Bóg bardzo często i z rozmysłem unika topornego wykładania kart na stół, a duszę rozumną formuje przez inteligentne skojarzenia, wchodząc z nią w kontakt nawet za pomocą poczucia humoru. Bo Panu bliski jest nie człowiek otępiony mechanizmem religijnego rytuału, lecz ktoś duchowo twórczy. Taki sposób postępowania Boga z duszą to zapowiedź, że życie z wiary nie będzie nudne. Stąd konsekwencją wewnętrznego postępu, wcześniej czy później, staną się błyskotliwe niedopowiedzenia albo finezyjne metafory, których Bóg nie chce doprecyzować, a które człowiek musi zinterpretować. Ależ to jest życie!

Kiedy Alfons Maria Liguori, święty dzisiejszego wspomnienia z liturgii dnia, kończy pracowity żywot, jest pochylonym do ziemi staruszkiem. Dosłownie pęka mu kręgosłup. Przez osiemnaście lat, bohatersko i twórczo, z oddaniem, dowodził jako biskup rozwojem Kościoła katolickiego w diecezji Santa Agata dei Goti. Liguori dał tam z siebie więcej, niż mógł. Spowiadał godzinami, głosił kazania gdzie trzeba, przemawiał, chodził i dojeżdżał konno do parafii, odwiedzał chorych, rodziny i księży, do tego pisał książki, wykładał i roztropnie administrował kościelnymi instytucjami. Właśnie w tym momencie pojawia się w jego biografii subtelne niedopowiedzenie Pana Boga. Założyciel redemptorystów traci zdrowie. Nie ma na czym dźwigać własnych pleców. W roku 1775 pisze do papieża list z pokorną prośbą o zwolnienie go z obowiązków biskupa, a jako motyw podaje, że nie ma już kręgosłupa, że wszystko go boli, że nie jest zdolny dalej do fizycznego ruchu. Inteligentny uśmiech Pana Boga. Tak, bo ten sam biskup i założyciel zakonu redemptorystów, zaciąga się na listę świętych katolickich jako patron, wzór i stróż moralistów. Młody Liguori już w wieku lat siedemnastu, dzięki wysokiej pozycji społecznej swojego rodu, był doktorem obojga praw. W roku 1723 nagle zrezygnował z błyskotliwej kariery prawniczej, zgorszony korupcją w sądownictwie. Takim pozostał do końca. Z wątłym kręgosłupem fizycznym, lecz ze stalowym kręgosłupem moralnym.

Kiedy wielki Mojżesz, bohater dzisiejszego pierwszego czytania, przechodzi wszerz i wzdłuż obóz izraelski, wszyscy Żydzi wychodzą do progu swojego namiotu i wiodą za nim wzrokiem – z podziwem, szacunkiem, a pewnie nawet z zazdrością (por. Wj 33, 8). Bo oni czują się mięczakami. Woleli jeść byle co w Egipcie, niż choć trochę powalczyć o wolność i wiarę. Mojżesz wobec ich przyziemności jest moralnym gigantem. To wzór, który nigdy nie sprzedał się kacykom nad Nilem i nie schylił karku przed ohydą złotego cielca. Dekalog może przyjąć, praktykować i głosić tylko ktoś moralnie wypróbowany. To dlatego Jezus w dzisiejszej ewangelii kończy swoje pouczenie wzmianką o sprawiedliwych, których siłą nie jest ilość wpływów lecz czysty blask uczciwego życia (por. Mt 13, 43).

Musisz wreszcie pojąć, że częste wiotczenie siły istnienia w tobie nie jest kwestią obolałych afektów, lecz skutkiem moralnego zaniedbania. Można mieć ranne uczucia i wykorzystać to do większego wzrostu, co  z kolei niemożliwe jest w stanie etycznej korupcji. Życie przecieka ci przez palce nie z powodu nieskonsumowanych emocji lecz z powodu braku cnót. Przestań się wreszcie chwiać albo pochylać i schowaj do szafy eksperymentalne lektury, na stronach których ludzie bez moralnego kręgosłupa usiłują wciągnąć innych w zabawę nad naturą sumienia. Idź wyprostowany – jak Mojżesz kroczył przez obóz, jak nauczał Chrystus, a jak pisał o tym Herbert po wiekach. Zachowaj spokój, bo tak bardzo zawstydzona dziś dziedzina wiedzy, jaką jest teologia moralna – jakby nagle niema, z welonem albo kirem na twarzy, częstokroć skazana na wygnanie z katedr wielu wydziałów katolickich – podniesie się jeszcze z kłopotliwego nachylenia.