Dalmanuta. Chwała Boża

Przekład: Andrzej Cehak
ISBN: ϗ-7030-384-6

---

 

Mario Marini urodził się w Cervii we Włoszech 13 września 1936 r. Po uzyskaniu doktoratu z inżynierii na Uniwersytecie w Bolonii podjął studia teologiczne, uwieńczone doktoratem z teologii w Rzymie, na Uniwersytecie Gregoriańskim. Wyświęcony na kapłana w diecezji Rawenna-Cervia, przez kilka lat pracował jako misjonarz w północnym Meksyku. Od 1997 r. pracuje w Watykanie na stanowisku podsekretarza Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Jest współpracownikiem szeregu czasopism włoskich i zagranicznych, autorem wielu artykułów na temat duchowości kapłańskiej. Jego ważniejsze książki to: Amore umano e amore divino (Morcelliana, Brescia 1977) oraz, wydana we współpracy z Salvatore Schembri, Missionari italiani in Messico (Edizioni Dehoniane, Roma 1991).

 

Książka zawiera cykl rekolekcji wygłoszonych przez Autora. Stanowi cenną pomoc do medytacji dla każdego, kto chce iść śladami Jezusa ku Dalmanucie, ku Chwale Bożej.

 

SPIS TREŚCI

WSTĘP^*

1. Nowa Ewangelizacja

2. Pójść osobno na miejsce pustynne

3. Przyjaciel Meksyku i Ameryki Łacińskiej

 

ROZWAŻANIE PIERWSZE
WPROWADZENIE DO REKOLEKCJI

1 — „Jak wiatr”

2 — Z ziemi Don Kamilla

3 — Pio-Latinos-Americanos

4 — Rekolekcje na miejscu pustynnym

5 — Dalmanuta

6 — Cel: nawrócenie serca

7 — Metoda: równolegle do „serca” Boga

8 — Egocentryzm i zbawienie

9 — Technika paradoksu

10 — Spojrzenie i kierunek patrzenia

11 — Ubrania dziecięce, ubrania dorosłych

12 — Język „rekolekcji” oraz język „duchowości”

13 — Egzystencjalizm i żywa duchowość: trzy czytania biblijne

14 — Osobiste nastawienie w czasie rekolekcji

15 — „Pozostali u Niego”, aby Mu towarzyszyć

 

ROZWAŻANIE DRUGIE
KIM JEST BÓG?

1 — Poczucie Boga: intuicja uniwersalna

2 — Bóg objawiony przez Jezusa z Nazaretu jest odniesieniem

3 — Misterium Trójcy

4 — Motyw Pana Jezusa i motyw Boga

5. Chwała Boża, posłannictwo Pana Jezusa

6. Miłość Boża i kruche filary Niebios

7 — Przestrzeń i czas

8 — Kategoria Boga

9. Dowód na istnienie Boga

10. Prawdziwa Miłość

11. Poganie i Miłość Boga

12. Chrześcijanie i realny sens życia

13. Inny świat: tam, gdzie żyje Miłość

14. Uwodzicielska Miłość Boża

ROZWAŻANIE TRZECIE
JAKI JEST BÓG?

1. Skarb ukryty

2. Istota przestrzeni i czasu

3. Fotograficzne hobby

4. Pasja i cel Boga

5. Uzasadnienie Boga i uzasadnienie życia

6. Homines ad similitudinem Dei facti sunt (Jk 3, 9)

7. Wolny akt Boga i człowieka

8. Uzasadnienie Miłości jest absolutne

9. Moc Miłości

10. Jakże wielkim Fotografem jest Bóg!

11. Miłość trynitarna: bez granic i bez końca

 

ROZWAŻANIE CZWARTE
KRÓLESTWO

1. Kategorie świata, poganie i prześladowania

2. Poganie i świat

3. Świat: scenografia nieodpowiednia i niewystarczająca

4. Zagadka i labirynt

5. Czas i wieczność

6. Światło i brama

7. Św. Jan Ewangelista

8. Problem wyboru metody przez Pana Jezusa

9. Pamięć i przypowieści

10. Gazeta mówiona i śpiewana

11. Kategoria Królestwa

12. Serce jako radar we mgle

13. Granica Królestwa. Dwa światy

14. Światło w witrażu, brama

15. Po drugiej stronie granicy

16. Życie wieczne — Miłość — jest już teraz

17. Panowanie Prawa i św. Paweł

18 — Przykazanie Miłości i Królestwo

19 — Dwa języki i dwie odrębne logiki

20. Kto kocha, posiądzie wszystko, kto nie kocha, utraci wszystko

21. Po drugiej stronie granicy

22. Ogień Miłości według św. Katarzyny z Genui

ROZWAŻANIE PIĄTE
OSOBA LUDZKA

1. „Chwałą Boga jest człowiek żyjący”

2. Aut duo, aut nemo

3. Poprzez bezosobowość ku wzajemności — od „ja” do „ty”

4. Człowiek i jego maska

5. Miłość: wolność i wierność

6. Wydarzenia, cechy i osoba

7. Przejrzystość i wzajemność

8. Osoba ludzka: obraz Trójcy

9. Przyjaźń i koleżeństwo

10. Stan wolności

11. Wolność to Bóg

12. Półcień i wolność

13. Wolny akt świadomości i boska genealogia osoby ludzkiej

ROZWAŻANIE SZÓSTE
DWIE MIŁOŚCI

1. Różne oblicza miłości

2. Dokąd prowadzi siła miłości?

3. Rozprzestrzenianie się miłości

4. Promocja osoby

5. Tajemnicza Obecność

6. Typologia miłości

7 — Radykalizm miłości: albo jest wszystkim, albo jej nie ma

8 — Duch Święty: Miłość w Bogu i Miłość Boża

9. Współintuicja przez przezroczystość

10. Wyrozumiałość Boga i jedność dwóch Miłości

11. Jak światło padające na witraż

12. Przeciwstawienie i dobroczynność

13 — Przyjaźń — piękny temat chrześcijański

14. Żadna miłość nie przetrwa bez przyjaźni

ROZWAŻANIE SIÓDME
MODLITWA

1. Zagadka miłości

2. Zagadka życia

3. Czym jest modlitwa?

4. Modlitwa ludzka

5. Ludzka modlitwa zjednoczenia i wezwania

6. Modlitwa dziękczynna

7. Pośrednictwo ludzkich serc

8. Bóg — intymność w intymności

9. Modlitwa międzyludzka i modlitwa do Boga

10. Poznać Boga, aby poznać człowieka

 

ROZWAŻANIE ÓSME
SPECULUM VISIBILE INVISIBILIS DEI:
UCZNIOWIE PANA JEZUSA

.

1. Św. Augustyn i św. Hieronim

2. Sacerdos alter Chrystus

3. Vos amici mei estit

4. Speculum visibile invisibilis Dei

5. Amicisa dispulorum Domini, Speculum Gloriae Dei. Przyjaźń uczniów Pana zwierciadłem Chwały Bożej

6. Speculum Trinitatis. Zwierciadło Trójcy.

7. Kapłan nie jest funkcjonariuszem

8. Braterstwo kapłańskie

9. Doświadczenie egzystencjalne

10. Sakrament stanu życia

11. Aby stanowili jedno: Ut unum sint

12. Kultura zachodnia

13. Kultura wschodnia

14. Braterstwo krwi

15. Obietnice i Przymierze

16. Dopełnienie przymierza

17. Bracia krwi z Chrystusem

18. Kategoria jedzenia

19. Dokonywać komunii — jedząc

20. Sprawowanie Eucharystii

21. Przyjaźń to wielkie Królestwo

22. Widzialne zwierciadło nieskończonej Miłości Bożej

23 — Ekonomia Ewangelii i budowanie odzwierciedlenia

 

ROZWAŻANIE DZIEWIĄTE
OSOBA PANA JEZUSA

1. Jerycho

2. „Jezus z Nazaretu przechodzi”

3. Spoglądając na Pana Jezusa w Ewangelii

4. Vultum tuum, Domine, requiram

5. Męczennicy i tradycja ich wyglądu

6. Wskazówki na temat wyglądu Jezusa z Nazaretu

7. List Pseudo-Lentuliusza

8. Lekarz dusz i lekarz ciał

9. Figuratywne wyobrażenia Jezusa

10. Oblicze Jezusa i twarz z Całunu Turyńskiego

11. Fotografia oblicza Jezusa

12. Oblicze Maryi

13. Posłannictwo Pana Jezusa

14. Śmierć i Zmartwychwstanie

15 — Człowieczeństwo Jezusa z Nazaretu

16. „Syn Boży”, „Syn Człowieczy”

17. Jak nazywano Jezusa

18. Uwodzicielska moc Miłości

ROZWAŻANIE DZIESIĄTE
ROZPOZNAWANIE POWOŁANIA KAPŁAŃSKIEGO

1. Kryteria obserwacji

2. Stosowanie psychologii

3. Poważne nadużycia w stosowaniu psychologii

4. Jak rozpoznać autentyczne powołanie?

5. Powołanie kapłańskie czy determinizmy psychiczne?

6. Znaki czasu

7. Anomalie kryteriów deterministycznych

8. Powołanie kapłańskie czy powołanie kanoniczne?

9. Kryterium: wspólnota apostolska

10. Życie apostołów

11. Celibat kapłański i apostolica vivendi forma

12. Naśladowanie Chrystusa: kierować się na Niego, aby osiągnąć cel

13. Dalmanuta: tajemniczy cel

14. Stan kapłański: szczególna komunia

15. Intuicja globalnego planu

16. Ułudy i rzeczywistość: sacerdos alter Christus

17. Świadectwo: nie potrafić inaczej żyć

18. Współbrzmienie celibatu z życiem kapłańskim

19. Kler żonaty czy kler żyjący w celibacie?

20. Analogia między małżeństwem i kapłaństwem

21. Żonaci księża? Lekcja płynąca ze Wschodu

22 — Celibat kapłański i wola Kościoła

23. Celibat: prawo czy kryterium rozeznania?

24 — Sacerdos enim alter Christus

25. Kapłan: człowiek ewangeliczny czy klerykalny?

ROZWAŻANIE JEDENASTE
MARYJA, MATKA BOGA I MATKA NASZA

1. Kim jest Maryja Panna?

2. Biblijna lektura na temat roli Maryi

3. Eklezjalna lektura roli Maryi

4. Interwencje Matki Bożej: objawienia całkowicie prywatne

5. Objawienia mające publiczne reperkusje

6. Maryja Wspomożycielka, Virgo Potens i Królowa Zwycięska

7. Guadalupe

8. Lourdes, Fatima...: tajemnica kryje się w Miłości Boga

9. Przywilej Miłości Bożej

10. Maryja pełna łaski

11. Aktualna i dynamiczna rola Matki Bożej

12. „Niewiasta mężna” z Pisma Świętego

13 — Szukać serca Maryi

14 — Evangelium Mariae

16 — „Maryja zachowywała wszystkie te sprawy i rozważała je w swoim sercu”

17. Maryja, Matka Pana i Ewangelia św. Łukasza

18. Causa nostrae laetitiae

19 — Święty Różaniec

20 — Streszczenie Ewangelii i życia (błogosławiony Jan XXIII)

21. Antonio Boturini, apostoł Guadalupe

22. Szczególny przywilej Guadalupe

23 — Posuerunt me custodem

ROZWAŻANIE DWUNASTE
ZMARTWYCHWSTANIE PANA JEZUSA

1. Krzyż, trofeum zwycięstwa i chwały

2. Jezus, Pan Zmartwychwstały

3. Jaki był rzeczywiście Zmartwychwstały?

4. Cechy charakterystyczne ciała Zmartwychwstałego Pana

5. Pierwszy świadek zmartwychwstania: Maria Magdalena

6. Cechy miłości

7. Powrót do Jerozolimy: młody Marek Ewangelista

8. Ukazanie się Zmartwychwstałego

9. Potęga miłości

10. Reakcja uczniów

11. Postrzeganie kobiet przez Pana Jezusa

12. Stetit in medio eorum

13. Św. Łukasz i św. Paweł

14. Jezus je po zmartwychwstaniu

15. „Czego dotykały nasze ręce”

16. Ukazanie się na brzegu Morza Galilejskiego

17. Dialog z Szymonem Piotrem

18. Głoszenie: Evangelium resurrectionis

19. Nowe cechy Zmartwychwstałego

20. Jezus ukazuje się swoim uczniom

21. Świadectwo Zmartwychwstałego

22. Kyrios — Pan

23. W okolicy Dalmanuty uczniowie odnajdują Chwałę Boga!

 

Uzupełnienie
Zmartwychwstał!

1. „Ewangelia według Rawenny”

2 . Doświadczenie Zmartwychwstałego

3. Dwie cechy Zmartwychwstałego: taki sam i odmienny

4. Dwa światy Zmartwychwstałego Pana: ten świat i życie wieczne

5. Zmartwychwstała miłość jest Bogiem

6. Głoszenie Pana, który przychodzi: „Oto stoję u drzwi i kołaczę”

 

---

Wybrane fragmenty książki:

ROZWAŻANIE PIERWSZE
WPROWADZENIE DO REKOLEKCJI

1 — „Jak wiatr”

2 — Z ziemi Don Kamilla

3 — Pio-Latinos-Americanos

4 — Rekolekcje na miejscu pustynnym

5 — Dalmanuta

6 — Cel: nawrócenie serca

ROZWAŻANIE DRUGIE
KIM JEST BÓG?

1 — Poczucie Boga: intuicja uniwersalna

2 — Bóg objawiony przez Jezusa z Nazaretu jest odniesieniem

3 — Misterium Trójcy

ROZWAŻANIE TRZECIE
JAKI JEST BÓG?

1. Skarb ukryty

2. Istota przestrzeni i czasu

3. Fotograficzne hobby

4. Pasja i cel Boga

5. Uzasadnienie Boga i uzasadnienie życia

ROZWAŻANIE CZWARTE
KRÓLESTWO

1. Kategorie świata, poganie i prześladowania

2. Poganie i świat

3. Świat: scenografia nieodpowiednia i niewystarczająca

4. Zagadka i labirynt

5. Czas i wieczność

ROZWAŻANIE PIĄTE
OSOBA LUDZKA

1. „Chwałą Boga jest człowiek żyjący”

2. Aut duo, aut nemo

3. Poprzez bezosobowość ku wzajemności — od „ja” do „ty” ludzkiej

ROZWAŻANIE SZÓSTE
DWIE MIŁOŚCI

1. Różne oblicza miłości

2. Dokąd prowadzi siła miłości?

3. Rozprzestrzenianie się miłości

4. Promocja osoby

ROZWAŻANIE SIÓDME
MODLITWA

1. Zagadka miłości

2. Zagadka życia

3. Czym jest modlitwa?

ROZWAŻANIE ÓSME
SPECULUM VISIBILE INVISIBILIS DEI:
UCZNIOWIE PANA JEZUSA

1. Św. Augustyn i św. Hieronim

2. Sacerdos alter Chrystus

3. Vos amici mei estit

ROZWAŻANIE DZIEWIĄTE
OSOBA PANA JEZUSA

10. Oblicze Jezusa i twarz z Całunu Turyńskiego

11. Fotografia oblicza Jezusa

12. Oblicze Maryi

13. Posłannictwo Pana Jezusa

14. Śmierć i Zmartwychwstanie

ROZWAŻANIE DZIESIĄTE
ROZPOZNAWANIE POWOŁANIA KAPŁAŃSKIEGO

11. Celibat kapłański i apostolica vivendi forma

12. Naśladowanie Chrystusa: kierować się na Niego, aby osiągnąć cel

13. Dalmanuta: tajemniczy cel

14. Stan kapłański: szczególna komunia

ROZWAŻANIE JEDENASTE
MARYJA, MATKA BOGA I MATKA NASZA

1. Kim jest Maryja Panna?

2. Biblijna lektura na temat roli Maryi

3. Eklezjalna lektura roli Maryi

20 — Streszczenie Ewangelii i życia (błogosławiony Jan XXIII)

21. Antonio Boturini, apostoł Guadalupe

22. Szczególny przywilej Guadalupe

23 — Posuerunt me custodem

ROZWAŻANIE DWUNASTE
ZMARTWYCHWSTANIE PANA JEZUSA

1. Krzyż, trofeum zwycięstwa i chwały

2. Jezus, Pan Zmartwychwstały

3. Jaki był rzeczywiście Zmartwychwstały?

21. Świadectwo Zmartwychwstałego

22. Kyrios — Pan

23. W okolicy Dalmanuty uczniowie odnajdują Chwałę Boga!

Uzupełnienie
Zmartwychwstał!

4. Dwa światy Zmartwychwstałego Pana: ten świat i życie wieczne

5. Zmartwychwstała miłość jest Bogiem

6. Głoszenie Pana, który przychodzi: „Oto stoję u drzwi i kołaczę”

ROZWAŻANIE PIERWSZE
WPROWADZENIE DO REKOLEKCJI

Duch — Miłość — jest jak wiatr, wieje tam, gdzie chce, i szum jego słyszysz, lecz nie wiesz, skąd przychodzi i dokąd cię prowadzi (por. J 3, 8).

1 — „Jak wiatr”

„Miłość jest jak wiatr, wieje tam, gdzie chce, i szum jego słyszysz, lecz nie wiesz, skąd przychodzi i dokąd cię prowadzi”. Obierzemy to zdanie za motto naszych rekolekcji. To bardzo piękne zdanie.

Mogłoby pasować do którejś z piosenek znanego meksykańskiego kompozytora Agustína Lary. Ale to zdanie zostało wypowiedziane na długo przedtem, nim Augustín Lara ujrzał światło. Zostało wypowiedziane przez samego Jezusa Chrystusa, Naszego Pana. Te piękne słowa, które teraz uważamy za swoje, zostały skierowane do Nikodema. Opisują jednocześnie wspaniałą rzeczywistość i wielką tajemnicę: jest to rzeczywistość, której można doświadczać (słyszysz szum wiatru, czujesz go na skórze), a jednocześnie tajemnica, ponieważ za każdym razem, gdy cię przenika, nie wiesz skąd przychodzi i dokąd prowadzi. Coś podobnego dokonuje się w naszym powołaniu.

Chciałem uczynić z tych słów motyw przewodni naszych rekolekcji, bo są to bardzo głębokie słowa i naprawdę bardzo mi się podobają. W gruncie rzeczy decyzja należy do mnie. Kiedy rekolekcjonista przygotowuje rozważania, ma pełną swobodę działania i może dowolnie wykorzystywać swoją przewagę.

Cóż więc postanowiłem? To mianowicie, że podstawowym tematem będzie Chwała Boża — temat, który dobrze się wiąże ze zdaniem Jezusa, które przed chwilą przytoczyliśmy.

2 — Z ziemi Don Camilla

Czuję, że zanim zaczniemy, mam obowiązek przedstawić się. Mam nadzieję, że w ten sposób ułatwię początek rekolekcji. A to dlatego, że wiem, iż od tej chwili będę potrzebował zrozumienia, a nawet Waszego przebaczenia.

Jestem bowiem pewny, iż otrzymam od Was znacznie więcej, niż Wam uda się ze mnie wyciągnąć. Przybywam przecież z daleka i staję w obliczu młodości Kościoła. Wy zaś, wprost przeciwnie, będziecie się bardzo nudzić z mojej winy, mam więc nadzieję, że przebaczycie mi łatwiej, gdy weźmiecie pod uwagę moją historię — wszak poznać czyjąś historię to zawsze poznać coś z tajemnicy Boga.

Widzieliście może film z serii Don Camillo albo czytaliście jedną z książek o Don Camillu? Są to krótkie historie, opowiadające o pewnym księdzu, napisane w bardzo ironicznym, lecz serdecznym tonie. Polecam je Wam jako lekturę przyjemną, a jednocześnie duchową. Człowiek ten — Don Camillo — pochodzi z moich stron, tylko że jego miejscowość leży nad rzeką, natomiast moja nad morzem. Jestem człowiekiem, który pochodzi z miejscowości nadmorskiej, jak zresztą mówi moje nazwisko, „Marini”. Trudno o jaśniejszą wskazówkę... Właśnie w mojej rodzinnej miejscowości, w Cervii, zmarł Giovanni Guareschi, pisarz, który stworzył Don Camilla.

W cyklu powieściowym Guareschiego o Don Camillu przedstawiona jest historia konfliktu pomiędzy światem laickim i zsekularyzowanym, niekiedy antyklerykalnym i ateistycznym, nieco agresywnym wobec Kościoła a nielicznymi praktykującymi katolikami. We Woszech mamy regiony bardzo katolickie, lecz mój region leży w części, która stała się ateistyczna i wiele rodzin zeświecczyło się. Ja sam wywodzę się z jednej z takich rodzin. Kiedy się urodziła moja mama, nie została ochrzczona. Moi dziadkowie nie mieli ślubu kościelnego, nie używali imion świętych... Mam jeszcze dwie ciotki, które noszą imię „Nair” — nie wiem, skąd się ono wzięło, może jest pochodzenia arabskiego. Każde imię było dobre pod warunkiem, że nie było imieniem jakiegoś świętego.

Wartości, jakie wyznaje rodzina o takich przekonaniach, różnią się od wartości chrześcijańskich. Czym jest cierpienie?, czym jest radość?, czym jest śmierć?, czym jest życie?, czym jest choroba?... To pytania, na które udziela się bardzo różnych odpowiedzi. Wy wyznajecie wartości, które wydają się Wam naturalne. Ale nie są takimi. Nie ma wartości naturalnych. Są to wartości chrześcijańskie, które otrzymaliście w spadku od Waszych rodzin.

My, w każdym razie — to znaczy moja rodzina — mamy najstarszą w naszym miasteczku łódź rybacką. Ja zostałem wysłany na studia inżynierskie do Bolonii, na najstarszym — obok Paryża — uniwersytecie Europy.

Tam również spotkałem środowisko nieprzychylne wierze i cierpiałem, gdy zapaliło się we mnie światło wiary i powołania. Tajemnica mojej wiary i mego powołania to był naprawdę cud: doskonale zdawałem sobie sprawę, że jest to dar nadzwyczajny. Niekiedy wracam myślą wstecz i mówię Jezusowi: „Jak to zrobiłeś, Panie, żeby ze środowiska tego rodzaju wyprowadzić kapłana?”.

Z powodu mego powołania musiałem stawić czoła prawdziwej wojnie domowej. Mój ojciec powiedział mi (Przykro mi jest o tym opowiadać, lecz sądzę, że powinienem): „Wolałbym każde inne nieszczęście od tego, że mój syn jest księdzem”. To była pierwsza reakcja, a następne były bardzo podobne. Ale ja spotkałem Jezusa Chrystusa: „Miłość jest jak wiatr, wieje tam, gdzie chce, i słyszysz jej głos, lecz nie wiesz, skąd przychodzi i dokąd cię prowadzi”. Wiatr ten porwał mnie i prowadzi.

Mnie, człowieka, który przeżył drugą wojnę światową. Byłem wtedy jeszcze dzieckiem, lecz dobrze pamiętam, jak to jest, gdy z nieba lecą bomby.

3 — Pio-Latinos-Americanos

Skąd przychodzę? Dokąd jestem prowadzony? Kiedy opracowywałem tę serię rekolekcji, zostałem zaprowadzony do Meksyku, do Cruzados...

Po wstąpieniu do seminarium zostałem wysłany na studia do Rzymu, gdzie wkrótce polubiłem Pio-Latino-Americanos, seminarzystów z Ameryki Łacińskiej, którzy studiują we włoskiej stolicy. Dzięki pewnym okolicznościom miałem okazję mieszkać z nimi trzy lata w Kolegium Pio-Latino-Americano, razem z moimi kolegami seminarzystami z Papieskiego Seminarium Lombardzkiego.

Byłem seminarzystą w Rzymie w okresie soboru watykańskiego II. Sobór zachęcał młodych księży, aby spędzili jakiś czas w Ameryce Łacińskiej, w miejscach, gdzie brakowało powołań. Zgłosiłem się natychmiast i nie byłem jedyny: około 650 młodych kapłanów i zakonników włoskich chciało jechać do Ameryki Łacińskiej.

I gdy na ogół Hiszpanie są kierowani do Ameryki hiszpańskojęzycznej, Włosi są wysyłani do Brazylii, bo, zważywszy, że i tak muszą się nauczyć nowego języka, portugalski jest równie dobry jak hiszpański.

Ponieważ jednak miałem już w Meksyku przyjaciół, poznanych w Kolegium Pio-Latino-Americano, uzyskałem zgodę, by dołączyć do nich w ich kraju. Spędziłem dwa lata kapłańskiej służby w seminarium w Chihuahua, na północy kraju. Byłem profesorem — wykładałem i prowadziłem dni skupienia — a także koordynatorem życia duchowego w seminarium regionalnym.

Następnie — jako że wcześniej poznałem papieża Pawła VI — w wyniku całego ciągu okoliczności zostałem wezwany, by pracować w Watykanie. I tak zostałem „biurokratą”, pogrzebanym pod papierami, które muszę pożerać jeden po drugim. Tym właśnie jest biurokrata: „pożeraczem papieru”. Możecie sobie wyobrazić, z jaką radością przyjąłem serdeczne zaproszenie ojca Pepe (założyciela Cruzados), który prosił mnie o wygłoszenie serii rekolekcji w Meksyku. Była to przede wszystkim pociągająca perspektywa ucieczki od biurokracji i od papierów...

4 — Rekolekcje na miejscu pustynnym

Lecz teraz na serio przyjrzyjmy się temu, co nas czeka. Pierwsza refleksja ma charakter przygotowawczy, byśmy mogli zrozumieć, co będziemy robili podczas rekolekcji.

Zacznę od dwóch fragmentów z Ewangelii św. Marka. Oba są znaczące:

— „A Jezus rzekł do nich: «Pójdźcie wy sami osobno na miejsce pustynne i wypocznijcie nieco!»”(Mk 6, 31).

— „Odpłynęli więc łodzią na miejsce pustynne, osobno” (Mk 6, 32).

Oto mamy ważną wskazówkę dla rekolekcji: Jezus miał zwyczaj proponowania swoim uczniom, by odeszli od ludzi, aby wypocząć w spokojnym miejscu.

Osoba Pana Jezusa zawsze niezmiernie mnie pociągała. Ciekawość kazała mi zawsze iść za tym Człowiekiem, rozmyślać nad tym, co mówi i co czyni w swoim życiu publicznym. W tym przypadku możemy zauważyć satysfakcję, jakiej Jezus doświadczał, oddalając się „na miejsce pustynne” razem z uczniami, pokazując im miejsca stosowne do wypoczynku. Odkrywamy też, że Jezus spędzał „wakacje” ze „swoimi”.

Jego ziemia, Galilea, jest bardzo piękna, prawie tak jak... Puebla. Jest to kraj zielony, o pięknych jeziorach, w przeciwieństwie do Judei, która nie jest zielona i w znacznej części pustynna. W Galilei są kwiaty i krzewy migdałowe; na wiosnę cała zakwita i wygląda cudownie; w koronie wzgórz Galilea jest zachwycająca.

W Ewangelii nie ma o tym mowy, bo dla tego, który ją pisał, stwierdzenie to było tak oczywiste, że wydawało się zbędne, ale w krajobrazie Galilei dominuje wielka góra o szczycie stale pokrytym śniegiem — góra Hermon. Pan Jezus lubił wspinać się na tę górę i zabierał tam swoich uczniów. Na stoku góry leżała mała miejscowość, dokąd chodzili odpoczywać — nazywała się Cezarea Filipowa. Jezus lubił również przemierzać wzgórza i wychodzić na plażę, na piękny morski brzeg w okolicach Tyru i Sydonu. Chętnie też zapuszczał się w stronę Jerycha, najstarszego miasta na świecie (powstało siedem tysięcy lat przed Chrystusem).

To właśnie w Galilei Jezus wypowiada piękne zdania, które przed chwilą przeczytaliśmy: „Pójdźcie wy sami osobno na miejsce pustynne i wypocznijcie nieco!” oraz — „Odpłynęli więc łodzią na miejsce pustynne, osobno”.

5 — Dalmanuta

Jak się nazywa to miejsce pustynne? Św. Marek używa innego jeszcze wyrażenia, które mnie zawsze fascynowało. Jest to nazwa miejsca, które wskazuje nam Pan w chwili, gdy jesteśmy już, Wy i ja, na łodzi z Nim (Jezus miał zwyczaj wsiadać z uczniami do łodzi): „Zaraz też wsiadł z uczniami do łodzi i przybył na drugi brzeg morza (Tyberiadzkiego) w okolice Dalmanuty” (por. Mk 8, 10).

Miejsce to, Dalmanuta, jest bardzo interesujące, bo tak naprawdę... nic o nim nie wiemy. Są bibliści, którzy strawili życie na studiowaniu Biblii, lecz nie wyłowili niczego, co by dotyczyło Dalmanuty.

Może to było zwykłe miejsce, maleńka osada na brzegu Morza Tyberiadzkiego. Fascynuje mnie nazwa „Dalmanuta” właśnie dlatego, że zawiera sekret; to tak jakby powiedzieć: „Odpłynęli na drugi brzeg morza w tajemnicze miejsce”. Dlatego że, jak jest napisane, wiatr prowadzi nas ku miejscu, którego nie znamy — ku Dalmanucie — nie wiecie, dokąd dotrzecie w trakcie tych Waszych rekolekcji, nikt z Was nie wie. A może tak: zdążamy do Dalmanuty!

Płyniemy razem, pod tchnieniem wiatru, na łodzi z Panem Jezusem do tajemniczego miejsca, do Dalmanuty, dokąd On nas prowadzi.

6 — Cel: nawrócenie serca

Nie ma lepszej okazji, aby móc czytać we własnym wnętrzu niż przebywanie w samotności. Nauczono Was czytać książki, lecz najtrudniejszą lekturą jest odczytywanie samego siebie. Księga mojego „ja” jest zawsze w zasięgu ręki.

Egzystencja człowieka ma strukturę zagadki. Z kurami jest inaczej — one nie mają zagadek do rozwiązania. Istota ludzka je ma. Bóg złożył w jej ręce wielką tajemnicę, którą trzeba odczytać. I aby to zrobić, nie ma lepszego sposobu niż przebywanie w samotności.

Dlatego rekolekcje trzeba przeżywać z entuzjazmem, jako przeprawę przez morze z Jezusem. Mają one też nieodzowny cel, jakim jest zainspirowanie do tego, aby każdy dokonał refleksji nad własnym życiem.

Wynikiem tej refleksji powinno być nawrócenie serca, co w istocie jest głównym celem rekolekcji.

Trzeba wyjaśnić te terminy. W szczególności bardzo ważne jest „serce”, jest tutaj gospodarzem.

opr. aw/aw