Wstęp i spis treści
© Copyright by Wydawnictwo "M", Kraków 2003
Wydawnictwo "M" ul. Zamkowa 4/4, 30-301 Kraków tel./fax (012) 269-34-62, 269-32-74, 269-32-77
www.wydm.pl e-mail: wydm@wydm.pl
W Polsce o atmosferze Wielkiego Postu zadecydowały dwa nabożeństwa: Droga Krzyżowa i Gorzkie Żale. Ponieważ w sanktuariach Droga Krzyżowa często jest stałym elementem, nabożeństwo to jest sprawowane przez cały rok. Większość wierzących Polaków docenia tę formę przeżycia religijnego, o czym świadczy liczny udział wiernych w Drodze Krzyżowej odprawianej ulicami miast i osiedli w okresie Męki Pańskiej.
Gorzkie Żale pozostają nabożeństwem ściśle wielkopostnym. Wprawdzie w niektórych środowiskach, zwłaszcza w większych miastach, udział w nich maleje, ale mimo to zawsze znajduje się pewna grupa chrześcijan, która ceni tę formę modlitwy. Dla wielu współczesnych katolików powtórne przyjście do kościoła, w tym samym dniu, wydaje się być rzeczą zbyt trudną. Mniejsze zrozumienie wartości ofiary pociąga za sobą osłabienie gotowości na poświęcenie czasu potrzebnego do uczestniczenia w Gorzkich Żalach. Należy jednak podkreślić, że udział w nich był, jest i jeszcze długo pozostanie znakiem autentycznej troski o głębsze życie religijne.
Ważnym elementem Gorzkich Żalów jest kazanie pasyjne. Będąc rozważaniem tajemnic związanych z cierpieniem i śmiercią Jezusa jest ono jedną z form katechezy dla dorosłych. Specyfika tych kazań polega na tym, że podejmują one najboleśniejsze problemy nurtujące słuchaczy. To, co jest codziennym krzyżem dla uczestników Gorzkich Żalów zbliża ich do Chrystusa zmagającego się z cierpieniem i krzyżem. W kazaniach pasyjnych na pierwszy plan wysuwa się pomoc wiernym w dorastaniu do odpowiedzialności za twórcze wykorzystanie czasu doświadczenia. Ewangeliczny opis Wielkiego Tygodnia w życiu Mistrza z Nazaretu pozwala odkryć wartość naszego trudu i ukazuje sposób, w jaki należy dobrowolnie podejmować bolesne uderzenia, jakich nie szczędzi nam życie. Ewangeliczna droga została w całości wytyczona przez Jezusa, a jej najtrudniejszy odcinek prowadzi z Wieczernika, przez Getsemani, pałac Kajfasza, pretorium Piłata aż na Golgotę. Obserwowanie Mistrza na tym ostatnim etapie Jego pielgrzymowania na ziemi jest nieodzownie potrzebne dla właściwego zrozumienia naszego ziemskiego życia. Wielu ludzi przeszło ten odcinek za Jezusem dosłownie krok w krok. Taką drogę przeszli wszyscy więźniowie obozów zagłady, taką przechodzili więźniowie wyprowadzani na miejsce egzekucji, taką wędrowali i wędrują ludzie dotknięci śmiertelną chorobą. Ilu z nich przeszło w duchu Jezusa, to pozostanie tajemnicą, znaną tylko Bogu. Jeśli się im to udało, zyskali najwyższy stopień świętości - męczeństwo.
Na ziemi nie da się uciec od cierpienia. Kazania pasyjne pozwalają w modlitewnej atmosferze spojrzeć na to, co trudne i przygotować się do wędrowania przez życie z własnym krzyżem na ramieniu.
W kapłańskim życiu wygłosiłem około trzydzieści serii kazań pasyjnych. Część z nich została spisana i była wydawana w różnym czasie i pod różnymi tytułami. Wielokrotnie proszono mnie o wznowienie najstarszych wydanych tekstów. Zamysł wydania w jednym tomie wszystkich, podjęty przez Wydawnictwo „M", w pewnej mierze spełnia te życzenia. Nowe wydanie zachowuje wstępy do poprzednich edycji, ponieważ pozwalają one dostrzec pewne czasowe wymiary poszczególnych cykli publikowanych kazań pasyjnych.
Rozważania pasyjne w dużej części są kaznodziejskim komentarzem do ewangelicznych opisów męki Chrystusa. Z tej racji mogą być pomocą dla wszystkich czytających Pismo Święte. Komentarz ten bowiem ułatwia dostrzeżenie aktualności wydarzeń Wielkiego Tygodnia, nie tylko z punktu widzenia dzieła odkupienia, ale i z racji naśladowania Chrystusa na drodze ociekającej krwią.
Kraków, 22 listopad 2002 roku. Wspomnienie św. Cecylii męczennicy
Spis treści | |
Oko w oko z cierpieniem | 5 |
KAZANIA PASYJNE | |
Najważniejsza doba w dziejach świata | 11 |
Los Sprawiedliwego | 15 |
Abel i Chrystus | 15 |
Ofiara Abrahama i Izaaka | 21 |
Józef Egipski i Chrystus | 25 |
Mojżesz i Chrystus | 31 |
Izajasz — Cierpiący Sługa Boga | 37 |
Jeremiasz — Chrystus | 42 |
Zamknięte serca — Ewangelia św. Mateusza | 47 |
Chciwość | 47 |
Zazdrość | 53 |
Pycha | 61 |
Wygodnictwo | 68 |
Brak ducha modlitwy | 75 |
Metody działania zła — Ewangelia św. Marka | 81 |
Wieczernik | 81 |
Getsemani | 88 |
W domu Kajfasza | 97 |
Przed Piłatem | 103 |
Golgota | 110 |
Śmierć Chrystusa | 117 |
W trosce o zbawienie człowieka — Ewangelia św. Łukasza . 123 | 123 |
Wieczernikowe wskazania | 123 |
Skarb wiary | 130 |
Zniszczone sumienie Heroda | 137 |
Piłat uwikłany w politykę | 144 |
W trosce o zbawienie kobiety | 151 |
Krzyż źródłem zbawienia | 158 |
Tajemnica Chrystusa i Jego Kościół — Ewangelia św. Jana | 167 |
Odwaga | 167 |
Prawda | 175 |
Godność człowieka | 182 |
Miłość | 189 |
Jedność | 195 |
Wiara w Zmartwychwstałego | 202 |
„Do końca ich umiłował” — Ewangelia św. Jana | 211 |
Miłość pokorna | 211 |
Miłość nieprzyjaciół | 218 |
Miłość to otwarty dom | 225 |
Miłość nie zna rozstania | 231 |
Miłość przyjaźni | 237 |
WAWELSKIE KAZANIA PASYJNE | |
Tajemnica Chrystusowego Krzyża | 245 |
„Czyń, co widzisz” | 247 |
Święci głoszą Ewangelię | 247 |
Modlitwa szkołą mądrości | 248 |
Tajemnica modlitwy Jezusa Chrystusa | 248 |
Modlitwa Świętej w rodzinnym domu | 250 |
Umiłowanie Pisma Świętego | 251 |
Uczestnictwo w Eucharystii | 252 |
Wymowa Krzyża | 253 |
Ewangeliczna koncepcja władzy | 254 |
Krucyfiks Jadwigi | 255 |
Tryptyk | 256 |
Modlitwa i działanie | 258 |
Naśladowanie Chrystusa | 259 |
Marta i Maria | 259 |
Decyzje powzięte przed porodem | 260 |
W obliczu śmierci | 261 |
Prośby o jubileusz | 262 |
Wobec podwładnych | 264 |
Dałem wam przykład | 265 |
Blisko podwładnych | 265 |
Szacunek dla prawa | 267 |
Troska o biednych | 267 |
Troska o mądrość narodu | 269 |
Ja jestem prawdą | 270 |
Umiłować mądrość | 271 |
Twórcze środowiska | 271 |
Mądrzy ludzie na stanowiskach | 273 |
Troska o Uniwersytet | 274 |
Królowa wielu narodów | 276 |
Aby byli jedno | 276 |
Wielkie uroczystości w Katedrze na Wawelu | 277 |
Chrystianizacja Litwy | 279 |
Wielkie państwo | 280 |
Pamiątki wielkiego tygodnia | 285 |
Drzewo Krzyża | 285 |
Gwoździe | 289 |
Całun | 294 |
Bazylika Grobu Pańskiego | 298 |
Święty tekst ewangelistów | 303 |
Eucharystia i Kapłaństwo | 309 |
Polskie światła na Golgocie | 317 |
Święty Wojciech | 317 |
Święty Stanisław | 321 |
Święty Jan Sarkander | 326 |
Święty Jozafat Kuncewicz | 330 |
Święty Andrzej Bobola | 335 |
Święty Maksymilian Kolbe | 340 |
Panie, pokaz nam Ojca | 347 |
Miłość objawia Boga | 347 |
Śmierć to przejście | 347 |
Przykład miłości | 348 |
Miłość nieprzyjaciół | 350 |
Chrystus Drogą i Prawdą, i Życiem | 351 |
Jezus Drogą | 352 |
Jezus Życiem | 353 |
Bóg bliski | 354 |
Duch Chrystusa | 356 |
Uleczone sieroctwo | 356 |
Bóg jest z nami | 357 |
Współpraca z Bogiem | 359 |
Ojcze, zbaw nas od złego | 361 |
Świat nienawidzi was bez powodu | 361 |
Świat ucieka od odpowiedzialności | 362 |
Bóle rodzenia | 364 |
Ojcze, uświęć nas w prawdzie | 366 |
Świętość to umiłowanie prawdy | 366 |
Jedność | 368 |
Błędne rozumienie jedności | 369 |
Ojcze, w Twe ręce oddaję ducha mojego | 371 |
Miłości nie da się zabić | 371 |
Dobrowolny wybór cierpienia | 372 |
Przebaczenie | 374 |
Dzieło spełnione | 376 |
Sakramenty Święte | 377 |
Chrzest | 377 |
Wcielenie trwa | 377 |
Człowiek arcydziełem Boga | 378 |
Dramat grzechu | 378 |
Zniszczone piękno | 379 |
„Ecce Homo” | 380 |
Skutki chrztu | 381 |
Odzyskane piękno | 381 |
Bierzmowanie | 382 |
Święte krzyżmo | 382 |
Zadania chrześcijanina | 383 |
Wezwani do świadectwa | 385 |
Sakrament dojrzałości | 387 |
Eucharystia | 389 |
Oto wielka tajemnica wiary | 389 |
Święty pokarm | 390 |
Głodni Boga | 391 |
Boża wspólnota | 392 |
Boże piękno | 393 |
Sakrament Pokuty i Pojednani | 394 |
Tajemnica nieprawości | 394 |
Pokój sumienia | 395 |
Odpowiedzialność za grzech | 396 |
Rola kapłana | 399 |
Sakrament małżeństwa | 400 |
Wzajemna miłość | 401 |
Odpowiedzialność | 402 |
Potrzeba dojrzałości | 403 |
Świadectwo | 404 |
Litera i duch | 405 |
Sakrament Kapłaństwa | 406 |
Powołanie | 407 |
Celibat | 409 |
Zadania kapłana | 410 |
Ofiara | 411 |
KRAKÓW STOLICĄ MIŁOSIERDZIA | |
Kraków bogaty w Miłosierdzie | 417 |
Miłosierna kieszeń | |
Ksiądz Piotr Skarga | 419 |
Miłosierne ręce | |
Córki i synowie św. Wincentego a Paulo | 425 |
Dom z Miłosierdzia zbudowany | |
Siostra Samuela | 431 |
Miłosierna przyjaźń | |
Święty Brat Albert | 439 |
Miłosierdzie zorganizowane | |
Książę Kardynał Adam Stefan Sapieha | 447 |
Miłosierdzie Boga | |
Święta Siostra Faustyna | 455 |
opr. mg/ab