Święta ruchome

Tabela świąt ruchomych w roku liturgicznym

Autor/źródło: wikipedia.org, Duccio di Buoninsegna , licencja: 1

Rok liturgiczny

Święta ruchome

Tabela świąt ruchomych oraz rozkład cyklów niedzielnych i powszednich
Rok Pański	Cykl niedzielny²	Cykl powszedni²	Popielec⁴	Wielkanoc	Wniebowstąpienie⁵	Zesłanie Ducha Świętego	Ciała i Krwi Pańskiej	1. niedziela Adwentu
1999	A	I	17 II	4 IV	13 V	23 V	3 VI	28 XI
2000	B	II	8 III	23 IV	1 VI	11 VI	22 VI	3 XII
2001	C	I	28 II	15 IV	24 V	31V	14 VI	2 XII
2002	A	II	13 II	31 III	9 V	19 V	30 V	1 XII
2003	B	I	5 III	20 IV	29 V	8 VI	19 VI	30 XI
2004	C	II	25 II	11 IV	20 V ⁺³	30 V	10 VI	28 XI
2005	A	I	9 II	27 III	5 V ⁺³	15 V	26 V	27 XI
2006	B	II	1 III	16 IV	25 V ⁺³	4 VI	15 VI	3 XII
2007	C	I	21 II	8 IV	17 V ⁺³	27 V	7 VI	2 XII
2008	A	II	6 II	23 III	1 V ⁺³	11 V	22 V	30 XI
2009	B	I	25 II	12 IV	21 V ⁺³	31 V	11 VI	29 XI
2010	C	II	17 II	4 IV	13 V ⁺³	23 V	3 VI	28 XI
2011	A	I	9 III	24 IV	2 VI ⁺³	12 VI	23 VI	27 XI
2012	B	II	22 II	8 IV	17 V ⁺³	27 V	7 VI	2 XII
2013	C	I	13 II	31 III	9 V ⁺³	19 V	30 V	1 XII
2014	A	II	5 III	20 IV	29 V ⁺³	8 VI	19 VI	30 XI
2015	B	I	18 II	5 IV	14 V ⁺³	24 V	4 VI	29 XI
2016	C	II	10 II	27 III	5 V ⁺³	15 V	26 V	27 XI
2017	A	I	1 III	16 IV	25 V ⁺³	4 VI	15 VI	3 XII
2018	B	II	14 II	1 IV	10 V ⁺³	20 V	31 V	2 XII
2019	C	I	6 III	21 IV	30 V ⁺³	9 VI	20 VI	1 XII
2020	A	II	26 II	12 IV	21 V ⁺³	31 V	11 VI	29 XI
2021	B	I	17 II	4 IV	13 V ⁺³	23 V	3 VI	28 XI
2022	C	II	2 III	17 IV	26 V ⁺³	5 VI	16 VI	27 XI
2023	A	I	22 II	9 IV	18 V ⁺³	28 V	8 VI	3 XII
2024	B	II	14 II	31 III	9 V ⁺³	19 V	30 V	1 XII
2025	C	I	5 III	20 IV	29 V ⁺³	8 VI	19 VI	30 XI
2026	A	II	18 II	5 IV	14 V ⁺³	24 V	4 VI	29 XI
2027	B	I	10 II	28 III	6 V ⁺³	16 V	27 V	28 XI
2028	C	II	1 III	16 IV	25 V ⁺³	4 VI	15 VI	3 XII
2029	A	I	14 II	1 IV	10 V ⁺³	20 V	31 V	2 XII
2030	B	II	6 III	21 IV	30 V ⁺³	9 VI	20 VI	1 XII
2031	C	I	26 II	13 IV	22 V ⁺³	1 VI	12 VI	30 XI
2032	A	II	11 II	28 III	6 V ⁺³	16 V	27 V	28 XI
2033	B	I	2 III	17 IV	26 V ⁺³	5 VI	16 VI	27 XI
2034	C	II	22 II	9 IV	18 V ⁺³	28 V	8 VI	3 XII
2035	A	I	7 II	25 III	3 V ⁺³	13 V	24 V	2 XII

Objaśnienia:

Rok liturgiczny rozpoczyna się w pierwszą niedzielę Adwentu.
Podany cykl niedzielny i powszedni obowiązuje w danym roku od 1 stycznia do soboty przed 1 niedzielą Adwentu oraz poprzednim od 1 niedzieli Adwentu.
Cykl niedzielny i powszedni związany jest z czytaniami przeznaczonymi na dany dzień. W uzasadnionych okolicznościach istnieje jednak możliwość wyboru innych czytań - np. ze względu na święto patronalne lub dopasowanie treści do szczególnych okoliczności.
Data Środy Popielcowej ważna jest ze względu na określenie początku okresu Wielkiego Postu. Nie należy jednak wyciągać fałszywego wniosku, jakoby umieszczenie w powyższym kalendarzu świadczyło o równej randze tego dnia z innymi świętami i uroczystościami. Jest to dzień powszedni wyróżniony.
Wniebowstąpienie obchodzone jest w czwartek 40 dni po Wielkanocy (czyli w 6 tygodniu okresu wielkanocnego) lub w następną, 7 niedzielę Wielkanocy. Jest to zależne od decyzji Episkopatu danego kraju. Obecnie w Polsce Wniebowstąpienie obchodzone jest w 7 niedzielę wielkanocną , czyli o 3 dni później, niż wskazano w ww. tabeli.

Główne okresy Roku Liturgicznego

Pierwszym i najstarszym dniem świątecznym w Kościele jest niedziela. „Zgodnie z tradycją apostolską, która rozpoczęła się w dniu zmartwychwstania Chrystusa, Kościół celebruje misterium paschalne każdego ósmego dnia, który słusznie nazywany jest dniem Pańskim albo niedzielą. W tym bowiem dniu wierni powinni się gromadzić, aby słuchając Bożego słowa i uczestnicząc w Eucharystii, wspominać mękę, zmartwychwstanie i uwielbienie Pana Jezusa oraz składać dziękczynienie Bogu, który "przez powstanie z martwych Jezusa Chrystusa na nowo zrodził ich do żywej nadziei" (1P 1,3). Niedziela jest zatem pierwotnym dniem świątecznym..." (KL 106). Z niedzieli wyrósł, wywodzi się cały rok liturgiczny. Niedziela nadal pozostała jego „podstawą i rdzeniem". Rok liturgiczny, inaczej zwany również rokiem kościelnym, posiada dwa cykle świąteczne: związane z Bożym Narodzeniem i Wielkanocą.

Cykl Paschalny — Wielkanocny

Najstarszą i początkowo jedyną uroczystością doroczną w Kościele była Wielkanoc, Paschalne Misterium Chrystusa. Korzeniami swymi sięga ona Paschy Starego Testamentu. Była ona dla narodu izraelskiego pamiątką wyzwolenia z niewoli egipskiej, wielkiego dzieła zbawczego, dokonanego przez Boga. Treścią chrześcijańskiej Paschy, po polsku zwanej Wielkanocą, jest nowe, o wiele większe wyzwolenie, którego dokonał Chrystus dla całej ludzkości przez swoją śmierć i zmartwychwstanie. „Chrystus bowiem został złożony w ofierze jako nasza Pascha" — pisze św. Paweł do chrześcijan w Koryncie (1 Kor 5,7). Ilekroć wspólnota wiernych wspomina w czasie Eucharystycznej Ofiary Mszy św. śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa, tylekroć obchodzi Paschę. Czyni to przede wszystkim w pierwszym dniu każdego tygodnia, który jest „dniem Pańskim. "Każdego tygodnia Kościół obchodzi pamiątkę zmartwychwstania Pańskiego w dniu, który nazwał Pańskim, a raz do roku zmartwychwstanie razem z Jego błogosławioną męką czci w nawiększą uroczystość Paschy." (KL 102). Święte Triduum Paschalne, tzn. Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota, stanowi centrum i szczyt roku liturgicznego. A każda niedziela jest pewnego rodzaju małą Wielkanocą.

Z wielkanocną uroczystością śmierci i zmartwychwstania Jezusa związane jest wspomnienie Jego wniebowstąpienia i zesłania Ducha Świętego. Stąd też bardzo wcześnie obchodzono uroczystość Wniebowstąpienia i Zesłania Ducha Świętego jako uroczystości należące do Paschy. Od Niedzieli Wielkanocnej aż do Niedzieli Zesłania Ducha Świętego włącznie, tzn. okres 50 dni, Kościół święci w radości i weselu jako jeden uroczysty dzień, owszem jako„wielką niedzielę". Ten święty czas 50 dni paschalnych kończy się uroczystością Zielonych Świąt (stąd jej nazwa Pięćdziesiątnicy). Do Wielkanocy Kościół przygotowuje się w Wielkim Poście, rozpoczynającym się 6 tygodni przed Wielkanocą. Ma on podwójny charakter: „Przez przypomnienie chrztu lub też przygotowanie do niego oraz przez pokutę ma on usposabiać wiernych, gorliwiej oddających się słuchaniu słowa Bożego i modlitwie, do obchodzenia paschalnego misterium" (KL 109). Cykl wielkanocny trwa zatem od Środy Popielcowej aż do Niedzieli Zesłania Ducha Świętego. Sama Wielkanoc nie ma stałego dnia. Według zwyczaju Kościoła zachodniego przypada ona na niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca.

Cykl Bożonarodzeniowy

Obok Wielkanocy Kościół obchodzi Boże Narodzenie jako drugą wielką uroczystość, pamiątkę wcielenia Jezusa, który narodził s z Maryi Panny. Oddajemy Mu cześć jako prawdziwemu człowiekowi i Synowi Bożemu. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem Adwentu, a uroczystość Objawienia Pańskiego (Epifania) kończy ten drugi cykl roku liturgicznego — cykl bożonarodzeniowy. Adwent i Epifania rozszerzają i pogłębiają tajemnicę wcielenia i narodzenia Jezusa. Pierwotnie „adwent" i „epifania" oznaczały nadejście króla, władcy, jego uroczysty wjazd, przybycie do jakiegoś miasta, zapowiadały radość i szczęście. W okresie Bożego Narodzenia obchodzimy przyjście Chrystusa Pana w ubóstwie i słabości, tzn. tajemnicę Jego ludzkiego narodzenia. Adwent natomiast, podobnie jak epifania, zapowiada i przypomina nam, że Jezus Chrystus przyjdzie na świat powtórnie, ale tym razem w mocy i chwale. Na to Jego przyjście oczekujemy pełni nadziei.

Oba wyżej omówione cykle świąteczne z przypadającymi pomiędzy nimi niedzielami w ciągu roku, tzw. niedzielami zielonymi, składają się na rok liturgiczny, rok kościelny. Właściwą jego treścią, jak zresztą całej historii świata, jest sam Chrystus: zmartwychwstały Pan, który w swoim Kościele i razem z nim idzie poprzez tysiąclecia. Celem roku kościelnego, wszystkich uroczystości i świąt liturgicznych jest między innymi lepsze poznanie Chrystusa, głębsze zrozumienie prawdy o Jego zmartwychwstaniu i mocy Jego miłości, gruntowniejsze przygotowanie się na Jego przyjście przy końcu świata.

Powyższy tekst jest adaptacją fragmentu Wprowadzenia do Mszału (red. ks. Tadeusz Loska SJ), wyd. Księgarnia św. Jacka 1993 i 1999 (wykorzystano za zgodą Autora), jednakże cytaty z Konstytucji o Liturgii uzgodniliśmy z jej najnowszym wydaniem - Pallotinum 2002. Odnośnie Triduum Paschalnego warto uściślić, iż należy do niego także Wigilia Paschalna, czyli noc łącząca Wielką Sobotę z Niedzielą Zmartwychwstania - jest to punkt kulminacyjny całego Triduum.

Zobacz także :

Wybór formularza Mszy w danym dniu (za OWMR)

Duszpasterska skuteczność liturgii z pewnością się zwiększy, gdy teksty czytań, modlitw i śpiewów w miarę możliwości będą dostosowane do potrzeb, duchowego przygotowania i poziomu intelektualnego uczestników. Można to będzie osiągnąć przez należyte korzystanie z niżej podanych szerokich uprawnień w zakresie wyboru tekstów.
Podczas przygotowania Mszy świętej kapłan powinien uwzględniać raczej duchowe dobro zgromadzenia niż swoje osobiste upodobania. Niech też pamięta, by dokonywać wyboru w porozumieniu z tymi, którzy mają jakiś udział w sprawowaniu liturgii; nie powinien również pomijać wiernych w sprawach, które ich bezpośrednio dotyczą.
Wobec rozległych możliwości doboru różnych części Mszy świętej jest nieodzowne, aby diakon, lektorzy, psałterzysta, kantor, komentator i chór przed rozpoczęciem liturgii dokładnie wiedzieli, jakie czynności mają wykonać. Nie powinny się zdarzać sytuacje nieprzewidziane. Harmonijny układ i sprawowanie obrzędów bardzo ułatwia duchowy udział wiernych w Eucharystii.
W uroczystości kapłan obowiązany jest stosować się do kalendarza kościoła, w którym celebruje.
W niedziele, w dni powszednie Adwentu, Okresu Narodzenia Pańskiego, Wielkiego Postu, Okresu Wielkanocnego, w święta i we wspomnienia obowiązkowe:
a) jeśli kapłan sprawuje Mszę świętą z udziałem ludu, winien się stosować do kalendarza kościoła, w którym celebruje;
b) jeśli sprawuje Mszę świętą, w której uczestniczy tylko jeden usługujący, kapłan może kierować się albo kalendarzem kościoła, albo kalendarzem własnym.
W dni, w które przypada wspomnienie dowolne:
a) w dni powszednie Adwentu od dnia 17 do 24 grudnia, w ciągu oktawy Narodzenia Pańskiego i w dni powszednie Wielkiego Postu, z wyjątkiem Środy Popielcowej i Wielkiego Tygodnia, kapłan sprawuje Mszę świętą z bieżącego dnia liturgicznego; jeżeli w takim dniu w kalendarzu ogólnym przypada wspomnienie, może odmówić kolektę z tego wspomnienia, poza Środą Popielcową i Wielkim Tygodniem. W dni powszednie Okresu Wielkanocnego można obchodzić w całości wspomnienia Świętych.
b) W dni powszednie Adwentu przed dniem 17 grudnia, w dni powszednie Okresu Narodzenia Pańskiego od dnia 2 stycznia i w dni powszednie Okresu Wielkanocnego kapłan może wybrać albo Mszę z dnia powszedniego, albo Mszę o świętym, lub o jednym ze świętych, których wspomnienie przypada, albo Mszę o jakimś świętym wpisanym w tym dniu w Martyrologium.
c) W zwykłe dni powszednie kapłan może wybrać albo Mszę z dnia powszedniego, albo Mszę o świętym, którego wspomnienie dowolne przypada, albo Mszę o jakimś świętym wpisanym w tym dniu w Martyrologium, albo jedną z Mszy w różnych potrzebach, albo Mszę wotywną.
Kapłan celebrujący z udziałem ludu zadba o to, by zbyt często bez dostatecznego powodu nie opuszczać czytań, które w lekcjonarzu są wyznaczone na poszczególne dni; Kościół bowiem pragnie, aby wiernym hojniej zastawiano stół słowa Bożego .
Z tej samej przyczyny powinien z umiarem stosować Msze żałobne, albowiem każdą Mszę świętą ofiaruje się tak za żywych, jak za zmarłych, i w Modlitwie eucharystycznej wspomina się zmarłych.
Tam gdzie sercu wiernych bliskie są wspomnienia dowolne Najświętszej Maryi Panny lub Świętych, należy zadośćuczynić ich uprawnionej pobożności.
Gdy istnieje swoboda wyboru między wspomnieniem wpisanym do kalendarza ogólnego i wspomnieniem umieszczonym w kalendarzu diecezjalnym lub zakonnym, pierwszeństwo zgodnie z tradycją przysługuje wspomnieniu partykularnemu, jeżeli nie ma między nimi innych różnic.
...więcej