Zawierzenie Sercu Jezusa i Kościół po pandemii. Zakończyło się zebranie Episkopatu

W Krakowie biskupi ponowili, dokonany 100 lat temu, Akt poświęcenia Narodu Polskiego Najświętszemu Sercu Pana Jezusa.

Poświęcenie Polski Najświętszemu Sercu Pana Jezusa

Pod koniec pierwszego dnia obrad, 11 czerwca, w Uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa, w bazylice Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie, biskupi sprawowali Mszę św., podczas której ponowili Akt poświęcenia Polski Najświętszemu Sercu Pana Jezusa. Akt ten odczytał przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki. „Stojąc wobec trudnych wyzwań dla Kościoła i Ojczyzny, z ufnością wołamy: «Otwórz nasze oczy, ulecz chore serca, obmyj to, co brudne, daj łaskę nawrócenia i pokuty! Jezu, uczyń nasze serca na wzór Serca Twego, abyśmy umieli tracić życie w służbie najbardziej potrzebującym, najsłabszym i bezbronnym»” – czytamy w dokumencie.

Akt zawiera też m.in. takie słowa: „Przepraszamy za grzechy wykorzystania seksualnego małoletnich, popełnione zwłaszcza przez niektórych duchownych i związane z tym grzechy zaniedbania ich przełożonych. Przepraszamy za nałogi i uzależnienia, za prywatę, partyjniactwo, agresję i niezdolność do dialogu. Przepraszamy za brak czci dla tego co święte, w tym próby instrumentalnego traktowania religii”.

Przygotowania do wizyty „ad limina”

Biskupi podjęli temat wizyty „ad limina Apostolorum”, którą Episkopat Polski odbędzie w czterech grupach, przez cztery kolejne tygodnie października br. Każda z grup na zakończenie pobytu spotka się z papieżem Franciszkiem. Pierwsza grupa rozpocznie swoją wizytę 4 października. Spotkania poszczególnych grup z papieżem będą odbywać się 8, 15, 21 i 28 października.

We wszystkich diecezjach przygotowywane są raporty dotyczące spraw, które następnie zostaną poruszone podczas spotkań polskich biskupów w watykańskich dykasteriach.

Podczas spotkania z dziennikarzami przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki wyraził radość z możliwości spotkania polskich biskupów z Franciszkiem. Jednocześnie zaprzeczył pojawiającym się w mediach sugestiom, jakoby nadchodząca wizyta miała charakter nadzwyczajny czy przyspieszony. Przypomniał, że wydarzenia takie odbywają się w odstępach 5-letnich, a tym razem do wizyty dojdzie po 7 latach.

Synod biskupów

Jednym z tematów obrad był zapowiedziany przez Franciszka synod biskupów z całego świata, który rozpocznie prace w październiku, a którego nowością jest podzielenie go na kilka etapów.

Abp Gądecki zwrócił uwagę, że dotychczas synody biskupów odbywały się w Rzymie z udziałem 300-350 biskupów. „Tym razem będzie miało miejsce coś, czego w historii Kościoła nigdy jeszcze nie było” – mówił przewodniczący KEP dodając, że najbliższy synod, ma charakter powszechny: będzie najpierw odbywał się w każdej diecezji, w każdym kraju, na każdym kontynencie. „Jest to rozmach właściwy Franciszkowy” – zauważył abp Gądecki.

Otwarcie synodu nastąpi 9 października br. w Rzymie przez Franciszka, a 17 października w każdej diecezji na świecie zostanie on otwarty przez lokalnego biskupa. Następnie, wiosną przyszłego roku, w poszczególnych krajach zebrane zostaną wyniki pracy w diecezjach. Kolejnym etapem będą zebrania kontynentalne, które odbędą się jesienią 2022 r. W przypadku Europy takie spotkanie odbędzie się w Pradze. W Całość zakończy się w październiku 2023 roku, zgromadzeniem biskupów w Rzymie, które przygotuje dokument końcowy synodu. „To przedsięwzięcie jest niezwykle trudne, zwłaszcza dla sekretariatu synodu, który musi ogarnąć cały świat” – zaznaczył przewodniczący KEP.

Abp Gądecki zwrócił uwagę, że synod stanowi wyzwanie także w wymiarze krajowym, bowiem powinien on, jak zaznaczył, „pomieścić” wszystkie pojawiające się inicjatywy, takie jak np. Kongres Katoliczek i Katolików czy propozycje o. Adama Szustaka.

Przed beatyfikacją

Jednym z tematów była nadchodząca beatyfikacja kard. Stefana Wyszyńskiego i Matki Elżbiety Róży Czackiej. Przygotowania do tego wydarzenia oraz prace nad jego szczegółami omówił kard. Kazimierz Nycz. Metropolita warszawski powiedział, że uroczystość beatyfikacyjna odbędzie się 12 września w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie.

Duszpasterstwo po pandemii

Biskupi dyskutowali także o sytuacji duszpasterskiej po wyjściu z pandemii. Bp Andrzej Czaja, nowy przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP powiedział, że trudne wyzwanie pandemii ma te pewne walory, bowiem pomogło biskupom zdiagnozować wyzwania duszpasterskie, deficyt niektórych posług czy niedomagania.

„Patrzymy w przyszłość w kategoriach szansy. Nie możemy ulec pokusie ucieczki do starego i szukać drogi w tym, co już robiliśmy” – powiedział bp Czaja. Ocenił, że pandemia pokazała, jak pilną potrzebą jest kształtowanie u ochrzczonych wiary jako osobistej relacji z Jezusem.

Duchowny powiedział, że niezbędne jest także, by katolicy wykazywali się otwartością na świat, który jest im zadany. „Niekiedy to jest trudne, niekiedy musimy być znakiem sprzeciwu ale generalnie jesteśmy do świata posłani” – powiedział biskup opolski na konferencji prasowej. Dodał, że konieczne jest rozwijanie duszpasterstwa bardziej personalnego i budowanie otwartej postawy dialogu wobec świata.

Formacja kapłańska

Kolejnym tematem był dokument dotyczący formacji kapłańskiej „Droga formacji prezbiterów w Polsce. Ratio institutionis sacerdotalis pro Polonia”, który został już zatwierdzony w Watykanie. Wejdzie on w życie 1 października br.

Bp Damian Bryl, który w ramach Komisji ds. Duchowieństwa KEP odpowiadał za przygotowanie dokumentu poinformował, że każde seminarium duchowne powinno teraz przygotować statut, regulamin i projekt formacyjny, uwzględniający postulaty zawarte w Ratio i aplikujący je do danego seminarium.

Zaznaczył też, że kierunkiem wymagającym specjalnego przemyślenia, jest „formacja formatorów”, czyli przełożonych, ojców duchowych i kardy seminaryjnej, czyli tych wszystkich, którzy zajmują się kształcenia alumnów.

Dokument reguluje m.in. takie kwestie jak kryteria przyjęcia do seminarium, etapy formacji przyszłych kapłanów, kryteria udzielenia święceń oraz zasady stałej formacji księży.

Rodzina

Podjęto również temat rodziny i duszpasterstwa rodzin z uwagi na przeżywany Rok Rodziny Amoris Laetitia, ustanowiony z woli papieża Franciszka. Bp Wiesław Śmigiel, przewodniczący Rady KEP ds. Rodziny przypomniał, że „kształt Kościoła obecnie i na przyszłość zależy od kondycji rodziny”. Poinformował o ogólnopolskiej pielgrzymce rodzin jak odbędzie się 28 i 29 września na Jasnej Górze oraz i różnych inicjatywach w ramach obchodzonego w całym Kościele Roku Amoris Laetitia, który jest poświęcony rodzinie.

Bp Śmigiel określił encyklikę „Amoris laetitia” jednym z najważniejszych dokumentów poświęconym rodzinie. Jak dodał, „istotne jest, aby adhortację tę czytać nie tylko w kontekście sytuacji nieregularnych, ale skupić się na ukazanej tam drodze do budowania chrześcijańskiej rodziny, jako środowiska miłości, wzajemnego wsparcia i bezpieczeństwa, które promieniuje wiarą”. Wyjaśnił, że jest to encyklika mówiąca o „radości w miłości, przeżywanej w rodzinie” i a sensem Roku Amoris Laetitia, jest odkrycie tej ważnej prawdy oraz pomoc rodzinom w jej realizacji.

Religia lub etyka – obowiązkowa

Biskupi zgodnie stoją na stanowisku, że należy wprowadzić obowiązek, aby każdy uczeń uczestniczył w lekcjach religii bądź etyki powiedział KAI przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego KEP - bp Wojciech Osial.

Zaznaczył, że wcześniej zostały wystosowane ankiety na ten temat do biskupów i Wydziałów Katechetycznych poszczególnych Kurii diecezjalnych. Pozwoliły one nakreślić kierunki rozwoju katechezy w Polsce. „Biskupi są zgodni co do konieczności podejmowania starań o wprowadzenie obowiązkowego wyboru pomiędzy religią bądź etyką. Ale oczywiście uczeń mógłby też wybrać zarówno religię jak i etykę. Chodzi o to, żeby nie było dotychczas funkcjonującego zapisu, który mówi, że uczeń może nie wybrać żadnego z tych przedmiotów. Staramy się o to, aby nie było dotychczasowej możliwości rezygnacji zarówno z religii jak i etyki – powiedział przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego KEP.

Wobec apostazji

Podczas obrad Rada Prawna KEP przedstawiła swoje stanowisko w sprawie postulatów niektórych rodziców, występujących z Kościoła i domagających się, aby tym aktem objąć także ich dzieci. Jak przypomniał w rozmowie z KAI przewodniczący Rady bp Ryszard Kasyna, Kodeks Prawa Kanonicznego mówi o wystąpieniu z Kościoła i przywróceniu do Kościoła w aspekcie herezji czy schizmy. Akt apostazji wiąże się z pełnoletnością, bowiem osoby takie zaciągają karę ekskomuniki, która dotyczy jedynie osób pełnoletnich.

Dlatego, jak powiedział KAI bp Kasyna, Rada Prawna KEP sugeruje, by w tej kwestii nie tworzyć specjalnych procedur. Rodzice, którzy decydują się na wystąpienie z Kościoła, mogą decydować najwyżej o udziale swoich dzieci w lekcji religii czy praktykowaniu sakramentów. Zatem Kościół może jedynie przyjmować do wiadomości ich decyzje, dotykające ich dzieci, osób małoletnich. Rada Prawna KEP opowiada się przeciwko tworzeniu jakiś dodatkowych struktur prawnych w tym zakresie.

Eklezjalność ruchów i wspólnot

Abp Stanisław Budzik, przewodniczący Komisji Nauki Wiary zapoznał biskupów z planem przygotowywanego dokumentu o kryteriach eklezjalności wspólnot i ruchów religijnych.

Na pierwszym miejscu Komisja proponuje kryteria fundamentalne: „wiara, liturgia, sukcesja apostolska”. „Dany ruch musi przekazywać wiarę Kościoła, być wierny liturgii oraz respektować zasady wynikające z sukcesji apostolskiej, czyli mieć świadomość, że mamy wiarę przekazaną od Jezusa Chrystusa przez apostołów, i nie możemy jej swobodnie zmieniać” – wyjaśnił abp Budzik.

W drugiej części dokumentu jest mowa o kryteriach uzupełniających, które bazują na przymiotach Kościoła, jakie znamy z Wyznania Wiary: „Jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół”. Oznacza to, aby wspólnoty odnajdywały jedność w różnorodności, jaka obecna jest w Kościele.

Ważnym kryterium eklezjalności danego ruchu czy wspólnoty musi jest właściwa relacja między urzędem a charyzmatem w Kościele. „Z jednej strony w Kościele jest obecny element charyzmatyczny, który szuka nowych dróg, odpowiadając na wołanie Ducha, a z drugiej to urząd musi sprawdzić, jak się dana inicjatywa wpisuje w dziedzictwo, które otrzymaliśmy od apostołów i w praktykę Kościoła, w którym żyje Duch Święty” – wyjaśnia przewodniczący Komisji Nauki Wiary.

Wybory do gremiów KEP

Biskupi dokonali wyborów do gremiów Episkopatu oraz do instytucji kościelnych podległych KEP. Powołano m.in. dwóch członków Rady Stałej KEP, którymi zostali abp Tadeusz Wojda i bp Andrzej Czaja. Przewodniczącym Komisji Duszpasterstwa KEP został bp Andrzej Czaja, przewodniczącym Rady ds. Ekumenizmu został bp Jacek Jezierski, przewodniczącym Rady ds. Społecznych został bp Marian Florczyk a Komisji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów - bp Piotr Greger.

Marta Titaniec została dziś zatwierdzona przez Konferencję Episkopatu Polski na stanowisku prezesa zarządu Fundacji Świętego Józefa KEP. Decyzja podjęta podczas zebrania plenarnego KEP potwierdza wybór Rady Fundacji z 6 maja br. Fundacja jest dziełem pomocy i wsparcia dla osób wykorzystanych seksualnie w dzieciństwie lub młodości we wspólnocie Kościoła.

lk, mp, st, tk / Kalwaria Zebrzydowska