Nauczycielu, słusznieś powiedział...

Bp Pacyfik Antoni Dydycz

Wy jesteście moim listem... Listy pasterskie 1994-2009

Drohiczyn 2010
Wydawcy: Drohiczyńskie Towarzystwo Naukowe,
Kuria Diecezjalna w Drohiczynie
Druk: Wydawnictwo Sióstr Loretanek 2010
ISBN: 978-83-7257-412-1

„Nauczycielu, słusznieś powiedział” (Mk 12, 32)

XXXI Niedziela Zwykła, Drohiczyn, dn. 5 listopada 2006 r.

Kochani Diecezjanie!

1. Nasza pamięć i nasze serca przepełnione są wspomnieniami o tych wszystkich, za których modliliśmy się w uroczystość Wszystkich Świętych i w Dniu Zmarłych. Ich życie i działalność na nowo odżyły w naszej świadomości, zachęcając do refleksji nad tym wszystkim, co się składa również na nasz pobyt na ziemi.

Jest tego wyjątkowo wiele. Nie sposób objąć wszystkiego na raz, przypominając dom rodzinny, szkołę, uczelnie, zakłady pracy, nasze wioski i miasta, nasze parafie i diecezje. Z tego względu pójdziemy za Księgą Powtórzonego Prawa i kolejny raz zastanowimy się nad naszym miejscem w ziemskiej ojczyźnie, niedługo przecież Święto Niepodległości, również wybory tuż tuż!

Dzisiejsze pierwsze czytanie zwraca uwagę na specyficzną więź narodu wybranego ze Stwórcą. Mojżesz wyraźnie to podkreśla, domagając się ze strony swoich współziomków, aby bali się Pana Boga i zachowywali wszystkie Jego nakazy i prawa po wszystkie dni. A dzięki temu będzie się im dobrze powodziło, wciąż będzie przybywało ludności i zamieszkają w ziemi miodem oraz mlekiem płynącej.

W tym krótkim tekście jest wyraźnie ukazana zależność rozwoju gospodarczego i stałego przyrostu naturalnego od wierności Bożym prawom. A owocem tej wierności ma być postawa i zachowanie pełne miłości Boga i bliźniego. Warto częściej się nad tym wszystkim zastanawiać, zwłaszcza że nasza sytuacja w pewnej mierze zobowiązuje nas do tego. Spotykaliśmy się bowiem z licznymi propozycjami naprawy Rzeczypospolitej. Ale zawsze czegoś brakowało, jakby zbyt powierzchownie usiłowano traktować całą złożoność naszego życia, poprzestając na unikach i bezbarwnych retuszach. Dlatego nie dochodziło ani do odnowy, ani do rozwoju. A najgorsze jest to, że już mamy poważny kryzys ludnościowy. Nasi rodacy mają dosyć przebywania wśród swoich. Czyż to nie jest ten alarm, który powinien nas zachęcić do pełnego oczyszczenia naszego życia publicznego, do szczerego przyznania się do win i do uczciwego włączenia się w dzieło odnowy?

2. Pisząc o potrzebie pełnej odnowy, wiem, że wielu z nas może pomyśleć sobie, a co w takim razie z lustracją osób duchownych? Jak mamy na to patrzeć i jak oceniać? Najpierw skorzystajmy z drugiego dzisiejszego czytania, z Listu do Hebrajczyków, w którym jest mowa o kapłaństwie w osobie Pana Jezusa jako najwyższego Kapłana. To On powołuje swoich współpracowników, kapłanów wziętych z ludu. On powołał najpierw dwunastu apostołów, wśród których było miejsce dla Judasza. On powołał kolejnych apostołów: Macieja i Pawła, który był prześladowcą chrześcijan. Kościół nie zwykł ukrywać bolesnej prawdy o zdradzie Judasza, nie wybielał również wielu faktów z życia św. Pawła. Pierwszy z nich nie potrafił szczerze zwrócić się w stronę Miłosierdzia Bożego. Drugi natomiast całym swoim sercem i całą wolą po nawróceniu zawierzył Chrystusowi.

Niemniej jednak należy pamiętać, że to były jednostki. Inni pojmali Jezusa, inni składali fałszywe świadectwa, wydawali niesprawiedliwy wyrok, a następnie krzyżowali. Proporcje są tutaj wyraźne. Bądźmy więc sprawiedliwi i nie wydawajmy ocen zbyt pochopnie. Podobnie jest z naszymi doświadczeniami. Jeżeli ktoś czuje się pokrzywdzony z racji tajnej współpracy kapłanów albo zna takowego, niech da znać. A wtedy zostaną podjęte starania o wyjaśnienie sprawy, pełne wyjaśnienie, bez ukrywania czegokolwiek.

Natomiast nie możemy zapominać, że na przestępczą działalność tajnych służb pracowały setki tysięcy ludzi. Ktoś przecież przygotowywał przepisy prawne i regulaminy, ktoś je zatwierdzał, ktoś wprowadzał w życie, ktoś na ich mocy zmuszał do współpracy. To były setki tysięcy ludzi utrzymywanych z naszych podatków, a pracujących tylko nad tym, aby na czymś złapać, złamać psychicznie i zmusić do współpracy. Często zresztą posługiwano się sztucznymi środkami, aby osłabić pamięć i wolę. O nich nic się nie mówi. Oni żyją spokojnie, mają wysokie emerytury. To wielu z nich „odkurza” kserokopie swoich sprawozdań i sprzedaje je na rynku medialnym. Ponownie dorabiając się na ludzkiej krzywdzie. Atak na ich ofiary został wznowiony i to wyłącznie w oparciu o materiały, przedstawione przez samych oprawców! Tak niestety było w czasach zaborców, tak było podczas okupacji i takimi metodami posługiwano się niemal do naszych dni. Czyż nie jest to dla nas zawstydzające?

3. A jak postępowano, widać na przykładzie księdza biskupa Czesława Kaczmarka, ordynariusza kieleckiego, wspaniałego pasterza, który dbał o rozwój diecezji, przyczynił się do rozkwitu akcji katolickiej i wielu innych stowarzyszeń mobilizujących katolików świeckich. W roku 1951 został aresztowany przez Józefa Światłę, wicedyrektora departamentu X Ministerstwa Bezpieczeństwa, który później uciekł na Zachód. Śledztwo trwało dwa lata i osiem miesięcy. Biskupowi zarzucono szpiegostwo, handel obcą walutą. Torturowano go i niszczono psychicznie. Nie zezwolono na żadne wizyty. Sześć razy był zanurzany w szambie. Wstrzykiwano mu zastrzyki osłabiające psychikę. Stracił 19 zębów, głodzono go. Nie poinformowano go nawet o śmierci matki. Nie pozwolono na przyjmowanie listów i ich pisanie. Mieczysław Maślanko — adwokat mający bronić biskupa, jedynie wspierał prokuratora. I wedle oprawców biskup miał się przyznać do handlu obcą walutą, do szpiegostwa itp. Słynny prokurator nazwał Biskupa „pupilkiem reakcyjnych biskupów francuskich i polskich, faworytem Watykanu, zausznikiem Becka, organizatorem antyludowej roboty, poplecznikiem hitleryzmu i nieprzejednanym wrogiem Polski Ludowej” (W. Świątkiewicz, Wyrok na bp. Kaczmarka, w: „Idziemy” [17.09.2006], s. 41). Ale po 1956 roku to wszystko okazało się zbrodniczą farsą. A co z cierpieniem biskupa?

Gdzie są winni? Dziesięciu funkcjonariuszy UB otrzymało złote i srebrne krzyże zasługi, a 33 — nagrody pieniężne. Zaledwie cztery dni po wydanym wyroku na biskupa Kaczmarka aresztowano Księdza Prymasa Stefana Wyszyńskiego.

4. Przejeżdżając przez Sokołów Podlaski, często patrzę na pomnik ks. gen. Stanisława Brzóski, ostatniego dowódcy powstania styczniowego, powieszonego na tym miejscu, gdzie znajduje się pomnik. Wszyscy pamiętamy porwanie i śmierć sługi Bożego księdza Jerzego Popiełuszki i innych kapłanów.

Niewiele jest takich miejscowości w Polsce, z którymi nie wiązałoby się wspomnienie prześladowań polskich kapłanów, ich szykanowania, więzienia, zsyłania na Sybir, zamykania w obozach i skazywania na śmierć. Tylko jakoś mało mówi się i mało pisze o ich prześladowcach. Czyżby ich nie było?

A może są takie siły, które za wszelką cenę chcą uciekać przed odpowiedzialnością? Niech się nie lękają! Nam nie chodzi przecież o zemstę. Nam zależy na tym, aby przyznali się, że prześladowali, że nachodzili, że straszyli, że posługiwali się prowokacją. Niech się oczyszczą. Niech staną oko w oko z prawdą. Niech zaprzestaną rzucania oszczerstw. A resztę Bóg osądzi!

Piszę o tym z bólem, gdyż przypominam sobie setki i tysiące kapłanów, męczenników za Polskę! Jak oni czują się po śmierci w świetle tylu pomówień!? Cała bowiem nasza historia przeczy tej nagonce, z jaką obecnie się spotykamy, tym uogólnieniom bez podstaw w rzeczy. I dlatego powrócę do słów, które przed laty, po śmierci ks. Popiełuszki, napisał ks. J. Pasierb: „Wiele razy zdarzało mi się przypominać zdanie Marii Dąbrowskiej, że Kościół w Polsce nieustannie umiera za ojczyznę... W Polsce katolicyzm poświęca... na rzecz narodu i narodowości swe wartości uniwersalne... Żywotny w Polsce Kościół żyje może dzięki temu, że nie waha się umierać za ojczyznę” (J. Pasierb, Polski „Kościół ludu”, w: „Przegląd Katolicki”, nr 3563, [01.09.1985], s. 1).

Czym wytłumaczyć tego rodzaju postawę pełną heroicznego poświęcenia ze strony polskich kapłanów w odniesieniu do Ojczyzny? Niech na to pytanie odpowie nam przykład św. Maksymiliana Marii Kolbego, a także dzisiejsza Ewangelia. Dwa są najważniejsze przykazania: „Będziesz miłował Pana, Boga swego, całym swoim sercem, całą swoją duszą, całym swoim umysłem i całą swoją mocą”. Tak mówi Pan Jezus. A kogo stać na taką miłość względem Boga, ten również będzie „miłował swego bliźniego”! Będzie miłował Polskę.

5. Zbliżają się wybory samorządowe. Pamięć o poległych i cierpiących za Polskę kapłanów i katolików świeckich — niech zachęci nas do masowego pójścia do urn. Aby nie wyglądało na to, że my — nie biorąc udziału w wyborach — lekceważymy ich ofiary i krew. Oby nie wyglądało na to, że nie potrafimy skorzystać z wolności. A idąc głosować, nie zapominajmy o tych dwóch przykazaniach. To one dają nam gwarancję uczciwości kandydatów. To za przyznanie się do tych przykazań Chrystus pochwalił swego rozmówcę, mówiąc: „Niedaleko jesteś od królestwa Bożego”.

Módlmy się i zabiegajmy o to, aby w naszej rzeczywistości, mając na myśli naszą ojczyznę, Pan Jezus mógł i nas pochwalić za to samo, odwołując się do naszej postawy: „Niedaleko jesteś od wolnej i uczciwej Polski”.

Wówczas będziemy duchowo spokojniejsi. Nie będą towarzyszyły nam wyrzuty sumienia z powodu, że zmarnowaliśmy wiele przelanej krwi. W przyszłości zaś będziemy mogli szczerze spojrzeć w oczy naszym męczonym i mordowanym rodakom, a wśród nich jakże wielkiej rzeszy kapłanów, zakonników i zakonnic. Wtedy też za poetą będzie nam łatwiej powtarzać jego natchnione słowa:

Matko Najświętsza, Królowo Polski i Matko Kapłanów, do Ciebie zwracamy się o pomoc w tym czasie jakże wielkiej agresji ciemności! Pomóż nam oczyścić się z wszelkich podstępów wroga zewnętrznego i wewnętrznego. Daj nam w pokoju i prawdzie rozwijać naszą ojczyznę. Naucz nas wdzięczności wobec jakże wielu cierpień naszych poprzedników. Tchnij w nas ducha miłości. Spraw, abyśmy potrafili, jak Ty to uczyniłaś w chwili Zwiastowania, wybierać wolę Bożą, obecną w prawdzie, opowiadać się za nią we wszystkich wydarzeniach naszego życia! Amen.

opr. mg/mg