Machabeusza ofiary za poległych 262 Teksty Ewangelii synoptycznych na tle paralel z Talmudu 266 A. Odpuszczenie win w życiu przyszłym 266 B. Pośmiertne uiszczenie się z długu 268 C. Stopniowania kary pozagrobowej 269 D. Konieczność ostatecznego oczyszczenia 270 3. Teksty Pawłowe 273 A. Wstawiennictwo na rzecz zmarłych 273 B. Zagadkowy sposób zbawienia jakby przez ogień 275 V. NA STYKU INDYWIDUALNEJ ESCHATOLOGII Z POWSZECHNĄ 281 1. Założenia biblijne obu eschatologii 282 A. Chrystus a czas 284 B. Ambiwalencja eonu obecnego 286 2. Continuum eschatologiczne 296 A. Continuum w chrystologii 296 B. Continuum w pneumatologii 300 C. Continuum w eklezjologii 302 D. Continuum w sakramentologii 303 3. Pedagogia eschatologiczna Jezusa 305 Wnioski końcowe 306 Bibliografia 307 Indeks autorów 313 Indeks wyrazów semickich 317 Indeks wyrazów greckich 318 Indeks biblijny 321

SŁOWO DO NINIEJSZEGO WYDANIA

Ojciec Augustyn Jankowski OSB zmarł nagle w listopadzie 2005 r. w trak cie pracy nad nowym wydaniem Eschatologii Nowego Testamentu. Pozostawił po sobie dzieło w stanie zaawansowania, ale nieuporządkowane. Niektóre rozdziały istniały w kilku wersjach elektronicznych.

Miesiąc później Dyrektor Wydawnictwa WAM, ks. prof. dr hab. Henryk Pietras SJ, zwrócił się do mnie z prośbą o dokonanie prototypicznej redakcji tej monografii. Zgodziłem się bez wahania. W ten sposób mogłem częścio-wo spłacić dług wdzięczności, który zaciągnąłem wobec Ojca Augustyna; wspierał on mnie wielorako i bezinteresownie na przestrzeni ostatnich 20 lat.

Moje zadanie polegało na uporządkowaniu materiału w ramach rozdziałów, złożeniu rozdziałów w przyzwoitą całość, nadaniu całości jednolitego charakteru oraz na skorygowaniu nieścisłości w zakresie słownictwa hebrajskiego.

Stanąłem przed trudnym wyzwaniem i nie wiem, na ile udało mi się mu sprostać. Wszelka praca nad twórczością niedokończoną jest przedsięwzię- ciem nader ryzykownym. Starałem się przede wszystkim nie ingerować w styl Autora.

Ostatnia postać niniejszej książki wiele zawdzięcza p. Agnieszce Cabie, redaktorce wydania. Pani Agnieszka wzięła na siebie odpowiedzialność w zakresie języka greckiego. Dużo czasu poświęciła indeksom, a przede wszystkim nadała rozprawie literacki szlif.

W pierwszą rocznicę śmierci O. Augustyna

Bogusław Górka

PRZEDMOWA DO NINIEJSZEGO WYDANIA

Wznowienie mojej Eschatologii po przeszło dwudziestu latach następuje tym razem z inicjatywy o. Dyrektora naszego Wydawnictwa Tyniec, podejmującego ją w odpowiedzi na zapotrzebowanie wielu osób, które nie mogły już jej nabyć po zupełnym wyczerpaniu pierwszego nakładu wydanego staraniem Polskiego Towarzystwa Teologicznego w Krakowie. Nasze wydawnictwo odstąpiło trud wznowienia tej książki krakowskiemu Wydawnictwu WAM, któremu wdzięczny jestem za umieszczenie jej w serii „Myśl Teologiczna”.

W dwudziestoleciu tym ukazało się drukiem sporo cennych i obszernych publikacji na poszczególne tematy eschatologiczne oraz zwięzłych skrótów całego traktatu1. Jednak nowej katolickiej publikacji o rozmiarach dwuletniego kursu akademickiego całej eschatologii dotąd nie ma. To mnie uprawnia do podjęcia niniejszej próby. Ale ponieważ w biblistyce to dwudziestolecie zaznaczyło się znacznym postępem, stąd treść poprzedniego wydania otrzymała odpowiednie poszerzenie o te dane, które można było znaleźć na podstawie wydanych w tym czasie pozycji. Niektóre dawne dane należało wręcz poprawić.

Niech ta nowa próba lepiej uzasadni i spotęguje nasze wspólne z całym Kościołem tęskne wołanie: Przyjdź, Panie Jezu! (Ap 22, 20).

Kraków — Tyniec, w Dzień Zaduszny 2005

Autor

1 Bogaty ich wykaz podaje P. OstaŃski, Bibliografia biblistyki polskiej, 2 tomy, Poznań 2002.

PRZEDMOWA DO WYDANIA Z 1987 ROKU

(skrócona)

Na powstanie tej książki wpłynęły dwie potrzeby. Studenci Wydziału Teo logicznego Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie i innych uczelni, słuchający niniejszego traktatu w ramach obowiązujących ich wykładów, nie mieli z czego przygotować się do egzaminu poza własnymi notatkami i moim bardzo sumarycznym skryptem. Niezapomniany mój profesor i swego czasu rektor Papieskiego Instytutu Biblijnego, późniejszy kardynał, Augustyn Bea powtarzał nam zasadę, że nawet najlepszy skrypt nie zastąpi książ-ki. Dlatego obecnie zastępuję skrypt książką.

Po wtóre nie tylko studenci teologii chcą znać eschatologię. Dziś są nią zainteresowane szerokie koła laikatu. Zwłaszcza wielu braci odłączonych wręcz się nią pasjonuje, nierzadko polemizując w tym zakresie z wykładnią katolicką. Bez polemiki z nimi oprę się tutaj na danych samej tylko teologii biblijnej, nieposzerzonej o to, co ma nadto do powiedzenia dogmatyka, dają-ca pełniejszy obraz rzeczy ostatecznych, bo poszerzony o dane Tradycji i wy-siłek myślowy teologów. Dogmatyka już doczekała się u nas w kraju paru drukowanych pozycji, wykazanych w Bibliografii.

Podany tutaj naukowy wykład danych głównie Nowego Testamentu o sprawach ostatecznych — ludzkości i jednostek — niech służy tym, którzy bezstronnie chcą zgłębić Boże objawienie biblijne w tej sprawie.

Kraków — Tyniec, 13 lipca 1984

Autor

opr. aw/aw

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

reklama

reklama

reklama