Gdzie step do nieba sięga

Kiedy wydawało się, że nic nie uratuje mieszkańców od głodowej śmierci, w pobliżu wioski z topniejących szybko śniegów powstało jezioro, które w niewyjaśniony sposób napełniło się tak wielką ilością ryb, że na połowy przyjeżdżali także mieszkańcy innych miejscowości.

W rozległym kazachstańskim stepie pojawiły się w maju 2007 r. Joanna Maria od Jezusa Zmartwychwstałego, Ewa Maria od Eucharystii, Dorota Maria od Najświętszego Oblicza i Elżbieta od Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel postanowiły wcielić w życie ideę powołania Karmelu na Wschodzie.

***

Siostry w stepowe bezkresy przyjechały z Karmelu w Częstochowie, gdzie w 2001 r. powstała myśl o założeniu nowej fundacji na Wschodzie.

Wybrały Kazachstan - powstały w wyniku rozpadu Związku Radzieckiego dziewięciokrotnie większy od Polski muzułmański kraj różnorodnych kultur i języków. Kraj kojarzony przez Polaków z deportacjami i tułaczym życiem na stepach w okresie II wojny światowej. Ale historia Oziornoje - liczącej dziś około 600 mieszkańców wsi, w której osiedliły się siostry - sięga nieco dalej. Posiołek ten powstał w 1936 r., kiedy na rozkaz Stalina bezprawnie przesiedlono na tereny Kazachstanu ok. 70 tys. Polaków. Wyrzuceni z pociągu w środku kazachstańskiego stepu i zdani na własne siły deportowani zakładali osady. Jedną z nich było Oziornoje. Przez lato mieszkali w namiotach, na zimę zdążyli wybudować lepianki. Nietrudno się domyślić, że przy panujących w Kazachstanie warunkach pogodowych: od -45 ºC zimą (ogromny problem stanowił brak opału) do +50 ºC latem (spieczoną ziemię trudno było uprawiać) osiedleńcy mieli dramatyczne życie. Powszechnym zjawiskiem był głód i masowe choroby. Jako „specpieresieleńcy” nowi mieszkańcy mieli ograniczoną wolność osobistą skutkującą zakazem swobodnego poruszania się i obowiązkiem systematycznego meldowania u komendanta.

***

W tej - wydawałoby się - beznadziejnej sytuacji nowi mieszkańcy Kazachstanu pokładali swoją ufność w Bogu. Zwracali się do Niego nie tylko indywidualnie. Ale wspólna modlitwa - dla zachowania bezpieczeństwa - odbywała się po zmroku, przy zasłoniętych oknach i z wystawionymi strażami. Zima 1941 r. była przełomową w życiu przesiedleńców. Kiedy wydawało się, że nic nie uratuje ich od głodowej śmierci, w pobliżu wioski z topniejących szybko śniegów powstało jezioro, które w niewyjaśniony sposób napełniło się tak wielką ilością ryb, że na połowy przyjeżdżali także mieszkańcy innych miejscowości. Ponieważ jezioro zaczęło się tworzyć 25 marca, w uroczystość nieuznawanego w ZSRR Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny, lud przyjął to zjawisko jako wyraz szczególnej nad nim opieki Bożej Matki.

***

Jako wotum wdzięczności za ocalenie stoi dziś nad jeziorem (wykonana w Polsce i poświęcona w Poznaniu przez Jana Pawła II w czerwcu 1997 r.) figura Matki Bożej z rybami.

Jest już tradycją, że w przeddzień święta Królowej Pokoju - w ostatnią sobotę czerwca - zbierają się tu wierni, którzy składają świadectwa, a przed północą idą do kościoła, aby we Mszy św. modlić się do Matki.

Ludziom młodym Oziornoje może się kojarzyć z corocznymi spotkaniami młodzieży. To tutaj - w sanktuarium Matki Bożej Królowej Pokoju, narodowym sanktuarium Kazachstanu, jedynym tego rodzaju miejscu kultu religijnego na terenie byłego Związku Radzieckiego - młodzież stepowego kraju pomiędzy 11 do 15 sierpnia wspólnie się modli i cieszy się obecnością Boga, a raz na cztery lata uczestniczy w organizowanych na tym styku Europy i Azji międzynarodowych spotkaniach.

***

Zanim odnalazły własne lokum, częstochowskie siostry korzystały z gościnności sióstr eucharystek, sióstr karmelitanek bosych w Karagandzie, sióstr służebniczek NMP. Swoją posługę w Oziornoje rozpoczęły od zamieszkania w domu polskich zesłańców, gdzie w 1990 r. znalazł też schronienie ks. Tomasz Peta - pierwszy kapłan na tym terenie, dziś arcybiskup Kazachstanu. To on odprawił pierwszą Eucharystię w klasztorze karmelitanek, on wprowadził Najświętszy Sakrament i erygował kaplicę.

Trzeba przyznać, że w trudnych stepowych warunkach siostry wykazały się niezwykłą wręcz odwagą, pracowitością i zapobiegliwością. Po wykupieniu pokołchozowej ziemi zaczęły gromadzić dokumenty potrzebne do rozpoczęcia budowy klasztoru. Urzędy nie posiadały jednak norm budowlanych na klauzurowy monastyr. Jak mówią karmelitanki - wiele razy można było pomyśleć, że z pewnych sytuacji nie ma wyjścia. Jednak ich zawierzenie Bogu dawało siłę do pokonywania trudności, stwarzało pozytywne sytuacje - po ludzku trudne do wytłumaczenia. W 2010 r. rozpoczęto budowę. W sierpniu nuncjusz apostolski abp Miguel Maury Buendía poświęcił kamień węgielny przywieziony z Góry Karmel oraz teren budowy, a dwa miesiące później abp Tomasz Peta i bp Wiesław Mering wmurowali kamień węgielny w podstawę klasztornej budowli. Bonusem - żartują siostry - była decyzja prezydenta kraju nadająca im wyjątkowy przywilej - karty stałego pobytu w Kazachstanie. Wtedy uświadomiły sobie, że są u siebie. Radości nie było końca.

***

A mniszki potrafią pięknie przeżywać nawet najmniejsze radości. Pewnie że mają wiele problemów. Zarówno tych natury finansowej, jak i duchowej. Zniszczone przez komunistyczny system wartości rodziny wymagają tytanicznej pracy. Wspólnej modlitwy i wszechogarniającej miłości. A także autentycznych, mocnych świadków chrześcijańskiej wiary. Ogromną pomocą w szerzeniu pozytywnych wzorców są dzieci, które z radością gromadzą się wokół klasztornej wspólnoty. Siostry więc z nadzieją czekają na błogosławione owoce Roku Wiary.

Codzienność stepowych mniszek karmelu to modlitwa, wytwarzanie figurek świętych, różańców, obrazków. Starają sie być samowystarczalne, więc uprawiają też ogród, z którego plonów korzystają podczas mroźnej zimy.

Swoją postawą, modlitewnym zaangażowaniem i pokojem serca wskazują drogę i dają nadzieję potomkom polskich wygnańców. Postawiony pośród stepów północnego Kazachstanu, na ruinach sowieckiego kołchozu klasztor żyje. Na tej przesiąkniętej krwią polskich zesłańców ziemi jest widomym znakiem odradzającej się wiary.

***

Tym, którzy zechcą wesprzeć Karmel w Oziornoje, podajemy numer konta:

Karmelitańska fundacja na Wschodzie to oaza polskości. Od myśli o jej założeniu minęło już trochę czasu. Zagubione w stepach Oziornoje - jedna z wielu podobnych jej wsi - wyrosło na ważny ośrodek katolickiej wiary. Jak podkreślają stepowe mniszki w regularnie przysyłanej do kraju korespondencji, i sanktuarium, i klasztor nie tylko miejscowym katolikom organizują życie. W przyjaźni żyją też z wyznawcami innych religii - muzułmanami czy prawosławnymi.

Niech więc im Bóg i Najświętsza Maryja z rybami sprzyjają. Niech ich służba przyniesie błogosławione owoce i wyda plon. Stukrotny.

Echo Katolickie 52/2013

opr. ab/ab

Copyright © by Echo Katolickie