Mały zakonnik. Historia Teresy i Jana

Gerald G. May CIEMNA NOC DUSZY Depresja a kryzys duchowy oczami psychiatry ISBN: 978-83-7505-874-1 wyd.: Wydawnictwo WAM 2012

Wybrany fragment Wprowadzenie MAŁY ZAKONNIK Historia Teresy i Jana Teresa Jan

MAŁY ZAKONNIK Historia Teresy i Jana

Żydzi, chrześcijanie i muzułmanie rzeczywiście żyli w harmonii w czasie i miejscu „wspominanym jako swoisty raj”. Określa się go czasem konwiwencji, czyli „wspólnego życia”. Czas, o którym mowa, to okres pomiędzy IX aXII wiekiem, amiejsce — Hiszpania. Carroll opisuje ów okres jako moment, wktórym muzułmanie otwarli swoje meczety dla chrześcijańskich praktyk religijnych, a Żydzi byli nauczycielami chrześcijańskich dzieci. Ta różnorodność, wzajemnie się inspirujące współbycie wiar i kultur, stała się podwaliną słynnych uczelni izrodziła znanych wświecie myślicieli, między innymi wspaniałego żydowskiego filozofa rabina Mojżesza Majmonidesa, który zamiast po hebrajsku postanowił pisać po arabsku.

Zbrojenia na tle religijnym, mające swoje źródła poza terenem Hiszpanii, zaczęły w XII wieku dewastować tę konwiwencję, jednak jej pozostałości, jej bogate dziedzictwo trwały jeszcze długo, na pewno do XVI wieku, czyli do czasów Teresy z Ávili i Jana od Krzyża. Jan i Teresa na wiele sposobów dziedziczyli inspirującą schedę konwiwencji.

Janowi chyba już zawsze będzie się przypisywać ideę ciemniej nocy duszy, choć ta koncepcja nie była wyłącznie jego autorstwa. Jan przyznaje, że jest dłużnikiem wielu poprzedzających go myślicieli i autorów tekstów, między innymi niezbyt rozpoznawalnego mistyka z VI wieku, znanego jako Pseudo-Dionizy, z którego pism pochodzi „promień ciemności” . Ze wszystkich, którzy mieli jakiś wpływ na Jana, najważniejsza była Teresa, nazywana przez niego duchową matką. Mimo że rzadko wyraźnie się na nią powoływał, prawie wszystkie jego wyobrażenia i większość fundamentalnych pomysłów można znaleźć we wczesnych tekstach Teresy. Aby więc zrozumieć znaczenie ciemniej nocy duszy, musimy zacząć od Teresy z Ávili.

opr. ab/ab