Zeszyty Formacji Duchowej nr 36. Kazanie na Górze: utopia?
ISBN: 1426-8515
wyd.: Wydawnictwo SALWATOR 2007
Rozdział I
Proponuję czytelnikom podróż przez teksty biblijne, przez Słowo Boga, które z jednej strony wydaje się bardzo wymagające, ale z drugiej bywa dla nas wielkim pocieszeniem, rozpoczyna się bowiem od słowa: „błogosławieni”.
Niech w tej podróży towarzyszy nam Matka Boża. Prośmy Ją, aby była wśród nas, byśmy mogli przyjąć Słowo nie tylko jako to docierające do naszych uszu, ale jako słowo namaszczone, w którym tchnie Duch Święty. Prośmy więc o serce pokorne, stańmy przed Bogiem jak biedacy — wówczas więcej otrzymamy.
Święty Mateusz zapisał w swojej Ewangelii pięć mów Jezusa. Kazanie na Górze jest pierwszą i najważniejszą homilią Jezusa wygłoszoną do ludzi. Stanowi esencję Dobrej Nowiny, jest powszechnie uważane za Ewangelię w Ewangelii, należy do absolutnych symboli chrześcijaństwa. Święty Franciszek dostrzegł w nim szansę dosłownego życia Ewangelią. Treści, które Jezus objawia, przekraczają ludzką intuicję. Przybierają formę pouczenia, nauczania (gr. didache). Kazanie na Górze jest przede wszystkim wzorem etycznym dla uczniów. W Ewangelii Świętego Mateusza reprezentują oni wszystkich tych, którzy przyjęli Chrystusa i Jego nauczanie. Słuchaczami Jezusa, oprócz Jego uczniów, są także tłumy. W zakończeniu Kazania na Górze czytamy, że „tłumy zdumiewały się Jego nauką” (Mt 7, 28). Ci, którzy stanowią tłum, pozostają tylko potencjalnymi uczniami, zatrzymują się bowiem na poziomie zdumienia. Tłum można zachwycić, można porwać do działania, ale nie można go nawrócić. Tłum jest masą, która nie dopuszcza do siebie myśli o zmianie. Nauczanie Jezusa dokonuje się na górze. Dlaczego Mateusz wybrał jako miejsce głoszenia mowy Jezusa właśnie górę? W Ewangelii Świętego Łukasza mamy analogiczne kazanie, które jednak nosi tytuł: Kazanie na równinie (Łk 6, 17 n.). Mateusz, mówiąc o tym, że Jezus wygłosił swoje kazanie na górze, chce zwrócić naszą uwagę na Górę Synaj. Jezus przytacza przykazania nadane niegdyś Mojżeszowi i jednocześnie proponuje większą sprawiedliwość. Komentuje też przykazania, które Mojżesz otrzymał od Boga na Synaju. Mówiąc do tłumu, Jezus siedzi. Postawa siedząca, zgodnie z tradycją rabiniczną, jest typowa dla nauczania. Znajdujemy się więc w obecności nauczyciela, który naucza z autorytetem. Interpretacja Kazania na Górze zależy od tego, czy chcemy je rozumieć jako prawo, czy jako Ewangelię. Prawo zawsze zakłada ludzki wysiłek, ogranicza też możliwości człowieka, natomiast Ewangelia jest łaską. Ona działa w tych, którzy przyjmują słowa Jezusa.
opr. aw/aw