Neoplatonizm

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Neoplatonizm

Wznowiona i religijna interpretacja filozofii Platona (ok. 427-347 przed Chr.), która kwitła w okresie od III do VI stulecia po Chrystusie. Najważniejszym przedstawicielem tego ruchu był Plotyn (205-270). Oprócz niego wymienić trzeba Porfiriusza (ok. 232 — ok. 303), Jamblicha (ok. 250-330) i Proklusa (410-485). Plotyn wysuwał argumenty za istnieniem duszy, czyli psyche, umysłu albo nous i Jedności albo hen, z czego powstał świat materialny przez swoistego rodzaju emanację. Poza i ponad wszelkim doświadczeniem jest Jedność, od której pochodzimy i do której powinniśmy powrócić przez oczyszczenie, wiedzę i miłość. Neoplatonizm często interpretowano panteistycznie, gdy tymczasem jest on głęboko mistyczny. Wywarł on pewien wpływ na św. Augustyna z Hippony (354-430) i na innych Ojców Kościoła. Zob. Ojcowie Kościoła, panteizm, platonizm.

opr. mg/mg