List apostolski motu proprio Europa e orientalis

W trosce o wiernych Europy Wschodniej pragniemy przystosować do zmienionych warunków Komisję «Pro Russia», uznając, że straciły już aktualność racje, które doprowadziły niegdyś do jej powstania. Nasz świętej pamięci Poprzednik, papież Pius XI, pragnął otoczyć szczególną pasterską troską mieszkańców Rosji oraz tych, którzy stamtąd emigrowali. W tym celu ustanowił w 1925 r. Komisję «Pro Russia», a ogłaszając 6 kwietnia 1930 r. motu proprio Inde ab inito Pontificatu, nadał jej status sui iuris (por. AAS, XXII [1930], 153-154). Za pośrednictwem Komisji Stolica Apostolska opiekowała się katolikami zamieszkującymi te ziemie, którzy byli zmuszeni wyznawać swą wiarę wśród prześladowań, ale i z nadzieją, że kiedyś, w czasie Bogu tylko znanym, Kościół katolicki będzie się mógł znów rozwijać w ich ojczyźnie.

Niedawne przemiany w Europie Wschodniej pozwoliły na odtworzenie wspólnot katolickich i przywróciły im możliwość swobodnego działania. Jednak w tych nowych warunkach również należy udzielić im pomocy, aby mogły się umocnić i zapuścić korzenie w ojczystej ziemi, a zarazem połączyć się więzami komunii z innymi wspólnotami katolickimi świata.

Dlatego mocą naszej apostolskiej władzy, po zasięgnięciu rady naszego czcigodnego brata kard. Angelo Sodano, Sekretarza Stanu, i abpa Jean-Louisa Taurana, przewodniczącego Komisji «Pro Russia», motu proprio ac certa scientia kładziemy kres działalności tejże Papieskiej Komisji «Pro Russia», dziękując gorąco Bogu za wszelkie dobro, jakie przyniosła ona Kościołowi i licznym wiernym pochodzenia rosyjskiego w ciągu minionych bez mała siedmiu dziesięcioleci, i wyrażamy wdzięczność wszystkim, którzy w tych trudnych latach współpracowali w wypełnianiu jej doniosłych zadań. Jednocześnie ustanawiamy — zgodnie z Konstytucją Apostolską Pastor Bonus (art. 21,2) — Stałą Komisję Międzydykasterialną ds. Kościoła w Europie Wschodniej, której cele i struktura będą następujące:

— Komisja, o której mowa, będzie się zajmowała Kościołami zarówno obrządku łacińskiego, jak wschodniego, na terenach Europy pozostających niegdyś pod rządami komunistycznymi, co oznacza wszystkie kraje należące poprzednio do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, także do jego części azjatyckiej, a w następnej kolejności i w miarę potrzeby również inne kraje wschodniej Europy.

— Zadaniem Komisji będzie wspomaganie misji apostolskiej Kościoła katolickiego we wszystkich dziedzinach, jak również popieranie dialogu z chrześcijanami prawosławnymi oraz z innymi Kościołami tradycji wschodniej. Komisja zadba też o utrzymywanie starych kontaktów z różnymi instytucjami katolickimi, już od dawna spieszącymi z pomocą wspólnotom katolickim we wschodniej Europie, by koordynować ich działalność oraz by pobudzać je do większej aktywności.

— Komisji Międzydykasterialnej przewodniczyć będzie Kardynał Sekretarz Stanu, a w jej skład wejdą jako członkowie: sekretarz ds. stosunków z państwami, sekretarze Kongregacji Kościołów Wschodnich, Kongregacji ds. Duchowieństwa, ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, sekretarz Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan oraz podsekretarz ds. stosunków z państwami.

Nakazujemy zatem, aby wszystko, co ustanowiliśmy w tym liście motu proprio, zostało przyjęte i wykonane, bez względu na jakiekolwiek rozporządzenia przeciwne.

Rzym, u św. Piotra, 15 stycznia 1993 r., w piętnastym roku naszego Pontyfikatu.

opr. mg/mg