W niewoli przesądu

GU

W niewoli przesądu

Nawet tym najrozsądniejszym zdarzyło się odpukiwać w niemalowane drewno czy łapać za guzik na widok kominiarza. I choć wiemy, że to nie pomoże, to przecież nie zaszkodzi...

Znam osoby, które za nic nie przejdą pod drabiną ani pomiędzy nogami drogowskazów i tablic, bo - jak twierdzą - przynosi to pecha. Oczywiście wierzą oni także, że czarne koty i rudzi ludzie zsyłają nieszczęście... Takie i podobne przykłady można, niestety, przytaczać bez końca, bo u źródła naszej przesądności leży odwieczne pragnienie człowieka, by odgadywać przyszłość, czyli znaleźć patent na szczęście.

Zabobon polega m.in. na uleganiu przesądom i wróżbiarstwu, przywiązywaniu znaczenia do talizmanów i innych „cudownych” bibelotów. Wiele osób traktuje tego typu praktyki z przymrużeniem oka. Są jednak i tacy, którzy, przekonani o konieczności przestrzegania ich w celu uniknięcia nieszczęścia, bezmyślnie je stosują.

Zestaw na każdą okazję

Część osób wierzy, że szczęście przynosi kominiarz, inni natomiast upatrują je w czterolistnej koniczynie. Polacy boją się konsekwencji rozbicia lustra oraz witania się przez próg. Niektórzy przyznają także, że pecha przynosi ślub w maju czy w każdym innym miesiącu, w którego nazwie nie ma literki „r”. Jak wynika z badań statystycznych, dla ponad połowy rodaków przesądy są sprawą poważną, wręcz determinującą ich codzienne zachowania. W konsekwencji okazuje się bowiem, że Polacy mają gotowy zestaw przedmiotów i sytuacji, którym przypisują magiczne znaczenie.

Jednym z przesądów warunkujących powszednie działania jest dobrze znana „pechowa trzynastka”. Nadajemy jej szczególnie negatywną moc, jeśli trzynasty dzień miesiąca przypada dodatkowo w piątek. Niektórzy, by zmniejszyć ryzyko nieszczęścia i niepowodzenia, w tym dniu nie podejmują żadnych ważnych decyzji, a ekstremiści nie wychodzą nawet z domu!

Takie przykłady można mnożyć. I tak student zagina ostatnią kartkę w indeksie, bo inaczej nie uda mu się ukończyć studiów, a koledzy obowiązkowo tuż przed egzaminem „posyłają mu kopniaka” na szczęście. Co ciekawe, przesądni ludzie głęboko wierzą, że nawet kobieta w ciąży może przynieść im pecha! Nie wolno jej więc niczego odmówić, gdyż spowoduje to, że w domu zaczną grasować myszy i poczynią nieopisane szkody.

Kolor czerwony z kolei - w odniesieniu do niemowląt - chroni je przed urokami i wszelkim nieszczęściem. Zaś najpopularniejszym z przesądów, typowym dla polskiej mentalności, jest zakaz wychodzenia na spacer z noworodkiem, dopóki nie zostanie on... ochrzczony!

Mogłoby się wydawać, że zabobony to już przeszłość. Tymczasem wielu z nas wcale nie jest wolnych od magicznych praktyk. Przesądy stosujemy przy każdej okazji i... nie zauważamy momentu, w którym gusła zaczynają w sposób niekontrolowany kierować naszym życiem.

Może więc zamiast odpukiwać w niemalowane czy zbierać magiczne amulety warto kierować się w życiu zwyczajnie zdrowym rozsądkiem...

Łańcuszki i inne

Oprócz powszechnie znanych „czarnych kotów” czy „piątków trzynastego” pojawiają się całkowicie nowe przesądy. W Internecie krążą tzw. łańcuszki szczęścia (najczęściej z prośbą o spełnienie marzeń), które, po otrzymaniu, należy przesłać do określonej liczby osób; w przeciwnym razie spotka nas niepowodzenie. Równie dużą popularnością cieszą się internetowe wróżki czy SMS-owe horoskopy. Niektórzy bowiem zaczynają dzień od przeczytania „prognoz” dla swojego znaku zodiaku czy ułożenia tarota, w którym szukają odpowiedzi i wskazówek do codziennej egzystencji. Ludzką naiwność wykorzystują więc media, które reklamują wróżbitów.

o. Stanisław Wódz, egzorcysta

Tylko Bogu ufaj!

Człowiek z natury powtarza to, co zakorzenili w nim przodkowie. Kłania się tu prawo psychologiczne, które mówi, że pierwsze doświadczenie człowieka, obojętnie, w jakiej kwestii, jest bardzo mocne. I tak np. jeśli matka czy babcia lała wosk nad dzieckiem, bo było słabe i często chorowało, to pierwsze doświadczenie - i wizualnie, i emocjonalnie - zapisuje się w systemie wewnętrznym człowieka i później, przy podobnych sytuacjach, śmiertelnik do niego powraca.

Wiara w zabobony i przesądy wyrasta z tego, że człowiek ma dwoje oczu i potrzebuje dwa razy tyle widzieć, jak mówić. W związku z tym wydaje się mu, że wszystkie gesty, jakie wykonuje, tajemnicze i magiczne, mają szczególną moc i bronią przed nieszczęściami tego świata. Niestety, to tylko swoiste zredukowanie człowieka do roli np. zwierzęcia - w momencie, gdy pozwalamy, by „czarny kot” miał nad nami władzę.

Trzeba mieć na uwadze, że przestrzeganie tego typu praktyk zawsze prowadzi do nieszczęścia. Niedawno spotkałem się z przypadkiem dorosłego mężczyzny z Lublina, który z jakichś przyczyn poddał się magicznym rytuałom. Skutek tego był natychmiastowy, bo - jak mówił - od tamtego momentu nie śpi, jest niespokojny, czuje przy sobie dziwną obecność... Choć efekty działania złego ducha mogą być widoczne dopiero po wielu latach, to podobne lęki i obawy towarzyszą ludziom, gdy zło gdzieś i kiedyś zaistniało, a człowiek to zignorował - nie oddał Panu Bogu, pozwalając, by coraz bardziej w nim rosło.

Na co dzień, w swojej posłudze duszpasterskiej, nieustannie przypominam wiernym, że każdy człowiek powinien znaczyć coś dla drugiego. Natomiast, gdy zignorujemy drugą osobę, oddalimy się od niej, wtedy szukamy kontaktu w magicznych rytuałach, znakach i symbolach, do nich przywiązujemy wagę. Nieustannie podkreślam więc, że każdego dnia musimy dbać o relacje osoba-osoba i człowiek-Pan Bóg, Maryja czy święci. Jeśli zatroszczymy się o nie, to wówczas nie będzie potrzeby uciekania się do czarodziejskich praktyk i zabobonnych guseł. Bo przecież, jeśli wiem, że życzliwy, miłujący mnie Bóg jest przy mnie, a Anioł Stróż i święty patron zawsze nade mną czuwają, to czegóż mam się bać...?

opr. aw/aw

Copyright © by Echo Katolickie